هفته طغیان کرونا

 زهرا جعفرزاده- روزنامه نگار

پیش‌بینی‌ها درست از آب درآمد. پاییز پرمخاطره از راه رسید و کرونا تنها در 4روز 14هزار و 401نفر را مبتلا کرد و جان 744نفر را گرفت. اولین روز از پاییز، رکورد بالاترین میزان ابتلا در تمام دوره شیوع کرونا در ایران با ابتلای 3هزار و 712مبتلای روزانه شکسته شد و حالا روز گذشته بر اساس اعلام وزارت بهداشت، با فوت 207نفر، پس از 52روز، آمار فوتی‌های روزانه، به بالای 200نفر رسید. به آمارهای روزانه باید موارد مراجعه به آزمایشگاه‌‌های خصوصی را هم اضافه کرد که به گفته علی‌اکبر حقدوست، رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی مقابله با کرونا به همشهری، تاثیر قابل توجهی در آمارهای واقعی دارد. به گفته او اگر آمار این مراکز را در نظر بگیریم، موارد ابتلا حداقل در تهران چندین برابر موارد اعلام‌شده رسمی است. حقدوست می‌گوید آمار رسمی، بر اساس موارد مراجعه به بیمارستان‌ها و مراکز بهداشت 16ساعته است. اما آنها که در آزمایشگاه های خصوصی تست می‌دهند، در آمارها گنجانده نمی‌شوند. این وضعیت هم بر اساس تعاریف سازمان بهداشت جهانی است و شامل همه کشورها می‌شود. در همه‌جای دنیا، بر همین مبنا آمار اعلام می‌شود و در صورت در نظر گرفتن آمار مراکز خصوصی، میزان موارد ابتلا و فوتی چندین برابر خواهد شد: «تخمین زده می‌شود اگر آمار واقعی در کشورهای دنیا در نظر گرفته شود، میزان ابتلا و فوت، 20برابر می‌شود.»
چهاردهم مرداد آخرین باری بود که موارد فوت روزانه بالای 200نفر ثبت شد. آن روز 212نفر جانشان را از دست دادند و حالا دوباره همان سناریو در حال تکرار است.
روند افزایش موارد فوت از بیست‌وششم شهریور با 179مورد مرگ روزانه و 2هزار و 981مبتلا شروع شد و تا سی‌ویکم به 3هزار و 341ابتلا و 177فوتی رسید. اول مهر اما بالاترین میزان ابتلای روزانه در 7ماه گذشته ثبت شد و از همان روز موارد ابتلا از 3هزار و 500نفر پایین نرفت.
موارد فوت هم از 178نفر در اولین روز مهر شروع شد و در چهارمین روز به 207نفر رسید. شرایط 2هفته گذشته ابتلا و فوت کرونا، مشابه 2هفته اول مرداد است که از اولین تا پانزدهمین روز، موارد فوت بالای 200نفر ثبت شد؛ از 219نفر شروع شد و به 212نفر رسید. هفته‌های اول شهریور، شیوع کرونا روند آرام‌تری را طی کرد تا آخرین هفته که آمارها بالا رفت و در آخرین روز روند اوج آن شروع شد.
حالا در این شرایط، دکتر علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونای شهر تهران، هفته پیش‌رو را، هفته سخت کرونایی برای ایرانیان اعلام کرد: «شرایط این هفته و هفته‌های بعد در تهران خوب نیست و وضعیت خوبی انتظارمان را نمی‌کشد.» او نامه‌ای به وزیر بهداشت نوشت و درخواست کرد تا محدودیت‌ها در استان تهران دوباره از سر گرفته
 شود.

احتمال افزایش ابتلا، بستری و فوت
بر اساس آخرین اعلام وزارت بهداشت، در حال حاضر 24استان کشور یعنی تهران، اصفهان، قم، آذربایجان شرقی، خراسان جنوبی، سمنان، قزوین، لرستان، اردبیل، خوزستان، کرمانشاه، گیلان، بوشهر، زنجان، ایلام، خراسان رضوی، مازندران، البرز، آذربایجان غربی، مرکزی، کرمان، خراسان شمالی، همدان و یزد در وضعیت قرمز و 5استان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، هرمزگان، فارس و گلستان در وضعیت هشدار به سر می‌برند. این در حالی است که در اولین روز از شهریورماه، تنها 15استان کشور در وضعیت قرمز بودند و 10استان در وضعیت هشدار قرار داشتند. بررسی‌ها نشان می‌دهد استان‌هایی که پیش از این در وضعیت هشدار بودند در شرایط قرمز قرار گرفته‌اند و استان‌های خارج از این فهرست، به جمع استان‌های با وضعیت هشدار پیوسته‌اند. مثل استان‌های لرستان، ایلام، زنجان، قزوین، آذربایجان غربی، بوشهر و همدان که اول شهریور در گروه استان‌های در شرایط هشدار بودند حالا نامشان در گروه استان‌های قرمز ثبت شده است.
وضعیت از آنچه که هست، وخیم‌تر می‌شود، این را پیش‌بینی‌ متخصصان نظام سلامت نشان می‌دهد و بر اساس اعلام علی‌اکبر حق‌دوست، رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی مقابله با کرونا به همشهری، نتیجه تاثیر اتفاقات اجتماعی، مسافرت‌ها و مراسمی که در محرم برپا شد، بعد از دو سه‌هفته خودش را نشان می‌دهد و حالا ما در همان دو سه هفته بعد ازاین اتفاقات قرار داریم. به گفته او، در ابتدا موارد سرپایی کرونا اضافه می‌شود، پس از آن موارد بستری بالا می‌رود و در مرحله بعد به آمار فوتی‌ها  افزوده می‌شود. او پیش‌بینی می‌کند که در هفته پیش‌رو، موارد ابتلا، بستری و فوتی‌ بالا می‌رود: «اگر مردم رفتار متعادلی داشته باشند و به پروتکل‌ها پایبند باشند، موارد ابتلا کاهش پیدا می‌کند، اما به محض اینکه احساس کنند شرایط عادی است و توصیه‌ها را جدی نگیرند، آمارها دوباره بالا می‌رود.»
در هفته گذشته خبرهایی درباره تمدیدنکردن دورکاری کارمندان ادارات شنیده شد و اینطور اعلام شد که محدودیت‌های قبلی هم برداشته خواهد شد، اما با بالاگرفتن آمارها و وخامت نمودار شیوع کرونا در ایران، به نظر می‌رسد باید سیاست‌های سختگیرانه‌تری اعمال شود. البته حق‌دوست معتقد است این سیاست‌ها نباید به معنی تعطیل‌کردن کل جامعه باشد، هرچند که در صورت از کنترل خارج‌شدن وضعیت بیماری، باید به آن هم فکر کرد: «باید از روش‌های اقناعی برای رعایت پروتکل‌ها استفاده کرد. عادی‌شدن شرایط برای مردم، تنها برای ایرانیان اتفاق نیفتاده است. ما شاهدیم که در کشورهای دیگر هم به‌تدریج مردم بی‌توجه شده‌اند. در کشور خودمان هم می‌بینیم که مردم در مغازه‌ها و خیابان‌ها تجمع می‌کنند و به صورت تفننی از ماسک استفاده می‌کنند. در حالی که اگر به این اصول توجه نشود، نمی‌توان بیماری را کنترل کرد.»
به گفته این متخصص، حتی آمارهای بالا از ابتلا و مرگ روزانه هم دیگر روی مردم تاثیری ندارد. البته طبیعی است و پس از مدتی که به‌طور مرتب آمار فوتی‌ها و مبتلایان اعلام می‌شود در جامعه حساسیت‌زدایی اتفاق می‌افتد و مردم به آن عادت می‌کنند؛ این در همه‌جای دنیا رخ داده است. این ویروس جزو بیماری‌هایی است که طغیان می‌کند و تا یکی دوهفته دیگر موارد ابتلا بالا می‌رود: «باید نسخه بلندمدتی برای مداخله در نظر گرفت، چراکه این بیماری طولانی‌مدت است. می‌توان فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی را داشت اما آن را کم‌خطر کرد. دورکاری ابزار خوبی برای مدیریت بیماری است؛ به شرطی که افراد در دورکاری مشغول به فعالیت باشند نه اینکه به‌جای خانه‌نشینی به مکان‌های دیگر تردد کنند.» به گفته او در 6ماه آینده باید آهسته و پیوسته پیش رفت تا بتوان بیماری را مدیریت کرد.