قدیمیترین روزنامهفروشان تهران و قیمت نجومی جراید
موضوع: فروشندگان مطبوعات
ویژگی: بلورفروشان روزنامهفروش شدند
***
فروش روزنامه در روزگاری که نخستین گامهای چاپ مطبوعات در ایران برداشته میشد، یکی از چالشهای دوره قاجار به شمار میرفت. بهای روزنامه وقایع اتفاقیه 10شاهی بود و فروش آن به راحتی ممکن نبود. اجبار دولتیها و صاحب منصبان دولتی به خرید روزنامه و تمسک به بلورفروشان برای فروش روزنامه، از موضوعات ویژه آن روزهاست که مهرشاد کاظمی، تهرانپژوه، درباره آن توضیحات بیشتری میدهد: «در دوره قاجار عامه مردم از سواد خواندن بهرهمند نبودند و از طرفی توان پرداختن بهای روزنامه را نداشتند. در آن دوران یک من گوشت، یک قران قیمت داشت و هر 20شاهی یک قران بود. هر شماره از وقایع اتفاقیه برابر نیممن (یک و نیم کیلو) گوشت بها داشت و ازاینرو عامه مردم توان خرید آن را نداشتند. برای اینکه روزنامه چاپ شده روی دست نماند، اعضای دولت و صاحبان منصب به نوعی موظف شده بودند که این روزنامه را خریداری کنند.» اما توزیع روزنامه هم ماجراهای خواندنی دارد. مهرشاد کاظمی با استناد به پژوهشهای تاریخی انجام شده در زمینه مطبوعات ایران میگوید: «پخشکنندگان روزنامه، برای کسب درآمد، روزنامه را به قیمت بیشتر میفروختند. مأموران دولتی هم که مأمور توزیع روزنامه میشدند برای این کار انعام درخواست میکردند؛ به همین دلیل دولت سراغ بازاریان و بهویژه بلورفروشان رفت. میرسیدعلی بلورفروش، حاجی میرتقی تاجر تبریزی و حاجی ملا ابوالقاسم تاجر بلورفروش از بازاریانی بودند که در کنار کسبوکارشان، روزنامهفروشی هم میکردند.»
در میان فروشندگان قدیمی روزنامه میتوان از «محمدابراهیم رنجبر امیری» نام برد. او از سال 1316فروش روزنامه در تهران را شروع کرد. امیری که دومین جلد از مجموعه خاطرات یک روزنامهفروش را با نام «76سال با مطبوعات» نوشته خود را از نسل سوم روزنامهفروشان میداند. او در خاطراتش گفته: «تهران آن زمان
4، 5 خیابان بیشتر نداشت؛ من آن زمان دکه نداشتم. روزنامهها را زیر بغلمان میگرفتیم و هرقدر میتوانستیم چاخان، پاخان میکردیم تا روزنامهمان را بفروشیم! پس از آنکه روزنامه کیهان، فروش خود را بهدست روزنامهفروشان سپرد، مدتی ما را جمع کردند و گفتند دوبرابر به شما پول میدهیم تا نگویید «اطلاعات، کیهان» بلکه اول بگویید «کیهان» و بعد نام «اطلاعات» را بیاورید!»
محمد ابراهیم رنجبرامیری، قدیمیترین فعال رسانهای و روزنامهفروش ایران و جهان و رکورددار گینس، ۱۴ فروردین 1398در ۹۲ سالگی درگذشت.