چهره سرد صلح

فرزانه ابراهیم زاده  

روزنامه آمریکایی کریستین ساینس‌مانیتور در تاریخ 13مارس 1946(22اسفند 1324) خبر اول خود را به پیشروی نیروهای شوروی در ایران و نگرانی عمیق آمریکا از این مسئله اختصاص داد. نیویورک‌تایمز به نقل از منابع بریتانیایی در ایران گزارش داد: نیروهای نظامی شوروی به 20مایلی(32کیلومتری) تهران -پایتخت ایران- نزدیک شده‌اند و همچنین بخش دیگری از این نیروها از شمال غربی ایران به سمت جنوب غرب این کشور در امتداد مرز‌های این کشور با ترکیه و عراق به حرکت درآمده‌اند. این اقدام ارتش شوروی سبب نگرانی دولت آمریکا شده و 
جیمز اف بایرنز، وزیر امور خارجه آمریکا در یادداشتی که به مسکو ارسال کرده خواستار توضیحات شوروی درباره پیشروی نیروهای این کشور در خاک ایران شده است. وزیر امورخارجه آمریکا که هفته قبل نیز در یادداشتی به مسکو، نگرانی‌های خود را پیرامون حضور نیروهای شوروی در تهران اعلام کرده بود، در یادداشت جدید خود از مقامات مسکو این سؤال را مطرح کرده که چرا و به چه دلیل تحرکات اخیر نیروهای شوروی در خاک ایران انجام گرفته است. یکی از خبرنگاران آسوشیتدپرس در شهر کرج -در 20مایلی تهران- 14تانک «شرمن» متعلق به ارتش شوروی را مشاهده کرده  و  همچنین در قزوین جنگنده‌های ارتش شوروی را در حال پرواز به سمت شمال غرب ایران دیده است. براساس گزارش‌های دریافتی از تهران، نیروهای ارتش شوروی تا شهرهای میانه، مراغه و میاندوآب در نزدیکی جنوب دریاچه ارومیه پیشروی کرده‌اند.
از سویی دیگر احمد قوام السلطنه، نخست‌وزیر ایران که به تازگی به‌منظور گفت‌وگو درباره حضور نیروهای شوروی در خاک ایران به مسکو رفته بود، اخیرا در کنفرانسی مطبوعاتی اعلام کرده که در زمینه خروج نیروهای شوروی از ایران در مسکو توافقی حاصل نشده است. خبرگزاری رویترز نیز در خبری از تهران به نقل از نخست‌وزیر قوام نوشته که وی خبر تحرک نیروهای شوروی در ایران را تأیید نکرده است. احمد قوام نخست‌وزیر گفته که درباره ارسال یادداشت‌های اعتراض دولت‌‌های لندن و واشتگتن به مسکو تنها چیزی که می‌تواند بگوید این است که آنها کاملا منطبق با قرارداد تهران(معاهده‌ای که پس از اجلاس تهران، 3قدرت جهانی بر سر آن توافق کردند و در جریان آن استقلال و تمامیت ارضی ایران به رسمیت شناخته شد) و قراردادهای جاری عمل کرده‌اند. 
قوام افزود که خیلی از استقبال گرمی که از وی در مسکو به عمل آمده خشنود شده است. او در ادامه همچنین گفت: با مرزهای طولانی که کشورمان با اتحاد شوروی دارد باید با این کشور روابط حسنه داشته باشیم، اما این دلیل نمی‌شود که از منافع خود دفاع نکنیم.  گزارش‌های اخیر از حضور نیروهای روسیه در خاک ایران ادعای حسین علا، سفیر ایران در آمریکا که گفته بود نیروهای ارتش شوروی با حمایت لجستیک و تانک‌ها و خودروهای زرهی به خاک ایران سرازیر شده و در مرز ترکیه تجمع کرده‌اند را تقویت می‌کند.