نظارت اصولگرایانه بر انتخابات شوراها

دیروز با انتخاب هیأت نظارت بر انتخابات شوراها زنگ آن به صدا در آمد و محسن پیرهادی، محمدصالح جوکار، سیدحمید‌رضا کاظمی، سیدنظام‌الدین موسوی و سیدمصطفی میرسلیم با رأی مجلس اعضای این هیأت شدند. از این جمع 3 نماینده با فهرست اصولگرایان از حوزه انتخابیه تهران وارد مجلس شده‌اند، محمد‌صالح جوکار که سابقه معاونت پارلمانی سپاه را در دوران مجلس سابق دارد نماینده اصولگرای یزد است و سیدحمیدرضا کاظمی نماینده مجلس دهم و یازدهم از حوزه انتخابیه پلدختر و معمولان است.
ششمین دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا قرار است همزمان با سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در خرداد‌ماه 1400 برگزار شود.
انتخابات شوراهای شهر و روستا اگرچه انتخابات محلی است، اما همواره جناح‌های سیاسی برای فتح مدیریت‌های شهری در گوشه‌وکنار پایتخت نسبت به سرنوشت این انتخابات حساس بوده‌اند و همواره براساس ترکیب سیاسی مجلس و شانس حضور پررنگ‌تر نمایندگان جریان‌های سیاسی در این هیأت روند حضور کاندیداهای آن طیف در انتخابات شوراها هموار‌تر می‌شود. با توجه به ترکیب یکدست اصولگرای هیأت مرکز نظارت بر ششمین دوره انتخابات شوراهای شهر دور از ذهن نیست که اصولگرایان قاطبه کرسی‌های شوراهای شهر را در شهرهای بزرگ و مهم کشور تصاحب کنند.
 انتخابات شوراهای شهر و روستا تنها انتخاباتی است که نظارت بر روند احراز صلاحیت کاندیداها و رسیدگی به شکایت کاندیداها در این حوزه در اختیار شورای نگهبان نیست و مجلس ناظر بر برگزاری این انتخابات است.
نخستین دوره انتخابات شورای شهر و روستا به همت دولت اصلاحات و در سال‌77 و دوره پنجم این انتخابات نیز همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری اردیبهشت‌ماه‌96 برگزار شد. در انتخابات دوره پنجم شوراها  اصلاح‌طلبان فاتح این انتخابات شدند و هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات آن دوره را ترکیبی از اعضای فراکسیون امید و 2نماینده مستقل مجلس اداره می‌کردند.

هیأت نظارت بر انتخابات شوراها چه می‌کنند؟
براساس ماده‌73 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران به‌منظور نظارت بر امر انتخابات شوراها، هیأت مرکزی نظارت بر امر انتخابات شوراهای اسلامی کشوری متشکل از 3 نفر از اعضای کمیسیون شوراها و امور داخلی و 2نفر از اعضای کمیسیون اصل‌90، به انتخاب مجلس تشکیل می‌شود. براساس ماده‌74 این قانون برای نظارت بر امر انتخابات شوراهای اسلامی کشوری در هر استان هیأت عالی نظارت استان مرکب از 3نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی آن استان به تعیین هیأت مرکزی نظارت تشکیل می‌شود و هر استانی که تعداد نمایندگان آن از 3نفر کمتر باشد و یا به حد نصاب از آن استان داوطلب نباشد، تعیین بقیه اعضا از بین نمایندگان استان‌های مجاور با هیأت مرکزی نظارت است.
براساس ماده‌48 قانون مزبور، نظر هیأت‌های اجرایی بخش و شهرستان مبنی بر تأیید صلاحیت داوطلبان قطعی است، اما ردصلاحیت آنان باید به تأیید هیأت‌های نظارت معتبر برسد. بعد از رسیدگی به شکایات احتمالی هم نظر هیأت نظارت قطعی و لازم‌الاجرا خواهد بود.این هیأت همچنین در جریان روند برگزاری انتخابات در روز رأی‌گیری و پس از آن به‌منظور بررسی شکایت دارای وظایف نظارتی است و رأی و تصمیمش تعیین‌کننده خواهد بود.