قاچاق یک‌میلیارد دلار لوازم یدکی در سال
صنعت قطعه‌سازی به‌عنوان یکی از صنایع مادر و تأمین‌کننده نیازهای خودروسازان در وضعیت کنونی کشور با مشکلات متعددی از جمله نبود نقدینگی و افزایش سرسام‌آور قیمت مواداولیه مواجه است. این در حالی است که مطالبات معوق آنها از خودروسازان نیز مزید بر علت شده و فعالیت آنها را سخت‌تر کرده است. با آرش محبی‌نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور گفت‌وگو کردیم.
تعهدات معوق خودروسازها به کمبود قطعات نسبت داده می‌شود. در زمینه چه قطعاتی کمبود وجود دارد؟
بخش عمده کمبود مربوط به قطعات وارداتی یا قطعاتی است که مواداولیه آن وارداتی است به‌دلیل آنکه ارز اختصاص پیدا نمی‌کند؛ بعضا انباشت قطعات در گمرکات کشور را هم داریم به‌دلیل اینکه ارزی برای ترخیص آنها وجود ندارد. عمده مشکلات مربوط به تعهدات معوق خودروسازها به موضوع تخصیص ارز برای تامین قطعه برمی‌گردد اما بخشی از این مشکل هم ناشی از ناتوانی خودروساز در بازپرداخت بدهی قطعه‌سازان است. مطالبات قطعه‌سازان از خودروسازها روزبه‌روز در حال افزایش است و عملا توان ادامه همکاری از قطعه‌ساز گرفته شده است. با این‌حال جز در زمینه قطعات های‌تک و وارداتی در دیگر قطعات مشکل خاصی وجود ندارد.
مطالبات قطعه‌سازان چه میزان است؟
کل مطالبات قطعه‌سازان بدون احتساب تعدیل قیمت‌ها حدود 32هزار‌میلیارد تومان است که اگر بخواهیم فقط مطالبات سررسید گذشته را محاسبه و چک‌های خرید دین را کم کنیم، سازندگان قطعات خودرو چیزی حدود 8الی 10هزار‌میلیارد تومان مطالبات معوق دارند. متأسفانه با این روند تسویه حساب، خودروساز نمی‌تواند بدهی قبلی خود به قطعه‌ساز را به‌روزآوری کند. هم‌اکنون قطعه‌سازان با مشکل نقدینگی و به‌روز نشدن قیمت‌ها مواجهند.
خبری در زمینه حمایت بانک ملت از صنعت قطعه‌سازی منتشر شد، این حمایت به چه صوت خواهد بود؟
حمایت بانک ملت به‌صورت تسهیلات است. این بانک در قالب قراردادهای سه‌جانبه یا به‌صورت قراردادهای خرید دین و اعطای تسهیلات به‌خودروساز قرار است همکاری داشته باشد. فعلا این خبر در حد یک تفاهمنامه کلی است و باید ببینیم در آینده جزئیات این همکاری به چه صورت خواهد بود.
مقدار و ارزش مالی قطعات دپو‌شده در گمرک به چه میزان است؟
چون قطعات بازار لوازم یدکی هم در میان قطعات دپویی در گمرک هست، اطلاعات و آمار دقیقی از میزان آن در دست نداریم اما برآورد ما این است که بیش از 5هزار میلیارد تومان قطعات و چیزی در همین حدود هم مواداولیه مورد‌نیاز برای ساخت قطعات در گمرکات کشور دپو شده باشد. جمع ارزش کالایی که در گمرک رسوب کرده به‌طور برآوردی حدود 10هزار‌میلیارد تومان است که به‌نظر می‌رسد مشکلات ترخیص آن با توجه به کمبود ارز همچنان ادامه خواهد داشت.
ترخیص این قطعات تا چه حد در بازار تأثیرگذار خواهد بود؟
بازار قطعات چندان از ترخیص این قطعات تأثیر نمی‌گیرد اما روی خودروهای دپویی کف پارکینگ خودروسازان تأثیر چشمگیری خواهد داشت و در این زمینه شاهد جهش خواهیم بود.
قاچاق همواره یکی از مشکلات بازار قطعات و لوازم یدکی بوده است، در این زمینه چه کاری انجام شده است؟
سازمان مبارزه با قاچاق کالا در این زمینه اقدامات قهری را تشدید کرده و کنترل مرزها را افزایش داده‌است اما از سوی دیگر افزایش نرخ ارز تا حدودی در این زمینه تأثیرگذار بوده و حجم کالای قاچاق را کاهش داده است. اما با همه این مسائل هنوز بیش از یک‌میلیارد دلار در سال قاچاق لوازم یدکی داریم.