خاشع در آلمان شرقی

  مهرداد رهسپار   

نشریات ایران، به‌خصوص هفته‎نامه‌ها تا سال‎ها پس از کودتای 28مرداد 1332صفحاتی چشمگیر را به سرنوشت اعضای حزب توده اختصاص می‎دادند. گاهی اوقات گزارش‎ها با اغراق در اخبار کوتاهی بود که به‌دست روزنامه‎نگاران می‎رسید و آنها با آب و تاب آن را می‎نوشتند و سرنوشتی عجیب و شوم را برای اعضای فراری حزب توده برای خوانندگان خود تصویر می‎کردند. یکی از این گزارش‎ها درباره حسن خاشع، از بازیگران گروه عبدالحسین نوشین و همسر توران مهرزاد است که پس از کودتا از راه عراق و ترکیه، با همکاری کمونیست‎های بلغارستان خود را به اروپا و سپس به آلمان شرقی ‎رساند و در آنجا آنطور که در گزارش آمده «کفش کمونیست‎ها را لیس می‎زده تا برای امرار معاش به او کار بدهند». اما تناقض گزارش این است که هم می‎خواهد خاشع را فردی وابسته و زبون معرفی کند که در اروپا دربه‌در شده و هم کسی که برای خوش‎خدمتی به دولت آلمان شرقی 1000مارک دستمزد می‎گیرد. درهرحال نکته مهم این گزارش، اشاره به نامه‎ای است که خاشع در آن درخواست بازگشت به ایران را تسلیم مقامات کرده است. اما این درخواست رد شده و خاشع پس از انقلاب در سال 1357،  به ایران سفر می‎کند.