درس خواندن درون حباب محافظ

سمیرا مصطفی نژاد_روزنامه نگار

سختی‌های زندگی در دوران همه‌گیری کرونا برای والدین و کودکان مشابه بوده است. بازگشت به مدرسه به همان‌ اندازه که قدمی مهم و امیدوار‌کننده است، می‌تواند برای والدین نگران‌کننده و برای کودکانی که ماه‌هاست از فضای تحصیل دور بوده‌اند، دشوار باشد. اگرچه مدارس در گوشه و کنار جهان به‌صورت تدریجی فعالیت خود را آغاز کرده‌اند، اما براساس گزارش یونیسف، هنوز میلیون‌ها دانش‌آموز به واسطه اعمال تعطیلی‌های عمومی در کشورها و تعطیلی مدارس در بیش از 186کشور جهان، از فضای مدرسه دور مانده و خانه‌نشین هستند. با این همه درحال حاضر بیش از 70کشور از برنامه‌های خود برای بازگشایی مدارس خبر داده‌اند و تا اوایل‌ماه ژوئن، صدها میلیون دانش‌آموز به کلاس‌های درس بازگشته‌اند.آنچه که مسلم است بازگشت به مدرسه برای کودکان تجربه‌ای متفاوت از تجربه هرسال خواهد بود و حتی ممکن است پس از مدتی کوتاه دولت‌ها بار دیگر تصمیم به بستن مدارس بگیرند؛ زیرا وضعیت همه‌گیری کووید-19ثباتی ندارد. با توجه به دشواری موقعیت موجود و نوساناتی که در شدت وضعیت همه‌گیری در کشورها وجود دارد، هر کشور متناسب با میزان درگیری‌اش برنامه‌ای متفاوت را برای بازگشایی مدارس به اجرا گذاشته ‌است.

دانمارک
اولین کشور غربی که مدارس خود را از 15‌ماه مارس (27فروردین)بازگشایی کرد کشور دانمارک بود. مدارس این کشور پس از تأیید پارلمان دانمارک بازگشایی شدند. برای حفظ ایمنی و سلامت دانش‌آموزان 2تا 12ساله‌ای که به کلاس‌های درس بازگشته بودند، کودکان در گروه‌هایی 12نفره دسته‌بندی می‌شوند. این گروه‌ها که به حباب محافظ نیز مشهورند، هریک در زمانی تعیین شده به مدرسه وارد می‌شوند، جداگانه ناهار می‌خورند، و در زمین بازی، فضای بازی مخصوص به‌خود را دارند. تمامی دانش‌آموزان به‌صورت اجباری باید هر دو ساعت یک‌بار دست‌های خود را بشویند، اما اجباری به استفاده از ماسک وجود ندارد. میزها در هر کلاس در فاصله 2متری از یکدیگر قرار گرفته است و تمامی تجهیزات آموزشی باید روزی دوبار گندزدایی و ضدعفونی شوند. همچنین درصورت امکان کلاس‌های درس در فضای باز و محوطه مدرسه برگزار می‌شوند. هیچ‌یک از والدین اجازه ورود به محوطه مدارس را ندارند. اجرای این مقررات موفقیت‌آمیز نشان داده‌ است زیرا از زمان بازگشایی مدارس به آمار ابتلا موردی اضافه نشده است. از 18می‌2020 (29اردیبهشت) نیز دانش‌آموزان 12تا 16سال با اجرای مقررات مشابه راهی دبیرستان‌ها شدند. کشورهای اروپایی دیگر، ‌مانند آلمان، فنلاند و نروژ که مقرراتی مشابه را به اجرا گذاشته‌اند نیز با افزایش قابل توجه آمار موارد جدید ابتلا به کووید-19 مواجه نشده‌اند. با این همه شاید اجرای این مقررات در کشورهایی مانند آمریکا که آمار ابتلا در آن روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کند، چندان اثرگذار نباشد. دانمارک کشوری است که از ابتدا با آمار ابتلای کمی مواجه بود و تصمیم زودهنگام دولت این کشور برای اجرای قرنطینه پیش از اینکه مرگی ناشی از ابتلا به کووید-19 در این کشور ثبت شود، به مدیریت و مهار بیماری کمک بسیار کرد و نرخ مرگ‌ومیر را در این کشور در حد 10نفر در ازای هر 100هزار نفر نگه‌داشت، درحالی‌که این نرخ در آمریکا 42.29مرگ در ازای هر 100هزار نفر است.

کره‌جنوبی
این کشور از گذشته به داشتن یکی از سختگیرانه‌ترین نظام‌های آموزشی جهان مشهور بوده است، با این همه طرح بازگشایی مدارس کره‌جنوبی پنج بار به تأخیر افتاد.  در نهایت بخشی از دبیرستان‌های این کشور از 20می‌2020 (31اردیبهشت)، یعنی 2‌ماه پس از برنامه اعلام شده، بازگشایی شدند. پس از آن قرار بر این شد که از روز سوم ژوئن (14خرداد) 1.8میلیون دانش‌آموز مقاطع دبستان، متوسطه و دبیرستان به مدارس بازگردند. اما اوج گرفتن موارد ابتلا در اطراف سئول باعث شد صدها مدرسه بازگشایی خود را بار دیگر به تعویق بیندازند. درحال حاضر، ورودی مدارس کره‌جنوبی به ابزار سنجش دمای بدن مجهز است و ورود بدون ماسک به مدارس ممنوع است. مدارس در ابتدای روز بازگشایی میان دانش‌آموزان ماسک و ضد‌عفونی‌کننده دست توزیع کردند. همچنین دانش‌آموزان موظفند فاصله اجتماعی را رعایت کرده و به‌صورت مداوم دست‌های خود را بشویند. بعضی از مدارس در کره‌جنوبی برای حضور دانش‌آموزان شیفت یک روز در میان تعیین کرده‌اند. تعداد دیگری از مدارس تکنیک تلفیقی کلاس‌های حضوری و آنلاین را در پیش گرفته‌اند. دانش‌آموزان در ساعت ناهار نیز موظفند به تنهایی غذای خود را صرف کنند.

آلمان
آلمان یکی از معدود کشورهای اروپایی است که به‌دلیل وجود تعدد نظرات درباره بازگشایی مدارس یا ادامه آموزش از راه دور، مقررات یکپارچه‌ای برای بازگشت دانش‌آموزان به مدارس تعیین نکرده است. هر ایالت در آلمان مسئولیت تعیین سیاست آموزشی را به‌عهده دارد، به همین دلیل مقررات بازگشایی مدارس در هر ایالت و حتی در هر مدرسه بسیار متفاوت است. با این همه مدارس به‌طور کلی مقررات حفظ فاصله اجتماعی، اجباری بودن ماسک، رعایت نکات بهداشتی و گروه‌بندی دانش‌آموزان را برای کاهش احتمال ابتلا به اجرا گذاشته‌اند. مدارس آلمان به‌صورت ویژه مقررات بهداشتی سختگیرانه‌ای را به اجرا گذاشته‌اند. مواد ضد‌عفونی‌کننده باید به‌صورت مداوم در مدارس فراهم باشد، مراکز بهداشتی مدارس باید به‌صورت مداوم گندزدایی و پاکسازی شوند و کلاس‌ها باید از سیستم تهویه مناسبی برخوردار باشند. استفاده از ماسک در راهروها و فضاهای عمومی مدارس اجباری است، اما در کلاس درس نیازی به استفاده از ماسک وجود ندارد. در بعضی ایالت‌ها، درتمامی ساعت‌ها و تمامی فضاها باید ماسک به‌صورت دانش‌آموزان و معلمان باشد. همچنین بیشتر مدارس از شیوه گروه‌‌بندی دانش‌آموزان استفاده می‌کنند، به این شکل که تعدادی خاص از دانش‌آموزان تحت آموزش معلمی تعیین شده قرار می‌گیرند تا به این شکل از مخلوط شدن دانش‌آموزان با هم جلوگیری شود و درصورت بیماری، امکان ردیابی فرد ناقل و افرادی که توسط او آلوده شده‌اند، افزایش پیدا کند. تعدادی از ایالت‌های آلمان، پیش از بازگشایی مدارس معلمان را ملزم کردند تا نتیجه تست کووید-19خود را ارائه دهند و به گفته انجمن ویروس‌شناسی آلمان، قشر معلمان ازجمله اقشاری هستند که باید به‌صورت مداوم و رایگان به این تست‌ها دسترسی داشته باشند. دانش‌آموزانی که نشانه‌های ابتلا به بیماری‌های ریوی حاد را دارند نیز موظفند باید به‌صورت منظم مورد آزمایش قرار گیرند تا درصورت ابتلا جلوی پخش شدن ناگهانی بیماری در میان دانش‌آموزان گرفته شود.

چین، تایوان، ژاپن
مدارس استان‌های مختلف کانون شیوع ویروس کرونا در چین به‌تدریج از 27آوریل (8فروردین) بازگشایی شدند. وزارت آموزش و پرورش چین، مدارس را ملزم کرد ورودی‌های خود را به سیستم کنترل دمای بدن مجهز کنند و دانش‌آموزان باید از طریق برنامه کد سلامت چین، نشان سبز سلامت را دریافت کنند. روز 6ژوئن (17خرداد) مدارس پکن با آغاز موج جدیدی از همه‌گیری بار دیگر تعطیل شدند. اکنون زمان بازگشت دانش‌آموزان ابتدایی، متوسطه و دبیرستان به‌ترتیب 29آگوست (8شهریور)، اول (11شهریور) و 7سپتامبر(17شهریور)2020  اعلام شده است و مهد‌کودک‌ها نیز قرار است از هشتم سپتامبر (18شهریور) بازگشایی شوند. تایوانی‌ها هرگز به‌صورت رسمی مدارس خود را تعطیل نکردند، اما تعطیلات زمستانی خود را 10روز تمدید کردند تا فرصت کافی برای گندزدایی از تجهیزات آموزشی، توزیغ ملزومات بهداشتی و اعمال پروتکل‌های جدید در مدارس را داشته باشند. مدارس تایوان اکنون ملزم به کنترل دمای بدن دانش‌آموزان هستند و در بعضی از مدارس، پارتیشن‌های پلاستیکی روی میزی برای امنیت بیشتر دانش‌آموزان، روی نیمکت‌ها تعبیه شده است. ژاپنی‌ها کمی پس از برطرف شدن وضعیت اضطرار در کشور، از 18می(29 اردیبهشت)‌ مدارس را بازگشایی کردند. در ابتدا دانش‌آموزان به‌صورت شیفتی و یک روز درمیان در کلاس‌ها حاضر می‌شدند تا فاصله‌گذاری مناسب رعایت شود. همچنین ساعات حضور در مدرسه نیز کاهش یافت. اما درحال حاضر این شیوه اجرا نمی‌شود و کلاس‌ها به‌صورت کاملا حضوری برگزار می‌شوند البته در شرایطی که ماسک زدن در تمامی زمان‌های حضور در مدرسه و کلاس‌ها برای دانش‌آموزان و معلمان اجباری است، دمای بدن دانش‌آموزان به‌صورت روزانه کنترل می‌شود و کودکان موظفند دائما دست‌های خود را بشویند. همچنین پنجره‌ها در فضاهای بسته باید دائما باز باشند تا هوا در جریان باشد. بسیاری از مدارس ژاپن برای جبران دوران تعطیلی اجباری، مدت زمان تعطیلات تابستانی را کوتاه‌تر کرده‌اند.