جنگ فقط توپ و تانک نیست

محسن هاشمی‌‌رفسنجانی: در 30سال گذشته، تنها روز آغاز جنگ مورد توجه تبلیغات رسمی بوده و روز پیروزی ایران و آغاز صلحی پایدار مورد غفلت قرار گرفته است
علی مطهری خطاب به صدا و سیما: آیت‌الله هاشمی یک واقعیت است، نمی‌شود او را سانسور کرد


پیروزی نظامی ایران بر تهاجم عراق در سال67 یک پشتیبانی دیپلماتیک تا سال69 هم داشت. پس از پذیرش قطعنامه598 توسط ایران در 26تیر1367 و برقراری آتش‌بس در 29مرداد همین سال، یک وضعیت ناپایدار نه جنگ و نه صلح بین ایران و عراق ایجاد شد که هزینه سنگینی به کشور تحمیل می‌کرد، اما از ابتدای اردیبهشت سال1369، مکاتباتی بین صدام و آیت‌الله هاشمی رفسنجانی شکل گرفت که در نهایت در 23مرداد سال1369، منجر به پذیرش تمامی خواسته‌های ایران توسط عراق به‌ویژه آزاد شدن همه اراضی اشغال شده، آزادی بدون قید و شرط اسرای ایرانی و بازگشت به قطعنامه1975 الجزایر گردید که بزرگ‌ترین موفقیت برای دیپلماسی ایران محسوب می‌شد. این توضیحات محسن هاشمی‌رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران دلیل اصلی برگزاری این مراسم با عنوان «گرامیداشت سی‌امین سالروز پیروزی ایران در دفاع‌ مقدس» در خانه‌موزه آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی بود. سیدحسن خمینی تولیت حرم امام راحل(ره)، پیروز حناچی شهردار تهران، محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران، سیدمحمود دعایی سرپرست مؤسسه اطلاعات، علی مطهری نایب‌رئیس مجلس دهم، بهزاد نبوی، محمد فروزنده وزیر دفاع دولت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و حسین اعلایی فرمانده پیشین نیروی دریایی سپاه ازجمله چهره‌های حاضر در این مراسم بودند که شامگاه چهارشنبه گذشته برگزار شد.

جنگ فقط توپ و تانک نیست
محمد فروزنده در سخنرانی خود با اشاره به تأثیر نامه‌نگاری‌های روسای جمهور وقت ایران و عراق در بازگشت صدام حسین به قرارداد1975 الجزایر گفت: سند بازگشت صدام به قرارداد الجزایر، سند بسیار مهمی است. حالا که ما این سند را در دست داریم ولی برای لایروبی و احیای بندر خرمشهر، به سختی پیش می‌رویم، اگر این سند را در اختیار نداشتیم، قطعا کار ما سخت‌تر بود. جنگ فقط توپ و تانک و خط‌شکنی نیست. جنگ، عقبه‌ها و ادامه‌هایی دارد و همانطور که در عملیات‌، نیازمند استراتژی و تاکتیک است، در عقبه و ادامه‌ نیز به راهبرد، تاکتیک و تکنیک نیازمند است. آقای هاشمی با ورودش به جنگ، به این حوزه‌ها توجه کرد. هاشمی وقتی وارد جنگ شد که ما هم درون جنگ و هم در پشتیبانی آن در دولت، دچار مشکلات جدی بودیم. عملیات‌ها به صحنه اختلافات تبدیل شده بود و نتایج نامشخص بود. اما ورود هاشمی به جنگ، پیروزی‌هایی را به همراه آورد و ما بدون هاشمی نمی‌توانستیم به این نتیجه برسیم.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، روز بازگشت صدام به قطعنامه الجزایر را یکی از روزهای موفقیت‌آمیز دوران جنگ دانست و گفت: امروز با در دست بودن این سند که با سیاست‌ خوب جمهوری اسلامی بعد از پذیرش قطعنامه598 تحت رهبری مقام معظم رهبری و با تاکتیک‌های آقای هاشمی به‌دست آمد، تکلیف ما و دولت عراق روشن است و هرچند که آنها هنوز به‌صورت کامل از این قرارداد تبعیت نمی‌کنند اما باید این راه را ادامه داد و آنها را به تبعیت کامل وادار کرد تا حقی را که در سند به‌دست آورده‌ایم، در زمین نیز عملی کنیم.

 نامه‌های صدام را باید در بوق و کرنا کنیم 
سردار حسین علایی نیز در این مراسم، روز بازگشت صدام به قرارداد1975 را روز بسیار مهمی دانست و تأکید کرد: ما باید نامه‌ها و دستخط صدام را در عراق و کشورهای عربی، منتشر کنیم و بدانیم که کارمان با عراق تمام نشده و باید طلب خود را بگیریم. او با بیان اینکه «چگونه پایان هر جنگی، مسئله بسیار مهمی است»، تأکید کرد: جنگ برای پایان، به تصمیم‌گیران بیشتر متکی است تا به رزمندگان؛ رزمندگان با آفریدن پیروزی‌های میدانی شرط لازم پایان جنگ هستند ولی شرط کافی نیستند. خاتمه جنگ، نیازمند راهبرد عملیاتی است. او با اشاره به پاسخگویی ایران به نامه‌های صدام حسین توضیح داد: نظام در برابر نامه صدام نگفت که او دشمن است و نباید به نامه‌اش پاسخ بدهیم، بلکه گفتند شاید خدا خواسته از مسیر دشمن راه را برای ما باز کند. دیپلماسی مکاتبه‌ای کار خودش را کرد و نکته مهم این بود که آقای هاشمی زمام این کار را شخصا در دست گرفت و البته اختیارات کافی هم داشت. صدام هم همین کار را کرد و برزان برادرش را برای این کار گذاشته بود و به این ترتیب، مذاکرات، مکاتبه‌ای و مع‌الواسطه ولی مستقیم در رأس دو کشور انجام شد. آقای هاشمی، تغییر سیاسی اوضاع را به خوبی درک کرد و با حمایت رهبری تصمیم درستی گرفت. کل این مکاتبات 3‌ماه و نیم طول کشید و این روز بزرگ رقم خورد. علایی، 23مرداد را روز بزرگ پیروزی ایران دانست و تأکید کرد: ما باید این روز را در بوق و کرنا کنیم. عراقی‌ها نمی‌دانند چه اتفاقی افتاده است. نامه‌های صدام به آقای هاشمی در عراق پخش نشده است. این دستخط‌های شخصی صدام را باید در تمام عراق و در تمام کشورهای عربی پخش کنیم. مسئله ما با عراق تمام نشده است. ما هزار میلیارد دلار از عراقی‌ها طلب داریم. نباید این روزها که ما در تحریم هستیم، اینطور تصور شود که عراق، فضای تنفسی ایران است. باید ایران برود و این طلب را بگیرد، عراق به ایران بدهکار است.

برخورد بد صداوسیما با هاشمی
به‌گزارش همشهری، علی مطهری هم در این مراسم، با انتقاد از رویکرد صداوسیما در مواجهه با واقعیات تاریخی گفت: متأسفانه صداوسیما با آقای هاشمی برخورد بدی دارد. ایشان یک واقعیت است و شما نمی‌توانید در سالگرد جنگ، سالگرد پیروزی‌ها و همینطور در ایام رحلت ایشان، نامی از او نبرید. فرزند شهید مطهری و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، گفت: دیکتاتورها روحیات خاصی دارند و عموما در زندگی شخصی دچار عقده‌های زیادی هستند. اگر زندگی صدام را بخوانید خواهید دید که آقای هاشمی در برخورد با او چگونه متوجه این عقده‌ها بوده و او را درک کرده است. ایشان در روابط با عربستان نیز همین درک را داشت و همین باعث شد روابط ما با عربستان در دوران آقای هاشمی، متفاوت باشد. در ابتدای این مراسم نیز، فرزند آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در سخنانی با یاد امام و شهیدان، گفت: در 30سال گذشته، تنها روز آغاز جنگ مورد توجه تبلیغات رسمی بوده و روز پیروزی ایران و آغاز صلحی پایدار مورد غفلت قرار گرفته و در هیاهوی مسائل سیاسی گم شده است؛ حال آنکه تقریبا همه کشورها، روز خاتمه جنگ را جشن می‌گیرند و کهنه‌سربازان و آسیب‌دیدگان جنگ را مورد تکریم قرار می‌دهند. آخرین باری که ایران در جنگی، توانست تمامیت ارضی خود را حفظ کند مربوط به جنگ‌های عثمانی است و در جنگ‌های مختلف دوران قاجار و پهلوی، هربار بخشی از خاک ایران جدا شده است. 
محسن هاشمی رفسنجانی نکته مهم این اتفاق را نقش ویژه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی خواند که با مشورت مستمر با رهبر معظم انقلاب و استفاده از توان کارشناسی وزارت خارجه و شورای‌عالی امنیت ملی، این مذاکرات را راهبری کرده و با اشراف به روانشناسی صدام، در پیش‌نویس‌های تهیه شده، تغییرات جدی ایجاد کردند و با استفاده از شرایط بحرانی عراق که با اشغال کویت نیاز به ایجاد امنیت از ناحیه ایران داشت، توانست اهداف ایران را بدون واگذاری هیچ امتیازی از عراق به‌دست آورد.