مردی که خود را وقف علم کرد

حافظ روحانی  

محسن مقدم مرد علم بود؛ از یک خاندان سرشناس قاجاری. 12ساله بود که برای تحصیل به فرانسه فرستاده شد. باستان‌شناسی خواند و به نقاشی علاقه‌مند شد. در سال1293 و به‌واسطه آغاز جنگ اول جهانی به ایران برمی‌گردد و در این فاصله گویا چند سالی در مدرسه صنایع مستظرفه درس نقاشی می‌گیرد. بعدتر که به اروپا بازمی‌گردد به سراغ باستان‌شناسی می‌رود و آموزش نقاشی را نیز در فرانسه ادامه می‌دهد. بعد از این تقریباً تمامی زندگی‌ا‌ش صرف کار آکادمیک می‌شود. نامش در میان بنیانگذاران دانشکده هنرهای زیبا آمده است، یکی از نخستین استادان رشته باستان‌شناسی در دانشگاه تهران است. تا سال‌ها در دانشکده هنرهای زیبا تدریس می‌کند و پیش از مرگ، خانه و تمامی مجموعه بی‌نظیرش را وقف دانشگاه تهران می‌کند که 20 و چند سال بعد از مرگش به‌نام خودش تبدیل به موزه می‌شود. پس احتمالا هیچ‌کس به اندازه او این حق را نداشته که طراح نشان دانشگاه تهران باشد. این نشان هنوز هم به‌عنوان نام‌واره (لوگو) دانشگاه تهران به‌کار می‌رود. این نشان زمانی طراحی می‌شود که هنوز هیچ ایرانی به‌طور رسمی در رشته طراحی گرافیک تحصیل نکرده بود پس این وظیفه بر دوش مردی افتاد که تقریبا تمامی زندگی‌ا‌ش را وقف دانشگاه کرده بود. محسن مقدم در سال1366 درگذشت، درحالی‌که هنوز هم موقوفه‌های فراوا‌نش در اختیار دانشگاه تهران است.