طب سنتی و کرونا

محمد همتی_عضو هیات علمی انجمن طب سنتی و حجامت ایران 

یکی از مواردی که افراد در زندگی باید به آن توجه داشته باشند، داشتن سبک زندگی سلامت و تغذیه مناسب برای پیشگیری از بروز بیماری‌هاست. در گذشته، برخلاف امروز که سبک زندگی سلامت به ‌عنوان رویکردی اساسی در جوامع بشری مورد توجه بود، بیماری‌ها مانند امروز رشد پیدا نکرده بود و طب سنتی برگرفته از تجربه و دانش محدود آن زمان می‌توانست بسیاری از مشکلات بهداشتی مردم را برطرف کند. باگذشت زمان و جایگزین شدن طب مدرن به جای سنتی، شاهد افول طب سنتی در برهه‌هایی از زمان بودیم. با وجود این، طب مدرن نیز خالی از اشکال نبود. استفاده از داروهای شیمیایی دست‌ساز بشر هر چند به شکل موقت در مواردی تسکین‌دهنده دردهای بیماران شده و با استقبال بیشتری درمقایسه با داروهای تجویز شده طب سنتی قرار گرفت اما، کم‌کم عوارض استفاده از داروهای طب مدرن نشان داد نباید برای درمان دردها صرفاً متکی بر طب مدرن بود. از این رو، با تحقیقات دامنه‌دار انجام شده ازسوی محققان و بررسی طب سنتی و خواص استفاده از داروهای طبیعی و اطلاع‌رسانی درباره فواید این طب به مردم، بار دیگر طب سنتی در زمانه مدرن امروز به ‌عنوان راهکاری برای درمان بی‌عوارض بسیاری از بیماری‌ها معرفی شد. معتقدم، طب سنتی برخلاف طب مدرن که برای هر بیماری، یک داروی مجزا تجویز می‌کند قادر است به شکل همزمان و با استفاده از یک فرمول واحد مرهمی اساسی برای درمان چند بیماری کاملاً متفاوت از یکدیگر باشد. درمان بیماری‌های خانواده صفراوی ازجمله بیماری‌هایی است که استفاده از طب سنتی ثابت کرده است می‌توان با بهره‌گیری از آن، بیمار مبتلا به این بیماری‌ها را می‌توان درمان کرد. از سوی دیگر، محققان دریافته‌اند استفاده از برخی روش‌های توصیه شده در طب سنتی مانند حجامت، راهکار مؤثرتری در مقایسه با استفاده از داروهای شیمیایی برای درمان بیماری‌هاست و به این دلیل، اکنون شاهد افزایش حضور افراد در مراکز مجاز انجام حجامت که برای درمان امراض خود به این روش متوسل می‌شوند هستیم.

چرا با طب سنتی مخالفت می‌شود؟
با وجود همه توصیه‌هایی که درباره مزایا و فواید استفاده از روش‌های طب سنتی در کتب پزشکی شده است، در سال‌های گذشته همواره شاهد برخی مخالفت‌ها در استفاده از طب سنتی در جامعه بوده‌ایم. به‌نظر می‌رسد، مخالفت‌هایی که با طب سنتی می‌شود از سوی کسانی سازماندهی می‌شود که منافع آنها با توسعه این طب در جامعه به خطر می‌افتد. می‌دانیم برخی شرکت‌های داروسازی و برخی پزشکان علاقه چندانی به استفاده از روش‌های طب سنتی به‌ دلیل بی‌میلی این طب به استفاده از داروهای شیمیایی ندارند. استفاده از طب سنتی و فراگیر شدن آن در جامعه می‌تواند منافع این گروه‌ها را به خطر بیندازد و از این رو، چنین شرکت‌ها و افرادی می‌کوشند مردم را به طب سنتی بدبین کرده یا آثار مثبت این طب را در درمان بیماری‌ها کمرنگ جلوه دهند. با این حال، خوشبختانه درسال‌های گذشته فراگیری طب سنتی در جامعه رو به رشد بوده است و رشته‌های دانشگاهی مرتبط با این طب در دانشگاه تهران نیز تأسیس شده و دانشجویان بسیاری در این رشته‌ها در حال تحصیلند؛ دانشجویانی که در آینده می‌توانند با تلفیق علم روز و تجربه‌های گرانبهای گذشتگان راهکارهای درمان بسیاری از بیماری‌ها را با عوارض بسیار کمتر پیدا کنند و مرهمی شوند برای درمان درد بیمارانی که امکان استفاده از داروهای شیمیایی را ندارند.

طب سنتی راهکاری برای درمان کرونا ندارد 
با وجود تدریس رشته‌های طب سنتی در دانشگاه‌های کشور، یکی ازمشکلاتی که جامعه طب سنتی با آن دست به گریبان است حضور افرادی است که می‌کوشند با سوءاستفاده از اعتماد مردم به طب سنتی برای خود منافع اقتصادی ایجاد کنند. با شیوع بیماری کرونا، برخی افراد با روش‌های افراطی و طرح ادعای اینکه طب سنتی می‌تواند بیماران مبتلا به کرونا را درمان کند وارد عمل شدند و با تجویز برخی داروها سعی کردند طب سنتی و پایه‌های علمی و اخلاقی آن را زیر سؤال ببرند. 
متأسفانه باید گفت چنین افرادی در هر صنفی حضور دارند و برای به‌دست آوردن منافع شخصی دست به اقداماتی می‌زنند که اعتماد عمومی به برخی باورهای سنتی را از بین می‌برند. بنابراین، تأکید می‌کنم که طب سنتی هیچ راه درمانی برای بیماران مبتلا به کرونا پیش‌بینی نکرده است اما، مدعی این هستیم که طب سنتی می‌تواند از بروز بیماری در افراد پیشگیری کند و با رعایت دستورالعمل‌های آن، شدت بیماری را در افراد مبتلا کاهش دهد. تغییر سبک زندگی و استفاده از الگوهای تغذیه‌ای مناسب برای تقویت سیستم ایمنی بدن ازجمله این روش‌هاست و هر ادعای دیگری برای درمان بیماری وجاهت علمی از نظر طب مدرن و طب سنتی ندارد.

طب سنتی؛ نیازمند سرمایه‌گذاری 
به ‌نظر می‌رسد با توجه به شرایط کنونی و لزوم استفاده کمتر از داروهای شیمیایی به‌ دلیل هزینه‌های سنگین تولید این داروها و نیز عوارض بعدی مصرف آنها، نیازمند بازگشت به تاریخ و طب سنتی و بهره‌گیری از کتاب‌های مرجع علم پزشکی نوشته شده از سوی ابن‌سینا و پزشکان حاذق و بهره‌برداری دقیق از محتوای چنین کتاب‌هایی هستیم. در برهه کنونی بدون شک، با بهره‌گیری از همه دانش خود قادر خواهیم بود برای درمان بیماری‌های نوپدیدی که بشر را تهدید می‌کند راه‌های درمان مؤثری پیدا کنیم؛ درمانی که بتواند نیازهای بشر امروز را تامین و سلامت او را تضمین کند.