زنده کردن ادب کهن پارسی به وسیله آواز

ملیحه مرادی _مدرس آواز

80سال از عمر پربرکت یک هنرمند تأثیرگذار در عرصه آواز ایران گذشت. استاد محمدرضا شجریان به‌عنوان شخصیتی که دغدغه و تلاش هنری ایشان زبانزد عام و خاص است در تاریخ آواز ایران به یک الگوی بی‌همتا بدل شده است و من همیشه آرزو داشته‌ام به‌عنوان یکی از شاگردان ایشان بتوانم گوشه‌ای از عشق و کوشش مستمر و مداوم ایشان را در‌ ذهن و ضمیرم تقویت کنم.
یک هنرمند بزرگ زمانی ماندگار خواهد شد که روش و سلوک هنری او‌ زنده بماند؛ یعنی سبک، سیاق و رویکرد او به هنر، الگو شود؛ نه اینکه فقط ظاهر او را در نظر بگیریم و با تقلید و مریدبازی‌های کورکورانه از او یک اسطوره بسازیم.
روشن است که هر هنرمند برجسته‌ای ویژگی‌های شخصی و شخصیت منحصر به‌ فردی دارد که او را از دیگران متمایز می‌کند، اما این ویژگی‌های شخصی، هر چند بعضا مهم هم باشند برای رهروان هنر در درجه اول اهمیت نیستند؛ یعنی به جای قضاوت در مورد چنین ویژگی‌هایی باید به «آثار» یک هنرمند توجه کرد و درصورت لزوم، آن‌ آثار را مورد نقد و بررسی قرار داد که البته بهتر است توسط کارشناسان موسیقی انجام شود.
استاد شجریان نه‌تنها در عرصه آواز، بلکه در زمینه ادبیات پارسی هم بسیار تأثیرگذار بوده‌اند؛ زیرا ایشان در آوازهایشان با بیان صحیح کلمات و تأکیدات بجا و نیز با انتخاب درست دستگاه و گوشه‌های خاص، چنان منظور شاعر را رسانده‌اند که اگر کسی نداند فکر می‌کند آن اشعار را خودشان سروده‌اند! زنده کردن ادب کهن پارسی به وسیله آواز، یکی دیگر از خدمات بزرگ استاد است.
نگارنده به‌عنوان شاگرد کوچک استاد شجریان، بسیار به‌خود می‌بالم که افتخار داشتم از نزدیک، محضر ایشان را درک کرده و دوستی و مصاحبتی دلنشین و باارزش را نزد ایشان تجربه کنم. از استاد بسیار آموختم. حتی زمانی که سکوت می‌کردند، سکوتشان مانند سکوت در موسیقی، معنا داشت که آن معنا را از نگاه نافذشان درمی‌یافتیم. امیدوارم ارزش هنرمندان پیشکسوت و اثرگذار این سرزمین را تا زمانی که در قید حیات و تندرست هستند، بدانیم و قدر منزلت آنان را بشناسیم و قدردان یک عمر تلاش‌های آنان باشیم. با آرزوی تندرستی و طول عمر باعزت برای استاد یگانه آواز ایران، محمدرضا شجریان.