محیط زیست
میناب، دیلم و گناوه؛ قربانی‌آلودگی نفتی
آلودگی نفتی، جنگل‌های حرا در سواحل جنوبی را خشکاند و ستاره‌های دریایی را قتل‌عام کرد
زهرا رفیعی- خبرنگار
آلودگی‌های نفتی در ماه‌های اخیر تالاب بین‌المللی میناب و سواحل بکر دیلم تا گناوه را از بین برده است.
گیاهان حرای تالاب بین‌المللی «رود شور شیرین و میناب» مدت‌هاست در میان اختلاف بین قاچاقچیان و نیروهای مرزبانی در حال نابودی‌اند. به‌گزارش فعالان محیط‌زیست، حدود 700 اصله حرا در ماه‌های اخیر خشک شده‌اند.
مرتضی زائری، عضو تشکل زیست‌محیطی نگهبانان جلگه میناب در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: حدود 700 اصله درخت حرا در این تالاب در 5نقطه مختلف از تالاب خشک شده است. چند دلیل مختلف برای خشک‌شدن درختان حرا از سوی متخصصان گیاه‌پزشکی اعلام شده است که مهم‌ترین آن آلودگی‌های نفتی است. گل و لای تالاب آغشته به انواع مواد نفتی به‌خصوص گازوئیل است. خاک در این بخش سیاه‌تر است. قاچاقچیان سوخت در این منطقه هنگام فرار از دست نیروهای مرزبانی، مواد نفتی را در میان جنگل‌های حرا خالی می‌کنند. پساب‌های کارگاه‌های پرورش میگو، از بین رفتن گونه‌های گل‌خورک و خرچنگ با روش صید ترال توسط صیادان محلی، عدم‌تامین حقابه تالاب میناب از سد استقلال و ضعیف‌شدن گیاه حرا با نفوذ نوعی کرم در ریشه آن از دیگر دلایل خشک‌شدن گیاه حرا است که از سوی اداره کل حفاظت محیط‌زیست میناب در حال پیگیری است.
سال‌هاست جریمه بالای سوخت قاچاق، متخلفان را به تخلیه آن در مناطق دریایی ترغیب می‌کند و از سوی دیگر ناآگاهی نیروهای دریابانی باعث تخلیه و آتش‌گرفتن قایق‌ها در منطقه حفاظت‌شده حرا می‌شود.
سال گذشته دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان محیط‌زیست اعلام آمادگی کرد که می‌تواند کلاس‌های آموزشی برای نیروهای دریابانی برگزار کند که هنگام مواجهه با محموله‌های قاچاق چگونه آسیب‌های زیست‌محیطی را کاهش دهند، ولی به‌نظر می‌رسد رویه تخریب این زیستگاه بین‌المللی کماکان برقرار است.
تخریب 70 کیلومتر از سواحل بوشهر
آلودگی نفتی 70 کیلومتر از سواحل بکر دیلم تا گناوه را آلوده کرده است. آلودگی نفتی خط ساحلی در خلیج‌فارس اتفاق شایعی است که در اثر شکسته‌شدن خط لوله‌های بسیار فرسوده شرکت نفت ایجاد می‌شود. این دومین‌بار در یک‌ماه اخیر است که این مسئولان به‌همراه فعالان محیط‌زیست این ساحل را پس از مد دریا پاکسازی می‌کنند.
به‌طور کلی بسته به نوع آلاینده و وسعت تخریب، از روش‌هایی مانند مقابله و پاکسازی مکانیکی، استفاده از مواد پراکنده‌ساز نفتی و یا پدهای جاذب برای پاکسازی دریا و ساحل استفاده می‌شود. آلودگی‌هایی که این بار سر از بندر گناوه تا دیلم درآورده، بر اثر شرایط جوی و تغییرات شیمیایی به‌صورت گلوله‌های قیرمانند نفتی (تخمیری) هستند و به آن تاربال می‌گویند.
سال گذشته نیز آلودگی‌های نفتی با باران و سیل از خشکی به دریا راه‌یافت. شکستگی در خط لوله نفت حوالی منطقه گمارون گناوه خاک‌های منطقه را آلوده کرد و سر از سواحل این شهرستان درآورد.
تاربال‌های نفتی به‌دلیل واکنش شیمیایی که بر اثر گرما در سواحل ایجاد می‌شود، به درون ماسه‌های ساحلی رفته و بستر ساحل را تخریب می‌کند. هر چه عملیات جمع‌آوری دیرتر انجام شود، میکروارگانیسم‌های بیشتری در خط ساحلی از بین می‌رود و جمع‌آوری آن دشوارتر می‌شود.
در روزهای گذشته نیروهای مردمی به کمک سازمان حفاظت محیط‌زیست آمده و حوالی روستاهای چاهگ قلعه حیدر را پاکسازی کرده‌اند، ولی در این فاصله تعداد زیادی ستاره دریایی از بین رفته است. شرکت‌های نفتی عمدتا فشارهای تحریم و نبود تجهیزات لازم را دلیل اصلی تعویض‌نکردن خط لوله می‌دانند.
کامبیز عبداللهی، رئیس اداره محیط‌زیست بندر گناوه در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به اینکه منشأ بروز آلودگی نفتی در بندر گناوه تا دیلم ظاهرا سکوی نفتی ابوذر در نزدیکی خارک است، گفت: لکه اصلی در دریا پاکسازی شده ولی بخشی از آن به ساحل رسیده است. نیروها همچنان منتظرند تا درصورت بروز مجدد به منطقه اعزام شوند. خط لوله نفتی عمری بیش از 50 سال دارد و معمولا نشتی‌های آن زیستگاه‌های ساحلی را نابود می‌کند. تاربال‌های جمع‌آوری شده به محل‌های دپوی شرکت‌های نفتی برده می‌شود.
