جراید علیه جراید

 محمدناصر احدی    

در هنوز بر همان پاشنه می‌چرخد؛ بگیر و ببندها ادامه دارد و استمرار بی‌ثباتی حاکم بر کشور و رقابت شدید گروه‌ها و احزاب مختلف، برای به‌دست گرفتن قدرت، امکان قضاوت و اطلاع‌رسانی بی‌غرض و مرض را از جراید سلب کرده و بر رونق بازار مطبوعات حزبی و جناحی افزوده است. در اوضاع و احوالی که حکومت تعداد کثیری از روزنامه‌ها را توقیف کرده و بازداشت مدیران روزنامه‌ها به بخشی از وظیفه یومیه مأموران تبدیل شده است، دودستگی و تفرقه در میان اهالی مطبوعات بیداد می‌کند و اجازه اتحاد به آنها نمی‌دهد. سرمنشاء این اختلافات به بازگشت سیدضیاءالدین طباطبایی به کشور در سال 1322برمی‌گردد که مطبوعات را به دو گروه موافق و مخالف وی تقسیم کرد و چپ و راست را در برابر هم قرار داد. حزب توده در نشریاتی همچون «رزم»، «رهبر»، «به سوی آینده» و «نامه مردم» شروع به تبلیغ علیه سیدضیاء کرد و در مقابل جناح راست که به احزابی مثل «اراده ملی» وابستگی داشت در جرایدی چون «رعد امروز»، «هور»، «کوشش» و «کاروان» به دفاع از اندیشه‌ها و آرای سیدضیاء برخاست. کار به قدری بالا گرفت که مدیر روزنامه «قیام ایران»، با اظهار تأسف از وضع پیش آمده، جدال مطبوعات با یکدیگر را سدی در هدایت افکار عمومی ارزیابی کرد. از سوی دیگر، نیروهای خارجی نیز همچنان بر مطبوعات فشار می‌آورند؛ وزیرمختار انگلیس، آر. دبلیو. بولارد، در نامه‌ای به تاریخ 10اسفند 1323از نخست‎وزیر، مرتضی قلی بیات، می‌خواهد که استانداران و فرمانداران مراقبت بیشتری مصروف جلوگیری از انتشار مطالب مخالف نیروهای متفقین در جراید محلی کنند. چند روز بعد، در 23اسفند، دی. دبلیو. لاسلز از سفارت انگلیس در تهران با نصرالله انتظام، وزیر امور خارجه، مکاتبه و از بابت اینکه روزنامه «دعوت»، به‌رغم توقیف به‌دلیل انتشار مطالب افتراآمیز علیه سرزمین ملکه، دو بار با حربه تغییر نام (ابتدا «هراز» و بعد «آزاد») به انتشار ادعاهای کذب خود علیه انگلستان ادامه داده، ابراز نارضایتی می‌کند. طبیعی است در این شرایط مطبوعات مستقل که می‌خواهند مردم را آگاه کنند، کار سختی پیش رو دارند.