یار فراموش‌شده ورزش

جواد نصرتی 

پیشاهنگی، همزمان با ورزش مدرن در ایران پا‌گرفت اما روزگار، مسیر متفاوتی برایش رقم زد. در دوران پهلوی اول، انجمن تربیت‌بدنی و پیشاهنگی برای توسعه ورزش در ایران شکل‌گرفت و ریاست آن به ولیعهد سپرده شد. این انجمن که چند سال سرپرست آن توماس گیبسون آمریکایی بود، تحولی بزرگ در ورزش ایران ایجاد‌کرد. در دوران پهلوی‌دوم، با شکل‌گیری فدراسیون‌های مستقل ورزشی و کمیته ملی المپیک، این انجمن به حاشیه رانده شد تا اینکه در انتهای دولت محمد مصدق، طرح تشکیل سازمان تربیت‌بدنی و پیشاهنگی تصویب شد. «گسترش ورزش و تأمین تندرستی و نیرومندی افراد کشور، تقویت رشد ملی و اخلاقی، تشویق ورزشکاران و نظارت کامل بر تمامی مؤسسه‌ها و باشگاه‌های ورزشی»، اهداف اصلی این سازمان بودند.
خیلی زود کلاس‌های تربیت مربی پیشاهنگی تشکیل شد و این بخش از سازمان، در سال‌های پس از آن جان تازه‌ای گرفت. 2سال بعد از تشکیل، سازمان پیشاهنگی ایران به عضویت دفتر بین‌المللی پیشاهنگی درآمده و تنها 5سال بعد، پیشاهنگی ایران به‌عنوان مرکز بین‌المللی تربیت مربی و برگزاری کلاس انتخاب شد. پیشاهنگی و ورزش هر دو به موازات هم شکل‌گرفتند و هدفشان جذب توده مردم بود اما راهشان آرام‌آرام از هم جدا شد. در سال‌هایی که ورزش به سمت نخبه‌ها می‌رفت، مخاطب پیشاهنگی همچنان عامه مردم بود و سازمان به ماموریت اولیه خود وفادار ماند. این سازمان در سال 1364 توسط مجلس شورای اسلامی منحل شد و 20سال بعد دوباره شکل‌گرفت و بعدتر به‌عنوان زیرمجموعه سازمان هلال‌احمر به فعالیتش ادامه داد.