دنا درآتش

 سیدمحمد فخار ـ خبرنگار



6‌ماه نخست امسال، بر اساس آمار سازمان جنگل‌ها، هزارهکتار از جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد در آتش سوخته و هر روز خبری از برافروختن آتش نو در این منطقه منتشر می‌شود. از ابتدای سال‌جاری تا آخر مردادماه 329هکتار جنگل طبیعی، 35هکتار جنگل دست‌کاشت، 123هکتار مرتع و 417هکتار اراضی جنگلی در آتش سوخته‌اند که با احتساب آتش‌سوزی‌های اخیر در منطقه حفاظت شده دنا، وسعت مناطق جنگلی و عرصه‌های طبیعی در آتش سوخته استان کهگیلویه و بویراحمد از هزار هکتار فراتر می‌رود. بدین‌ترتیب استانی که تنها به اندازه یک صدم مساحت کل کشور مساحت دارد، امسال یک هجدهم کل آتش‌سوزی‌های ایران را به‌خود اختصاص داد.

4آتش‌سوزی در 5روز
طی 5روز اخیر، 5آتش گسترده به جان جنگل‌های زاگرسی کهگیلویه و بویراحمد افتاده است. آتش‌سوزی‌های ماه‌های مرداد تا آبان در این منطقه، به اعلام اداره کل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، جست‌وجو برای یافتن عسل کوهی از سوی برخی افراد بود که با روشن کردن آتش خسارات زیادی به عرصه‌های طبیعی منطقه وارد کردند. در منطقه حفاظت شده دنا اما، آتش‌سوزی ساعت 15 روز یکشنبه ۳۰شهریورماه شروع شد که با کمک مردم و نیروهای دولتی ساعت ۱۸ دیروز مهار شد. زبانه‌های آتش در محدوده منطقه حفاظت شده دنا و در ارتفاعات «تنگ کیکم» و «تنگ قلعه» شعله‌ور شد و تا 2ساعت نخست، هیچ نیروی امدادی برای مهار آتش در منطقه حضور نیافت. عبدالحمید پناهی، فرماندار شهرستان دنا در این‌باره گفت: علت آتش‌سوزی در منطقه حفاظت شده دنا خطای انسانی بود و میزان خسارت هنوز مشخص نیست و برآورد نشده است. گروه پایش دنا البته تا صبح امروز در منطقه مستقر بود تا از شعله‌ور شدن مجدد آتش جلوگیری کنند. همین دیروز پس از اعلام مهار آتش در دنا بار دیگر خبر رسید که آتش به کوه «سیاه قلعه رئیسی» در نقطه‌ای دیگر از کهگیلویه و بویراحمد رسیده است. این آتش از ساعت 17:30 تا  ساعت ۲۲روز یکشنبه ادامه یافت. اما در آتش دوم، منابع طبیعی، محیط‌بانان قلعه رئیسی و چندین نفر نیروی مردمی به سرعت دامنه آتش را مهار کردند. در آتش‌سوزی «کوه سیاه» دنا، ۴هکتار جنگل و مرتع آتش گرفت که یک هکتار آن جنگل و 3هکتار دیگر مرتع بود. براساس بررسی‌ها، علت آتش‌سوزی روشن کردن آتش در مراتع توسط گردشگران بود. پیش از این نیز آتش، منطقه حفاظت شده دنا را از 22 تا 25شهریور ۳شبانه‌روز سوزاند که علت آن بازهم عامل انسانی اعلام شد. اما آخرین حلقه از آتش‌سوزی‌ها در استان کهگیلویه و بویراحمد دیروز ظهر اتفاق افتاد و جنگل‌های «درشک» شهرستان بویراحمد دیروز ظهر طعمه حریق شدند. این آتش‌سوزی از ساعت 12:30 آغاز شد و به‌علت صعب‌العبور بودن منطقه، نیروها باید از پای کوه تا رسیدن به منطقه آتش 3 ساعت پیاده‌روی می‌کردند. بدین‌ترتیب آتش دست‌کم 3ساعت در میان درختان و مراتع منطقه جولان داد. هنوز از وسعت مناطق سوخته آماری منتشر نشده است اما از آنجا که منطقه درشک بویراحمد دارای ذخیره‌گاه گیاهان دارویی است، آتش صدمه‌ جدی به این عرصه طبیعی وارد کرده است.

کوه سفید 5روز در آتش
یکی دیگر از موارد آتش‌سوزی عرصه‌های طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد که نگرانی بسیاری برانگیخت، سوختن جنگل‌های «کوه سفید» لنده است که تا امروز 5روز از آتش گرفتن آن می‌گذرد ولی هنوز خاموش نشده است. تاکنون ۵۰نیروی مردمی با ۲۵دستگاه دمنده در حال تلاش برای مهار آتش‌سوزی هستند. همچنین یک فروند بالگرد نیز تا عصر دیروز 3سورتی پرواز برای انتقال نیرو انجام داد و قرار است این پروازها تا مهار کامل آتش ادامه داشته باشد. برآورد اولیه نشان می‌دهد حدود ۸۰ هکتار جنگل و مرتع در این آتش‌سوزی خسارت دیده‌اند. صعب‌العبور و صخره‌ای بودن منطقه و وزش باد شدید، مهار آتش را با کندی مواجه کرده است.
 
اهمیت دنا
منطقه حفاظت شده دنا، دهمین ذخیره‌گاه زیست‌کره کشور است که حدود سه‌چهارم آن را کوه‌ها و ناهمواری‌ها فرا گرفته است. دنا یکی از غنی‌ترین مناطق زیستی از لحاظ تنوع گیاهی و جانوری در دنیاست که در سال‌2010 از سوی سازمان یونسکو به‌عنوان دهمین ذخیره‌گاه ایران و پانصد و پنجاهمین ذخیره‌گاه دنیا به ثبت رسید. دنا با ۸۰کیلومتر طول، طولانی‌ترین تکه از رشته کوه زاگرس است و ۴۹قله با ارتفاع بالاتر از 4هزار متر دارد. این منطقه سرمایه ژنتیک گیاهان و درختان بلوط زاگرسی است که آتش خسارات جبران‌ناپذیری در آن برجای می‌گذارد.



 مکث
بودجه 70میلیاردی اطفای حریق

امسال بودجه اطفای حریق عرصه‌های طبیعی کشور 70میلیارد تومان تعیین شد. از این رقم در سال‌جاری 20میلیارد تومان از بودجه مدیریت بحران کشور به سازمان جنگل‌ها و مراتع اختصاص یافت و این سازمان طبق قانون مدیریت بحران کشور، متولی اصلی رسیدگی به آتش‌سوزی عرصه‌های طبیعی است. 50میلیارد تومان نیز به وزارت دفاع پرداخت شد تا ارسال بالگرد برای مهار آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع تسهیل شود. بودجه 70میلیاردی در حالی برای اطفای حریق‌ عرصه‌های طبیعی اختصاص یافته که سرهنگ علی عباس‌نژاد، فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها به همشهری اعلام کرده است برای اجرای برنامه جامع اطفای حریق در جنگل‌ها و مراتع کشور به ۲۴۴میلیارد تومان بودجه نیاز است. در حالی که تنها یک‌دهم این بودجه به سازمان جنگل‌ها رسیده و عقب‌ماندگی جدی در این بودجه‌ریزی وجود دارد.