گفت‌وگو
تولید‌کنندگان مسئول گرانفروشی و احتکار تایر نیستند
دیروز احمد کریمی، دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌داران از 4برابر شدن قیمت و افت کیفیت تایر خودروهای سنگین تجاری و باری پس از برداشتن ارز دولتی انتقاد کرد. همچنین با وجود ایجاد سامانه توزیع تایر توسط وزارت صنعت و سازمان راهداری، کمبود و افزایش شدید قیمت انواع تایر خودروهای سبک سواری مشکلاتی را برای مالکان این خودروها فراهم آورده؛ درحالی‌که تولید‌کنندگان از رشد تولید و عرضه تایر حتی در شرایط تحریم خبر می‌دهند. با مصطفی تنها، سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.
وضعیت تولید انواع تایر و بازار تایرهای سواری چگونه است؟
تولید تایر همانند گذشته ادامه دارد و امسال در زمینه تولید تایر خودروهای سواری 28درصد و در همه انواع تایر 13درصد رشد داشته‌ایم. در سال گذشته نیز در همین حدود افزایش تولید داشتیم؛ چراکه تولید‌کنندگان با وجود مشکلات ناشی از تحریم‌ها برای تامین مواداولیه، این صنعت را سرپا نگه داشته‌اند و در این شرایط در صنایع دیگر جهش 28درصدی تولید طی یک سال را شاهد نبوده‌ایم، اما در بازار به هر دلیلی که از دانش ما خارج است در بخش توزیع و دست به‌دست شدن، قیمت و عرضه تایر با مشکل مواجه است و از این افزایش قیمت چیزی نصیب تولید‌کننده نمی‌شود و ما با قیمت سازمان حمایت عرضه می‌کنیم و درآمد ناشی از گرانفروشی به جیب دلال‌ها می‌رود؛ زیرا تولید‌کنندگان محصولات تولیدی را با قیمت مصوب و از طریق نمایندگی‌های رسمی فروش عرضه می‌کنند.
سهم تولید داخل از تامین نیاز بازار تایرهای سواری و باری چقدر است؟
سال گذشته 19میلیون حلقه تایر سبک سواری تولید شد و امسال این میزان از 20میلیون حلقه عبور می‌کند. درواقع به جز برخی انواع کم‌مصرف تایر مانند تایر خودروهای گران‌قیمت، این میزان تایر سبک برای مصرف داخلی کشور کافی است. در زمینه تایرهای سنگین نیز 2نوع تایر بایاس(نخی) که به قدر کافی در کشور ظرفیت تولید آن وجود دارد و تایرهای رادیال (دارای لایه سیم و بدن تیوب) را داریم که در شرایط کنونی یک‌سوم تا یک‌چهارم نیاز کشور به این نوع تایر در داخل تولید و بقیه وارد می‌شود. برای رشد ظرفیت تولید تایرهای وارداتی سنگین 2طرح تولید داریم. نیاز سالانه کشور به این نوع تایرها یک‌میلیون و 200هزار حلقه است که اکنون 350تا 360هزار حلقه توسط یکی از تولید‌کنندگان تولید می‌شود و همین مقدار توسط تولید‌کننده دیگر در اردبیل در حال تولید آزمایشی است. علاوه بر آن، طرح نیمه‌کاره‌ای در بیرجند برای تولید 230هزار حلقه این نوع تایر در حال تکمیل است که نیازمند حدود 25میلیون دلار اعتبار است. از این میزان حدود 6میلیون دلار از منابع داخلی شرکت تخصیص‌یافته و بقیه در انتظار تخصیص توسط دولت است و با بهره‌برداری از این طرح‌ها به‌خودکفایی 80تا 90درصدی در تولید این نوع تایر سنگین می‌رسیم.
سهم احتکار یا عرضه خارج از شبکه تایر توسط کارخانه‌های تولیدی در کمبود و گرانی چقدر است؟
کارخانه‌های تایر‌سازی متولی تولید هستند و باید در زمینه کیفیت و کمیت محصولات خود جواب بدهند؛ حتی درصورتی که بخواهند نیز امکان بررسی روند عرضه تایر از عمده‌فروشی تا پنچرگیری‌ها را ندارند. امکان دپوی تایر در کارخانه‌های تولیدی وجود ندارد و اگر کارخانه‌های تولیدی با فروش محصولات گردش مالی نداشته باشند، قادر به خرید مواداولیه و ادامه تولید نیستند و هر کارخانه چندین میلیون حلقه انواع تایر تولید می‌کند (3تا 6میلیون حلقه) و امکان دپو یا عرضه خارج از چارچوب نمایندگی‌های فروش توسط شرکت‌های تایر‌سازی وجود ندارد. علاوه بر آن، این شرکت‌ها با گردش مالی بالا و عرضه محصولات خود در بورس و ارائه صورت‌های مالی سود و زیان خود در کدال قادر به مخفی کردن دفاتر حسابداری خود از دید ناظران نیستند.
چه میزان از مواداولیه تولید تایر، وارداتی یا داخلی است؟
به‌طور میانگین 30تا 40درصد مواداولیه تولید تایر از خارج کشور و بقیه از داخل کشور تامین می‌شود. در زمینه تخصیص ارز و تامین ارز به‌دلیل تحریم‌ها با مشکل مواجه هستیم. با این شرایط منطقی برای آشفتگی بازار تایر با توجه به رشد تولید وجود ندارد، اما با توجه به شرایط کنونی اقتصاد کشور و سرمایه‌های سرگردان که می‌تواند بازار همه محصولات صنعتی و حتی کشاورزی را تحت‌تأثیر قرار دهد، نه‌تنها ما بلکه همه تولید‌کنندگان نمی‌توانند اقتصاد بیمار کشور را درمان کنند.
