بحران کرونا برای اکوسیستم فناوری

 گزارش جدیدی از وضعیت کسب‌وکارهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات که استارتاپ‌های کشور را هم دربرمی‌گیرد از شرایط بغرنج و سخت این حوزه پس از شیوع کرونا در کشور خبر می‌دهد. همچنین سیاست‌های نادرست در این حوزه ازجمله در بخش تامین سخت‌افزار و اعطای تسهیلات مزیدبر علت شده است.
براساس تحقیقات صورت گرفته اوضاع بخش‌های مختلف اکوسیستم فناوری به قدری دچار مشکل است که درصورت تداوم وضعیت و سیاست‌های کنونی بسیاری از کسب‌وکارها به تعطیلی کامل کشیده خواهند شد.
نتایج این بررسی جدید نشان می‌دهد حدود ۶۰درصد از کسب‌وکار‌ها در دوران کرونا مجبور به توقف فعالیت خود شده و ۲۳درصد نیز هنوز فعالیت خود را از سر نگرفته‌اند. همچنین براساس نظرسنجی صورت گرفته از فعالان این اکوسیستم حدود ۵۰درصد از کسب‌وکارهای حوزه فناوری اطلاعات اعلام کرده‌اند که درصورت ادامه بحران، بیش از ۶‌ماه نمی‌توانند به کسب‌وکار خود ادامه دهند و به‌ناچار تعطیل خواهند شد. براساس گزارشی که سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران منتشر کرده شیوع ویروس کرونا ۷۱درصد تأثیر منفی روی کسب‌وکار‌های دیجیتال داشته که این رقم برای خدمات فناوری اطلاعات و نرم‌افزار به ۸۶درصد و برای حوزه‌های نیازمند حضور فیزیکی در محل کار به ۷۵درصد رسیده است.
در ماه‌های اخیر گزارش‌های متعددی درباره اثرات کرونا روی کسب‌وکارها منتشر شده است اما در این گزارش جدید تأکید شده که تعداد کمی از کسب‌وکارها مانند فروشگاه‌های اینترنتی، سرویس‌دهندگان خدمات زیرساختی و آموزش الکترونیکی رشد قابل توجهی داشته‌اند و اکثریت کسب‌وکارهای حوزه فناوری اطلاعات کشور به‌دلیل تعطیلی کامل فعالیت‌های اقتصادی دچار بحران جدی شده‌اند.
براساس این گزارش اکثر کسب‌وکارهای اکوسیستم فناوری از یک سو به‌دلیل تعطیلی کامل فعالیت‌های اقتصادی که منجر به کاهش شدید درآمدها و همچنین ثابت ماندن و چه بسا افزایش هزینه‌های کسب وکار شده و از سوی دیگر به‌خاطر قطع زنجیره‌های تأمین کالا و کاهش شدید موجود کالا در کشور دچار چالش‌های شدید اقتصادی هستند.
در بخش دیگری از این گزارش از سیاست‌های دولت در حمایت از این اکوسیستم هم انتقاد شده است. دراین گزارش از برخی تصمیمات دولت مانند ممنوعیت ثبت سفارش برخی کالاهای اساسی حوزه فاوا، ازجمله لپ‌تاپ، سرور و پردازنده، و همچنین عدم‌تخصیص ارز به سفارش‌های ثبت‌شده در این حوزه، به‌ویژه برای تلفن همراه که در ایام قرنطینه به‌دلیل خانه‌نشینی مردم، دانش‌آموزان و دانشجویان، نیاز به آن به‌شدت افزایش یافت نیز انتقاد شده است. این سازمان تصمیمات اشتباه دولت را ناشی از عدم‌آشنایی مسئولان دولتی با گستردگی صنعت فاوا و کسب‌وکار‌های آن اعلام کرده است.

نرسیدن تسهیلات دولتی
براساس تحقیقی که از ۹۰شرکت اکوسیستم فناوری کشور با پرکردن پرسشنامه صورت گرفته،  وضعیت بیش از 70درصد کسب‌وکارهای این حوزه در دوران بحران کرونا بدتر یا کمی بدتر شده است.
در این میان تنها 12درصد از کسب وکارها به نوعی از فرصت‌­های ناشی از بحران کرونا بهره‌مند شده‌اند. علاوه بر آن، چیزی بیش از 61درصد کسب وکارهای B2B و 34درصد کسب­‌وکارهای B2C در این دوران از نظر فروش و درآمد به‌دلیل کاهش تقاضا متضرر شده و نزدیک به 30درصد شرکت‌ها هم در زنجیره تأمین با چالش مواجه بوده‌اند.
نتایج نظرسنجی نشان می‌دهد که ۹۷.۸درصد از شرکت‌کنندگان از تسهیلات دولتی مرتبط با کرونا بهره‌مند نشده‌ و تنها ۲.۲درصد از آنها از این تسهیلات استفاده کرده‌اند.
حدود ۵۰درصد از کسب‌وکارهای حوزه فناوری اطلاعات در این نظرسنجی اعلام کرده‌اند که درصورت ادامه بحران، بیش از ۶‌ماه نمی‌توانند به کسب‌وکار خود ادامه دهند و به ناچار تعطیل خواهند شد.

وضعیت استارتاپ‌ها
 براساس بررسی‌های صورت گرفته از گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس، از زمان شیوع کرونا سفارش آنلاین کالاهای سوپرمارکتی با ۵۰درصد، مشاوره پزشکی آنلاین با ۲۰درصد و برگزاری رویداد‌های آنلاین با ۵۰درصد رشد روبه‌رو شده‌ است. این گزارش در جمع‌بندی بخش تأثیر کرونا بر استارتاپ‌ها عنوان می‌کند با وجود آنکه شیوع کرونا برای برخی از استارتاپ‌ها تأثیر مثبت داشته، اما بر بخش عمده‌ای از استارتاپ‌ها تأثیر منفی و خسارت‌های بزرگی برجای گذاشته است. این گزارش در کنار بحران نقدینگی، بحران نگهداری از نیروی انسانی را بزرگ‌ترین چالش‌های این استارتاپ‌ها عنوان کرده است.