گشایش اقتصادی در مرز تصمیم

سرانجام نشست شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی با حضور سران قوا در نهاد ریاست‌جمهوری برگزار شد و حسن روحانی، رئیس‌جمهور، سیدابراهیم رئیسی رئیس قوه قضاییه و محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی از بسته پیشنهادی ستاد اقتصادی دولت برای مقابله با تحریم نفتی و نحوه مدیریت نقدینگی استقبال کردند اما تصمیم‌گیری نهایی درباره متن بسته پیشنهاد شده و شیوه اجرای آن به نشست دیگری موکول شد.
به گزارش همشهری، در این نشست مهم که دیروز برگزار شد، اعضای شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی بر سر متن طرح پیشنهادی ستاد اقتصادی دولت مبنی بر پیش فروش نفت به مردم و شیوه اجرای آن به جمع‌بندی نرسیدند اما هم حسن روحانی، هم سیدابراهیم رئیسی و هم محمدباقر قالیباف از کلیات این طرح استقبال کردند. با این اتفاق می‌توان گفت که بسته گشایش بزرگ اقتصادی همچنان در مرز تصمیم و تردید قرار دارد. پایگاه اطلاع‌رسانی رئیس‌جمهور در خبری اعلام کرد: در جلسه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، پیشنهاد مطرح شده از سوی ستاد اقتصادی دولت برای مقابله با تحریم نفتی و هدایت نقدینگی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و ضمن استقبال از این طرح، تصمیمات لازم جهت نهایی شدن آن اتخاذ شد.
به‌نظر می‌رسد هنوز بین اعضای این شورا به‌ویژه سران قوا بر سر اینکه متن پیشنهاد شده می‌تواند به تصویب شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی برسد و به اجرا گذاشته شود یا اینکه مسیر دیگری ازجمله مجلس برای تصویب طی شود، اختلاف نظر وجود دارد.

استقبال مشروط رئیسی
رئیس قوه قضاییه در این جلسه اظهار کرد: از هر اقدامی که در جهت گره‌گشایی از زندگی مردم باشد استقبال می‌کنیم؛ اما هر طرح اقتصادی باید همراه با بررسی کارشناسانه جزئیات (نه صرف کلیات) و اقناع افکار عمومی و نخبگانی همراه باشد. به‌نظر می‌رسد سیدابراهیم رئیسی، به‌عنوان یک رکن از شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا، همراهی با رئیس دولت برای تصویب و اجرای طرح گشایش اقتصادی را منوط و مشروط به بررسی‌ جزئیات طرح می‌داند. رئیسی در جلسه دیروز شورای‌عالی قوه قضاییه تصریح کرد: اقناع افکار عمومی و نخبگان در مورد جزئیات کارشناسی طرح‌های اقتصادی به مردم و فعالان اقتصادی آرامش می‌دهد و در غیراین صورت موجب حیرت و سرگردانی آنها خواهد شد. 

گشایش اقتصادی از منظر قالیباف
محمدباقر قالیباف، در نطق آغاز جلسه علنی یکشنبه گذشته مجلس، همانند حسن روحانی به طرح مهمی در شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی قوا اشاره کرد که در حال بررسی است و می‌تواند بر اقتصاد تأثیر ملموسی بگذارد. او گفت: «این طرح فقط درصورتی‌که در جزئیات آن، نظرات کارشناسی برای حفظ منافع مردم مدنظر قرار گیرد، می‌تواند به اهداف خود برسد. در این زمینه اختلاف‌نظرهای کارشناسی وجود دارد و هنوز هیچ طرحی قطعی نشده است ازاین‌رو باید صبر کرد و اجازه داد تا این بحث‌ها در فضای کارشناسی بررسی شده و به نتیجه نهایی برسد.». رئیس مجلس در نطق خود به مردم اطمینان داد که مجلس با ترکیبی از نمایندگان توانمند در عرصه اقتصاد و کارشناسان مرکز پژوهش‌ها، با رعایت نظرات کارشناسی، منافع مردم را تأمین خواهد کرد. 

نمای بسته از گشایش اقتصادی
براساس جزئیات مطرح شده تاکنون، درصورت تصویب و اجرای طرح گشایش‌های اقتصادی، دولت به شرکت ملی نفت مجوز پیش‌فروش نفت را می‌دهد؛ در این حالت یک‌نهاد واسط اوراق پیش‌فروش را به همراه حواله که نشان‌دهنده تعهد شرکت نفت است خریداری می‌کند. این نهاد اوراق را به همراه تضامین لازم به مردم می‌فروشد. در زمان سررسید خریداران اوراق می‌توانند نفت خریداری‌شده را تحویل بگیرند یا به شرکت ملی نفت وکالت دهند تا نفت پیش‌خرید شده از سوی آنان را بفروشد. براساس پیشنهاد اولیه دولت یک سال مهلت دارد که این 200میلیون بشکه را پیش‌فروش کند. برای ضمانت نرخ سود، دولت پیشنهاد کرده با هدف پوشش ریسک کاهش قیمت دلار و نفت در این قرارداد نرخ سود سپرده بلندمدت در سررسید به‌عنوان کف سود درنظر گرفته شود. در این فرایند، اگر قیمت نفت در زمان تحویل بالاتر از زمان پیش‌خرید باشد که سود آن به خریدار می‌رسد؛ اما اگر قیمت اوراق پایین‌تر از زمان پیش‌خرید باشد دولت به میزان نرخ سود سپرده بلندمدت به خریداران در یک سال آینده مابه‌التفاوت آن را پرداخت خواهد کرد. همچنین، پیشنهاد دولت استفاده از نرخ سنا برای تبدیل نفت پیش‌فروش شده به ریال است. فارغ از این مسائل، عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به بررسی ابعاد کارشناسی طرح گشایش اقتصادی در جلسه دیروز شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی، گفته است: این طرح باید در ارتباط با مدیریت نقدینگی و تأمین مالی باشد.


روحانی: همه مراقب باشیم

در نشست دیروز رئیس‌جمهور با اشاره به ضرورت حفظ انسجام و همگرایی قوای سه گانه در راستای حل‌وفصل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم و مقابله با تحریم و توطئه دشمنان، تأکید کرد: دولت با همکاری قوای دیگر، به‌دنبال گشایش در اقتصاد و معیشت مردم است و نخواهیم گذاشت توطئه دشمنان به ثمر بنشیند. حسن روحانی، تأکید کرد: باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی و اقدام کنیم تا مردم ایران حس کنند مجموعه نظام برای حل مشکلات اقتصادی و معیشت آنان در تلاش هستند و این موضوع در شرایط خاص و پیچیده اقتصادی امروز کشور، بسیار حائز اهمیت است. رئیس‌جمهور ادامه داد: عبور از شرایط پیچیده‌ای که شیوع بیماری کرونا و تحریم دشمنان بر کشور تحمیل کرده، نیازمند اتخاذ تدابیر و سیاست‌هایی است که بتواند گشایش‌هایی را در وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم ایجاد کند و در این راستا هر سه‌قوه در کنار هم با وفاق و همگرایی تلاش می‌کنند. روحانی با بیان اینکه امروز دشمنان علاوه بر تحریم و اعمال فشار، به‌دنبال سیاه‌نمایی و ایجاد یأس، ناامیدی و دلسردی نسبت به آینده در میان مردم بوده و می‌خواهند با شایعه پراکنی، اختلاف و چنددستگی میان مسئولان را به جامعه القا کنند، اظهار داشت: همه مسئولان باید در گفتار و رفتار خود مراقب و هوشیار باشند. رئیس‌جمهور افزود: سران سه‌قوه ودیگر مسئولان از پیشنهادها و انتقادات  کارشناسان و فعالان اقتصادی در مسیر بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی مردم استقبال می‌کنند.