ایران به جای پارس

 آرش نهاوندی   

روزنامه نیویورک تایمز در تاریخ اول ژانویه 1935(11دی 1313)، یکی از اخبار صفحه اول خود را به تغییر نام کشور پارس (پرسیا) اختصاص داد. این روزنامه تیتر زد: نام کشور پارس از 22مارس (اول فروردین 1314)، به نام ایران تغییر خواهد کرد. کشور پارس پس از تحویل سال نو شمسی دیگر به این نام خوانده نخواهد شد و نام جدید ایران رسما جایگزین نام قدیمی پارس خواهد شد. این روزنامه همچنین برای مخاطبان آمریکایی خود توضیح داده که منظور از سال نو (مطابق تقویم کشورهای مسیحی و غربی)، اول ژانویه نیست؛ چرا که نخستین روز سال نو مطابق تقویم ایرانی 22مارس است. مصوبه تغییر نام کشور پارس توسط وزارت امورخارجه به همه سفارتخانه‌های ایران در خارج از این کشور ابلاغ شده است. در این ابلاغیه به تمام نمایندگی‌های این کشور در خارج توضیح داده شده است که ایران نام بهتری نسبت به «پارس» برای معرفی و توصیف این کشور پادشاهی در عصر حاضر است. پارس نام یکی از استان‌های کنونی ایران و سابق بر این یکی از ایالات جنوبی ایران بود که پادشاهی ایران در عصر باستان از آنجا توسعه قلمرو خود را آغاز کرد. (منظور زادگاه کورش بزرگ، مؤسس امپراتوری هخامنشی است. در زمان کورش قلمرو هخامنشیان به خارج از محدوده‌های منطقه پارس گسترش پیدا کرد، امروزه پارس یا فارس، خاستگاه باستانی امپراتوری هخامنشی، استانی در جنوب ایران به مرکزیت شهر شیراز است)، اما نام ایران ریشه در نام قوم آریایی دارد و به تعبیری به ‌معنای سرزمین آریایی‌ها نیز به‌ کار می‌رود. (تا پیش از انقلاب مشروطه نیزبه کار بردن نام ایران در قالب نام ممالک محروسه مرسوم بود، اما عموم اهالی کشور بیشتر خود را متصف به شهر یا ایالت محل زادگاه خود می‌کردند و تنها پس از انقلاب مشروطه در سال1385 بود که کشور ایران نیز به‌عنوان یک واحد سیاسی و یک ملت – دولت، معنا پیدا کرد، اما همچنان تا پیش از سال1314 در عرصه بین‌المللی نام پارس بیشتر کاربرد داشت و رسما در نامه‌ها و مقاوله‌نامه‌های دیپلماتیک از این نام یا همانگونه که در غرب مصطلح است، نام پرسیا یا پرشیا، استفاده می‌شد).