نخستین مناظره برنده: شاید بایدن بازنده: آمریکا
مهمترین خروجی نخستین مناظره تلویزیونی انتخابات ریاستجمهوری آمریکا نمایش جامعه بهشدت دوپارهشده این کشور بود
سحرگاه دیروز نخستین مناظره از سه مناظره انتخاباتی دو نامزد نهایی ریاستجمهوری آمریکا برگزار شد. بعد از ماهها بحثهای انتخاباتی، بسیاری در داخل و خارج آمریکا منتظر بودند ببینند برنده نخستین مناظره چهکسی خواهد بود: جو بایدن دمکرات یا دونالد ترامپ جمهوریخواه. نظرسنجیها و تحلیلهای اولیه منتشرشده در رسانههای آمریکایی نشان میدهد این مناظره برنده واقعی نهایی نداشت. طرفداران هرکدام از دو طرف، نامزد مورد نظر خود را برنده میدانند و البته رسانههای جریان اصلی و مستقلها در شبکههای اجتماعی، بهدلیل روند بحثهای این مناظره و کلمات بهکار بردهشده، آن را ناکامی دیگری برای سیاست آمریکایی توصیف کردهاند. دو نامزد مطلقا درباره هیچکدام از موضوعات مورد بحث در این مناظره، نظری حتی نزدیک به هم نداشتند و این میتواند نشانه دیگری از جامعه بهشدت دوقطبی شده آمریکا باشد. این درحالی است که آمریکا با بیش از 200هزار قربانی در 9ماه گذشته، بهدلیل کرونا، مانند دیگر کشورهای جهان، در آشفتگی ناشی از مقابله با این بحران به سر میبرد. برای آمریکاییها، مناظره اول انتخابات ریاستجمهوری، نمود آشفتگی تمامعیار سیاست و حکومت در جامعه امروز آمریکاست. شاید بایدن مسلطتر از ترامپ رفتار کرد و لااقل در کنترل خود بهتر از رقیب درخشید، و با اغماض بتوان او را برنده نسبی دانست، اما بدون شک این مناظره یک بازنده بزرگ داشت؛ آمریکا و جامعه بهشدت قطبیشده آن. مهمترین نکات نخستین مناظره انتخابات ریاستجمهوری آمریکا را میتوان اینگونه جمعبندی کرد:
مناظره جو بایدن 77ساله از حزب دمکرات و دونالد ترامپ 74ساله که تا همینجا لقب جنجالیترین رئیسجمهور آمریکا و حتی جهان را بهخود اختصاص داده، برنده مشخص نداشت. اما باتوجه به تحلیلهای ماههای اخیر که محور اکثر آنها ناتوانی بایدن در مهار نمایشهای رسانههای ترامپ بهعنوان یک مجری سابق برنامههای تلویزیونی و فعال در شبکههای اجتماعی بوده، بهنظر میرسد بایدن برنده کمجان این مناظره باشد. اگر چه ترامپ در این مناظره همچنان جنجالی و تهاجمی رفتار کرد، اما بایدن هم آنطور که پیشتر تصور میشد، در مقابل حرافیهای ترامپ کم نیاورد و در مقاطعی به جای دفاع، دست به حمله هم زد. او حتی در جایی خطاب به ترامپ گفت: «ممکن است خفه شوی؟»
اولین مناظره بهمدت یک ساعت و نیم در دانشگاه کیس وسترن ریزرو در کلیولند برگزار شد. قرار بود این مناظره در دانشگاه دیگری برگزار شود، اما مسئولان میزبان اول، بهدلیل کرونا، از این میزبانی سر باز زدند.
موضوعات مناظره اول، سوابق و اتهامات مطرح درباره بایدن و ترامپ ازجمله اسناد مالیاتی و اتهام مالی، وضعیت دیوان عالی و انتخاب قاضی جدید، بحران کرونا، اقتصاد، موضوعات نژادی و خشونتهای اخیر در شهرهای آمریکا بود.
یکی از لحظات نخستین مناظره داغ انتخاباتی آمریکا که شاید تنها بخش با جنبه سیاست خارجی آن بود، شنیدن کلمه انشاءالله از زبان نامزد دمکراتها بود. وقتی بحث داغ اسناد مالیاتی ترامپ مطرح شد، رئیسجمهور آمریکا گفت که اسناد پرداخت میلیونها دلار مالیات را خواهید دید و بایدن میان سخنان ترامپ پرید و گفت: «کی؟ انشاءالله؟» این چند ثانیه از فیلم مناظره در شبکههای اجتماعی به لحظه انشاءالله معروف شده است.
حملات شخصی دو نامزد به هم بخش زیادی از مناظره را بهخود اختصاص داد. مثل وقتی که ترامپ از بایدن پرسید: چرا همسر شهردار مسکو 3.5میلیون دلار به پسر تو داده است؟ و بایدن جواب داد که پسرش هیچ کار نادرستی انجام نداده و همه فهمیدند که این موضوع دروغ بوده است. یا درجای دیگر که بایدن با اشاره به افشاگری دو روز پیش نیویورکتایمز درباره فرار مالیاتی ترامپ، او را تحت فشار گذاشت.
یکی از خبرنگاران ارشد واشنگتنپست در دقایق پایانی مناظره در توییتر نوشت: فرزند 9سالهام که مقابل تلویزیون نشسته، میگوید اینها شبیه دعواهای دوران کودکی من و خواهرم بودند. این برداشتی بود که رسانههای جریان اصلی آمریکا ازجمله سیانان هم با تیتر «مناظره کاملا افتضاح» داشتند.
جمله ترامپ خطاب به مجری که گفت: «مثل اینکه من دارم با تو مناظره میکنم»، توییت او بعد از مناظره و همچنین لحظاتی که مجری و بایدن هر دو سعی میکردند ترامپ را به محکوم کردن گروههای نژادپرست سفیدپوست متقاعد کنند، این برداشت را ایجاد کرده که کریس والاس، مجری این مناظره، در مقابل ترامپ ایستاده بود. ترامپ در توییتی خود را یک طرف و بایدن و والاس را طرف مقابل خود خواند.
مجری نخستین مناظره داغ انتخاباتی آمریکا، کریس والاس، مجری شبکه فاکسنیوز، بود که از روزنامهنگاران قدیمی آمریکاست و در سال 2016در مناظره جنجالی ترامپ و کلینتون هم اجرای برنامه و طرح سؤالات را بهعهده داشت.
ستادهای انتخاباتی دو طرف ماهها درباره قوانین حاکم بر مناظره گفتوگو کردهاند. براساس این قوانین، هر نامزد دو دقیقه وقت دارد که بدون اینکه طرف مقابل در میان حرفش بپرد، به سؤال پاسخ دهد. اما این قانون تقریبا اصلا در این مناظره رعایت نشد. به محض آنکه بایدن شروع به صحبت میکرد، ترامپ میان جملاتش میپرید. به نوشته رسانههای آمریکایی، ترامپ 73بار سخنان بایدن را قطع کرد. بارها مجری مناظره به ترامپ یادآوری کرد که ستاد انتخاباتیاش بر قوانین حاکم بر مناظره توافق کردهاست.
قرار است مناظره بعدی 15 اکتبر (24مهر) در میامی برگزار شود. مجری مناظره دوم استیو اسکالی، سردبیر سیاسی تلویزیون سیاسپن، (تلویزیون مخصوص پخش جلسات کنگره) خواهد بود و موضوعات آن یک هفته قبل از برگزاری با توافق مجری و کمیتههای مرکزی انتخاباتی دو حزب اعلام میشود. مناظره نهایی و سوم هم 22 اکتبر (اول آبان) خواهد بود.