تیشه کرونا به ریشه هنر آذربایجان‌شرقی

سید مرتضی احمدپور- تبریز- خبرنگار

   همه آنهایی که با هنر آذربایجان‌ شرقی آشنایی دارند یا از دور دستی بر آتش موسیقی و نمایش اصیل آذری دارند، می‌دانند که هنرهای نمایشی و دیگر جنبه‌های هنری دراین دیار از چند سال گذشته درحال جان گرفتن دوباره بود. هنرمندانی که با مشکلات زیادی دست و پنچه نرم می‌کردند درحال باز یافتن هویت خود بودند. استانی که سالن‌های سینمایی آن درحدود 10سال قبل به کمتر از 8سالن می‌رسید، دارای 30سالن نمایش شد و مخاطبان سینما قبل از کرونا به حدود 600 هزار نفر در استان رسید و 4میلیارد تومان فروش سینماهای استان درسال گذشته بود. اما شیوع کرونا از اسفند سال‌گذشته موجب شد هنر آذربایجان‌شرقی  هم مانند جنبه های دیگر آسیب ببیند و هنرمندان این روزها دیگر رمقی برای ادامه فعالیت ندارند.

بیکاری  هنرمندان سینمایی
مدیرعامل انجمن سینماگران استان در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به مشکلات هنرمندان می‌گوید: درحالی‌که هنر به‌عنوان یک صنعت در همه‌جا شناخته شده است، اما در کشور و به‌ویژه استان ما مقوله‌ای به نام صنعت هنری ناشناخته مانده و این درحالی‌است که اقتصاد هنری می‌تواند درآمدزایی و اشتغال ایجاد کند.
وحید فولادوند با بیان اینکه هنر سینما در استان نیازمند حمایت جدی دولت است، ادامه می‌دهد: حتی یک فیلم کوتاه هم هزینه بالایی دارد و اگر حمایت جدی صورت نگیرد، بقای سینمای استان دشوار است، به‌ویژه اینکه با شیوع کرونا 80درصد فعالان سینمایی آذربایجان‌شرقی بیکار شده‌اند.
فیلم‌ساز تبریزی با بیان اینکه استعدادهای هنری خوبی دراستان وجود دارد، عنوان می‌کند: با به عرصه آمدن هنرمندان و فیلم‌سازان‌ جوان پیشرفت‌های زیادی داشته‌ایم و در جشنواره‌های مختلف داخلی و خارجی درخشیده‌ایم اما ادامه روند فعلی حمایت جدی اداره ارشاد را می‌طلبد و تسهیل در مراحل تولید می‌تواند کمک کننده باشد. فولادوند انجمن سینمایی استان را بازوی اداره‌کل ارشاد می‌داند و بیان می‌کند: همان‌گونه که در سال‌های گذشته جشنواره‌های خوبی در استان داشته‌ایم، امیدواریم امسال هم بتوانیم با رعایت مسائل بهداشتی این جشنواره‌ها را تداوم بخشیم.
وی تاکید می‌کند: بودجه فرهنگی و هنری استان کم است و ازسوی دیگر تجهیزات تولید فیلم خوب هم دراستان نداریم، اما با بضاعت‌ موجود و به شرط همکاری دیگر دستگاه‌ها هم می‌توان کار خوب انجام داد.
فولادوند به ساخت مجتمع‌های فرهنگی - هنری در استان و تبریز هم اشاره می‌کند و می‌گوید: به‌عنوان مثال مجتمع فرهنگی - هنری 22بهمن در تبریز محل بسیارخوبی برای برگزاری جشنواره‌های ملی و استانی است و امیدواریم با عبور از کرونا بتوانیم به رشد هنر سینمایی استان ادامه دهیم.

تامین اماکن رایگان برای هنرمندان
رئیس انجمن موسیقی آذربایجان شرقی نیز با انتقاد از موازی‌کاری در فعالیت‌های موسیقیایی اظهار می‌کند: متاسفانه با موازی‌کاری و نظارت‌های چندگانه مواجهیم که به‌جای هم‌افزایی‌، به عقب‌گرد هنر موسیقی استان منجر می‌شود و در شرایط کرونایی هم این موازی کاری ادامه دارد. غلامرضا میرزاده به همشهری می‌گوید: نبود هم‌افزایی، مانع رشد هنر استان می‌شود. مثلا در برگزاری جشنواره‌های موسیقی محلی نظارت‌های چندگانه و وعده‌های بی‌سرانجام در کنار کمبود بودجه، مانع از تعالی واقعی هنری شده است. وی عنوان می‌کند: باید برای هنرمندان برجسته موسیقی حقوق ثابتی درنظر گرفته شود تا موسیقی فاخر مانند مغان و کلاسیک آذری در شرایط کرونایی هم آسیبی نبینند، اما اکنون کنسرت‌های محلی و بومی در ضعیف‌ترین حالت برگزار می‌شود و بلیت‌فروشی نیز وجود ندارد.
میرزاده ادامه می‌دهد: دولت در شرایط کرونایی اگر توان حمایت مالی ندارد، حداقل می‌تواند اماکن فرهنگی و هنری را رایگان دراختیار هنرمندان قرار دهد. اکنون برخی ارگان‌ها همچنان اجاره‌های سنگینی برای سالن‌های اجرای موسیقی و محل‌های تمرین دریافت می‌کنند.
وی می‌افزاید: از اوایل اسفند بخش مهمی از هنر موسیقی آذربایجان‌شرقی تعطیل شده، کنسرتی برگزار نمی‌شود و آموزشگاه‌های موسیقی هم بسته شده و کسی سراغی از هنرمندان و وضع معیشتی آنان نمی‌گیرد، شاگردان جدید تربیت نمی‌شوند.
میرزاده با انتقاد از پرداخت وام 12درصدی به هنرمندان اضافه می‌کند: وامی که برای هنرمندان آسیب دیده از کرونا اختصاص یافته، نمی‌تواند مشکلات اقتصادی آنان را رفع کند، چراکه بازپرداخت این وام هم برای هنرمندان مقدور نیست.

ضرورت انطباق با شرایط
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی درباره رویکرد جدید مسئولان فرهنگی و هنری این استان می‌گوید: در سال‌های اخیر با تکیه بر آمار و عملکرد بخش فرهنگ و هنر، پیشرفت خوبی دراستان صورت گرفته و رشد چندبرابری تعداد مجتمع‌های فرهنگی، هنری و نمایشی و همچنین بازسازی سالن‌های نمایش قدیمی در تبریز و شهرهای دیگر موید این مطلب است.
محمد محمدپور ادامه می‌دهد: یکی از موارد مهم توجه به اقتصاد هنر و توانمند کردن بخش‌خصوصی دراستان است که اکنون برای این بخش امکان فعالیت و درآمدزایی فراهم شده است. همچنین در یک‌سال اخیر حدود 60مجوز فعالیت و حدود 8هزارو 700میلیون‌ریال وام قرض‌الحسنه به هنرمندان استان پرداخت شده است.
این مسئول با اشاره به شرایط دشوار فعالیت‌های فرهنگی و هنری در دوران شیوع کرونا تاکید می‌کند: پرداخت وام از طریق ثبت‌نام در سامانه‌ای که به هنرمندان و فعالان فرهنگی و رسانه‌ای اعلام شده یکی از راهکارهای حمایتی بوده اما هنرمندان استان باید خود را با شرایط موجود وفق دهند و با توجه به ظرفیت بالای هنری در استان، امکان درآمدزایی و ادامه فعالیت را داشته باشند.
وی اضافه می‌کند: درعین‌حال به‌منظور تبادل‌نظر با هنرمندان و حمایت بیشتر از آنان در دوران شیوع کرونا نشست‌های هم‌اندیشی برگزار می‌شود و از آنان می‌خواهیم ایده‌های خود را برای عبور از شرایط فعلی به ما منتقل کنند.