
تنوعطلبی طبقه متوسط
کریم چمنآرا فروشگاه «بتهوون» را راه انداخت

حسین عصاران
از قرائن و روایات موجود چنین بهنظر میرسد که وقتی کریم چمنآرا در سال1332 به فکر تغییر کسبوکارش از یک دکه کتابفروشی به مغازهای برای فروش صفحه گرام افتاد، ایده اولیهاش فروش صفحات گرام دستهدوم خارجی بود و چشمانداز روشن و وسیعی از آینده کار تازهاش، آنچنان که در آینده رقمخورد، پیش چشم نداشت. از این منظر جدا از جایگاه تاریخی و نوستالژیک فروشگاه «بتهوون» و همچنین بازوی انتشاراتی آن، یعنی مؤسسه «آهنگ /آهنگ روز»، میتوان افزایش سریع گستره فعالیتهای این دو «بِرَند»را از یک سو نمایهای از گسترش امکانات زندگی معمول در طبقه متوسط شهری پاگرفته در دهه30 و از سوی دیگر هم نشانهای بر تکثر و تنوعیابی سلایق زندگی این طبقه دانست که قائل به گذشتن از قدرت سلیقهسازی انحصاری و رایگان رادیو شده بودند. (همچنان که افزایش و تنوع تولیدات موسیقایی پس از آن دوره را نیز میتوان طبق اصل«عرضه و تقاضا» مؤید همین استنتاجها دانست.) با تداوم چنین زاویه نگاهی چهبسا که بتوان چگونگی ادامه حیات فروشگاه «بتهوون» و مؤسسه «آهنگ روز» را با فرازوفرودهای مناسبات رایج بر موسیقی و ترانه، در مقاطع مختلف سیاسی و اجتماعی همدورهاش متناظر کرد و از این راه بر اساس شاخصها و مؤلفههای خاص این زمینه، به انجام یک مطالعهفرهنگی پرداخت.