اقتصاد
جیب خالی کارگران ساختمانی
رکود ساخت‌و ساز تیشه به ریشه زندگی این کارگران زده است
علی مختاری| یزد - خبرنگار:
کارگران ساختمانی افرادی هستند که به دلیل مشکلات اقتصادی ناشی از رکود بازار ساخت و ساز، میدان‌های شهر تبدیل به اداره کاریابی آنها شده است؛ قشری که تضمینی برای کارشان وجود ندارد و در بهترین حالت، فقط چند ماه در سال برای آنها کار وجود دارد و به هیچ یک از جوامع کارگری تعلق ندارند.
کارگران ساختمانی یزد مانند سایر همکاران خود در سراسر کشور از وضع خوبی برخوردار نیستند و برخلاف بسیاری از شهرها برای استقرار آنها نیز مکانی در نظر گرفته نشده و مکان‌های کنونی با مشکلات و کاستی‌هایی روبه‌رو است.
کاهش ساخت و سازهای بزرگ در چند سال اخیر، بدقولی‌های مکرر پیمانکاران و کارفرمایان و ورود کارگران ارزان‌قیمت از دیگر شهرها باعث شده تا بیکاری سفره‌های کوچک آنها را کوچک‌تر کند.
هر روز بدتر از دیروز
«محمد رحمانی» یکی از کارگران بیکاری است که در میدان شهدای کسنویه در انتظار کار است. او میگوید: در 3 سال اخیر به جز معدود کارهای جزئی، درآمد خوبی نداشته است و این وضع هر روز بدتر می‌شود.
او از 17 سالگی کارگر ساختمان بوده و حالا که 65 ساله است، آتیه‌ای برای خود و خانواده‌‌اش ندارد مسئولان جز دفترچه بیمه سلامت ایرانیان، حمایت دیگری از او نکرده‌اند.
«حسین ملکی» دیگر همکار او که سفت‌کار ساختمان و از 35 سالگی استادکار شده است، اظهار میکند: 2 سال است که آمار ساخت و سازهای شهر پایین آمده و طرحی برای کار نداریم.
وی تنها منبع حمایتی خود را بیمه 5 ساله‌ای عنوان میکند که سازمان فنی و حرفه‌ای به مهارت‌آموزانی چون او داده و متناسب با سطح مهارت رقم پرداختی آن بین 60 تا 70 هزار تومان متغیر است.
بدقولی پیمانکاران بزرگ
«سعید رحیمی»، یکی از کارگران فصلی، در حالی برای درددل جلو می‌آید که دست آسیب دیده‌‌اش جلب توجه میکند.وی میگوید: من از اوایل انقلاب اسلامی تا امروز، کارگری و سیمانکاری کرده‌ام ولی در چند سال اخیر، خیلی از پیمانکاران بزرگ، بدهی خود را به کارگران پرداخت نمی‌‌کنند. من نیز جزو افرادی هستم که موفق به تسویه‌حساب با پیمانکار نشده و هنوز طلبم را از پیمانکار مسکن مهر نگرفتهام. رحیمی درباره دستمزد کارگری اظهار میکند: بر اساس قاعده کنونی، پرداخت دستمزد هر کارگر ساختمانی برای 8 ساعت کار چیزی حدود 60 تا 70 هزار تومان است، اما چنین پیشنهادی جز در طرحهای بزرگ و سالی چند بار به امثال من داده نمی‌شود که آن نیز اصلاً کفاف زندگی را نمی‌دهد.
«محمد صادقی» یکی از این کارگران فصلی که سال‌هاست به عنوان کارگر ساختمانی مشغول کار است، با اشاره به اینکه بیمه نیست و درآمد آنچنانی هم ندارد، میگوید: روز‌مزد بودن کارگران در قراردادهای شفاهی بین کارگر و کارفرما و نبود امنیت شغلی و نیز بیمه از مهم‌ترین مشکلات کارگران فصلی و ساختمانی است.وی می‌افزاید: حوادث ساختمانی بیشتر مواقع منجر به فوت یا نقص عضو می‌‌شوند و این موضوع مهم‌تر از دستمزد پایین است؛ چرا که نداشتن بیمه، کارگران را در معرض خطرهای جدی قرار می‌دهد. صادقی با اشاره به اینکه کارگران ساختمانی زیر پوشش هیچ قانونی نیستند، عنوان میکند: به ناچار و برای امرار معاش در این محل به امید یافتن کار اجتماع میکنیم و بسیاری از کارگرانی که در اینجا مشاهده میکنید نیز دارای چنین مشکلاتی هستند.
این کارگر به گرانیهای اخیر و افزایش قیمت دلار هم اشاره میکند و میگوید: گرانی و نبود کار به قشرهایی چون کارگران ساختمانی فشار مضاعف وارد میکند.
وی از سختیهای زندگیاش میگوید و تصریح میکند: چاره‌ای جز این که هر روز به دنبال کار باشم، ندارم به ویژه اینکه در حال حاضر، ساخت و ساز به شدت افت کرده و کارفرمایی وجود ندارد که بخواهد از کارگران استفاده کند.
حضور کارگران غیر بومی
یکی دیگر از یزدیهایی که به انتظار کار نشسته و چشمش را به ماشین‌های خیابان دوخته است، میگوید: کارگری ساختمان بدترین شغل دنیاست؛ چرا که هیچ ضمانتی برای این همیشه بتوانیم از آن درآمدی داشته باشیم، وجود ندارد.
وی که نخواست نامش منتشر شود، می‌افزاید: هیچ ارگانی نیست که از ما در شرایط بیکاری حمایت کند و عملاً از هیچ مزایایی برخودار نیستیم، امنیت شغلی و جانی ما اهمیتی ندارد و مسئولان به مشکلات ما بی‌اعتنا هستند.
«حسین برزگر» کارگر دیگری است که در یک ساختمان چند طبقه مسکونی در حال جابه‌جایی مصالح ساختمانی است. او دلیل بیکاری کارگران را وجود اتباع بیگانه می‌داند که بازار کار را از آنها ربوده‌‌اند.وی میگوید: تعداد کارگران افغان زیاد است و اغلب شاهد فعالیت آنها هستیم، اما مسئولان هیچ واکنشی به این موضوع نشان نمی‌دهند. برزگر با اشاره به نبود مکان مشخص برای استقرار کارگران، میگوید: میادینی که کارگران در آن حضور دارند، بدون سایه‌‌بان و صندلی هستند که موجب خستگی شدید آنها می‌شود.
گلایه شهروندان از بیسامانی کارگران
یکی از شهروندان با بیان اینکه حضور کارگرها در میادین شهر نگرانکننده است، میگوید: حضور کارگران در این میادین که عمدتاً نیز در ورودیهای شهر هستند، از زیبایی شهر کاسته است.
«مینا مومنی» که در نزدیکی میدان شهدای کسنویه ساکن است، ادامه می‌دهد: اکثر این کارگران یزدی نیستند و این برای ما نگرانکننده است.
تهیه طرحی برای ساماندهی کارگران فصلی
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآوردههای کشاورزی شهرداری یزد با بیان اینکه ساماندهی کارگران فصلی یکی از برنامههای این سازمان است، میگوید: البته این موضوع به‌تنهایی و به وسیله سازمان مذکور قابل انجام نیست و همکاری تمام سازمانها از اداره کار تا فرمانداری را میطلبد.
«ابوالقاسم ابوالحسنی» ادامه می‌دهد: به همین منظور جلساتی با ادارات مختلف برگزار و با بودجه مجموعه، طرح مطالعاتی آغاز کرده‌‌ایم تا به راهکارهای موجود برای ساماندهی بهتر کارگران فصلی عمل کنیم.
این مسئول معتقد است کارگران فصلی از چند نظر باید مورد توجه قرار بگیرند: اول اینکه اینها انسان هستند و می‌خواهند رزق و روزی حلال کسب کنند، تفاوتی هم ندارد که ایرانی باشند یا اتباع خارجی. بنابراین باید تکریم شوند و تکریم آنها این است که در گرما و سرما بیرون نباشند.
وی در ادامه با بیان اینکه در درجه دوم باید نظم فضای شهری را حفظ کنیم، اظهار میکند: گاهی حضور کارگران در میادین و چهارراه‌‌های شهر باعث بدمنظری معابر شهر می‌شود و مشکلات ایمنی ایجاد میکند.
ابوالحسنی تصریح میکند: بارها مشاهده شده که راننده خودرویی شاید فقط به قصد پرسیدن یک آدرس در این میادین توقف کرده اما ده‌‌ها کارگر از همه جهت به سمت خودرو سرازیر می‌‌شوند که زیبنده و پسندیده نیست.
ساماندهی کارگران
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآوردههای کشاورزی شهرداری یزد میگوید: اگر بخواهیم رفاه حال شهروندان را در نظر داشته باشیم، باید به گونهای کارگران را ساماندهی کنیم تا چنانچه فردی نیاز به کارگر داشت، با دل قرص به این کارگران مراجعه کند و اطمینان داشته باشد که نام و نشانی از آنها در جایی به ثبت رسیده است.
«ابوالقاسم ابوالحسنی» اضافه میکند: ساماندهی کارگران امر بسیار مهمی است که باید پیگیری و تلاش شود این مهم به سرانجام برسد.وی اظهار میکند: سازمان میادین و ساماندهی مشاغل شهری شهرداری که ساماندهی مشاغل را برعهده دارد، میتواند ساماندهی این کارگران را هم در دستور کار قرار دهد.
