ارتباط مستقیم گرمای تابستان با افزایش خشونت
چطور برای رویارویی با حوادث تابستانی آماده باشیم؟
سمیرا رحیمی_روزنامه نگار
تلاش برای جان به در بردن از احتمال ابتلا به کرونا در شرایطی که نه عده‌ای ازمردم چندان موضوع را جدی گرفته‌اند و نه دولت چندان توانمندی‌ای در کنترل همه‌گیری از خود نشان داده، دل و دماغی برای گله‌کردن از گرمای تابستان برای کسی نگذاشته است. اما این باعث نمی‌شود گرمای هوا و عوارض اجتناب‌ناپذیر آن دست از سرمان بردارد. عوارضی که گرما بر سلامت بدن دارد، شناخته شده هستند، اما تأثیر گرما بر آسیب‌هایی که به‌صورت غیرمستقیم ناشی از بالا بودن دمای هوا هستند، کمتر مورد توجه قرار دارند. علاوه بر گرمازدگی، آسیب‌هایی مانند تصادف رانندگی، ضرب و جرح حین نزاع و غرق شدن را نیز می‌توان به گرمای هوا ربط داد. پژوهشگران آمریکایی در سال 2019 با انجام پژوهشی تحلیلی به این نتیجه رسیدند که افزایش 1.5درجه‌ای دمای هوا سالانه با 1600مرگ بیشتر در آمریکا در ارتباط است. اگر این نتیجه در کشورهای گرم‌تر بسط داده شود، باید انتظار آمار بالاتری از مرگ‌ومیر و آسیب‌دیدگی ناشی از گرمای هوا را داشت.
محققان با بررسی آسیب‌دیدگی‌ها و مرگ‌ومیر در بازه زمانی 38سال در آمریکا میان بالارفتن دمای هوا و افزایش جراحاتی غیرعمد مانند جرح حین تصادف رانندگی، غرق شدن یا سقوط و عمدی مانند خودکشی و نزاع ارتباطی مستقیم یافتند. براساس نتایج به‌دست آمده، با بالارفتن دمای هوا احتمال غرق شدن 13.7درصد، نزاع و خودکشی 3 درصد و جراحت و مرگ ناشی از تصادف رانندگی 0.5تا 2 درصد افزایش پیدا می‌کند. گرمای شدید، علاوه بر تأثیرات فیزیکی بر بدن، تحریک‌پذیری و در نتیجه خشونت میان فردی و نزاع را افزایش می‌دهد. گرمازدگی، شناخته شده‌ترین آسیب گرما، به تنهایی می‌تواند عوارضی مانند از دست دادن تمرکز و خستگی شدید به همراه داشته باشد که این علائم احتمال بروز تصادفات رانندگی یا خطا حین کار با ماشین‌آلات را افزایش می‌دهند.
علی کریمی، پزشک عمومی معتقد است عوامل مختلفی در زمان گرم بودن هوا می‌تواند در کاهش روحیه مثبت و افزایش خشونت و پرخاشگری تأثیرگذار باشد. برای مثال در هوای گرم انسان سخت‌تر به خواب می‌رود و در نتیجه خسته‌تر می‌ماند، آب بدنش کاهش پیدا می‌کند و مجبور به محدود ساختن فعالیت‌های روزانه است و این وضعیت حالات روحی افراد را برهم می‌زند. همچنین نداشتن کنترل بر وضعیت ایجاد شده در اثر گرما برای بعضی از افراد آزاردهنده است و خشم آنها را افزایش می‌دهد. کریمی می‌گوید: اگر می‌خواهید خود و اطرافیانتان دچار عوارض روانی ناشی از گرمای هوا نشوید، بهتر است به یاد داشته باشید که همه در هوای گرم کمی بی‌حوصله‌تر هستند. پس وقتی دمای هوا خیلی بالاست، بر بخش‌هایی از زندگی متمرکز شوید که تحت کنترل شما هستند، تصمیم‌گیری‌های مهم زندگی‌تان را به ساعات خنک‌تر روز موکول کنید تا بعد از کرده خود پشیمان نشوید و حین تردد در مسیر رفت‌وآمد روزانه، به یاد داشته باشید افرادی که با آنها مواجه می‌شوید نیز شرایطی مشابه شما را دارند و دمایی مشابه را تحمل می‌کنند و تحت‌تأثیر گرمای هوا همه کمی پرخاشگرتر می‌شوند.
کریمی معتقد است بهترین راه برای مواجه شدن با هوای گرم، آمادگی ذهنی است: افراد باید به صدای بدن خود گوش دهند، آب زیاد بنوشند و خود را به شیوه‌های درست خنک نگه دارند. در این صورت جلوی بسیاری از رویداد‌های ناگوار گرفته خواهد شد. همچنین به گفته این پزشک عمومی، عقل حکم می‌کند که در گرمای زیاد، بسیاری از روتین‌های زندگی به شکلی متفاوت انجام شوند؛ برای مثال برای خروج از منزل زمانبندی دقیقی وجود داشته باشد، از لباس‌های خنک با رنگ روشن و لوازم محافظتی مانند عینک آفتابی و کلاه استفاده شود، همیشه پیش از خروج از خانه آب نوشیده شود و مقدار مناسبی آب یا مایعات خنک همراه افراد باشد. افراد پیش از احساس تشنگی آب بنوشند و افرادی که داروهای دفع‌کننده آب بدن، مانند داروهای فشار خون مصرف می‌کنند، بیشتر از افراد عادی آب بنوشند. از قرار‌گیری در معرض تغییرات شدید دمایی، مانند خروج ناگهانی از خانه به‌شدت سرد و رفتن به خیابان به‌شدت داغ، خودداری شود.
آشنایی با علائم گرمازدگی و داشتن دانش کمک‌های اولیه نیز می‌تواند برای آمادگی عمومی برای مقابله با گرما و حوادث ناشی از آن کارساز باشد. کریمی علائمی مانند تعریق شدید، سردرد، سرگیجه، ضعف، تهوع و استفراغ، افزایش ضربان قلب و کاهش فشار خون و افزایش دمای بدن را از علائم گرمازدگی خفیف می‌داند. درصورتی که دمای بدن از 40.5بالاتر رود و علائمی مانند گیجی، از دست رفتن تمرکز، تحریک‌پذیری بالا، هذیان و تشنج ظاهر شوند، فرد به گرمازدگی شدید مبتلا شده و باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد. اما درصورتی که این امکان وجود ندارد، باید لباس‌های اضافه از تن فرد آسیب‌دیده خارج شده و با هر وسیله ممکنی بدن او به‌ویژه در مناطق سروگردن، زیر بغل و کشاله ران سرد و مرطوب شود.
