بر طبل واکنش ها

مجید روانجو
نویسنده و روزنامه‌نگار 

  یکم- چند قرن پیش، این آیزاک نیوتن انگلیسی بود که قانون سوم خود درباره حرکت و سکون اجسام را کشف و کلیات آن را تدوین کرد؛ مبنی بر اینکه هر عملی را عکس‌العملی است برابر و در خلاف جهت آن. امروزه این قانون دستاوردهای شگرف و عظیمی در زمینه‌های مختلف علمی و کاربردی به انسان ارزانی داشته است. اگرچه به یقین، پیش از نیوتن، بشر با کارکرد و تأثیرات این قانون فیزیکی بیگانه نبوده است.

  دوم- حالا چرا معطوف شده‌ام به قانون سوم حرکت؟ به واکنش‌ها و عکس‌العمل‌های خودم در زندگی روزمره که دقت می‌کنم می‌بینم این روزها بدجوری بی‌حوصله شده‌ام. درجه رغبتم برای انجام دادن یا ندادن کارهای ضروری و مورد علاقه تا حد محسوسی فروکش کرده و نیز احساس می‌کنم دیگر رمق کافی برای ارائه خودم در عرصه‌های گوناگون ندارم. نمی‌دانم شاید شما هم چنین حالت و احساسی دارید.

  سوم- قانون حرکت کمک می‌کند که دلیل این واکنش‌ها را در خودم جست‌وجو کنم؛ جست‌وجو و کنکاشی که ممکن است مرا به یافتن رهنمون سازد. روانشناسی مدرن بر این باور است که ریشه واکنش‌های درونی موجودات بنیان‌های مادی و قابل استدراک دارند.
بی‌حوصلگی، بی‌رغبتی و بی‌رمقی عکس‌العمل‌های یکباره‌ای نیستند که خلق‌الساعه به منصه ظهور رسیده باشند. مکانیسم هستی انسان در پروسه‌ای متداوم و بی‌پایان تأثیر می‌گذارد و تأثیر می‌پذیرد بر همه‌‌چیز و از همه‌‌چیز.

  چهارم- من بی‌حوصله‌ام. چرا؟ دلایل متعددی در این معرکه نقش دارد؛ از درجه گرمای هوا تا غذایی که خورده‌ام؛ از یادآوری فلان خاطره غمگینانه تا گوش سپردن به سخنان بهمان مسئول از سر ناگزیری؛ از رویارویی با یک همکار غرق در مشکلات تا حتی زیرچشمی نگریستن به ریزترین دشواری زندگی خویش و... .
آری بهانه برای بی‌حوصله شدن فراوان است و شمارش ناپذیر. این بی‌حوصله شدن عواقب ناهمگون و مخربی دارد که گمانم بیرون از چارچوب این یادداشت است. به‌نظرم برای غلبه بر این عارضه نخست باید آن را و اسبابش را شناخت، در گام بعد محدود و معدودش کرد و آخرالامر با فریبی، آن را از سر وا کرد.

  پنجم- بی‌رغبتی هم به نوعی وصل است به بی‌حوصلگی. اگر راغب به انجام کار یا رابطه‌ای نیستم، دلیلش آن است که نتیجه حاصل از آن راضی‌کننده نیست. اگر عمل مزبور از سر اجبار باشد، دیر یا زود سپاه بی‌رغبتی بر ما خواهند تاخت و عاقبت کار را جلوی چشم‌مان تیره و تار می‌کنند.
 رغبت کنشی از جنس واکنش است که به فرد انگیزه می‌دهد و او را ملزم می‌کند به ادامه. ما به‌طور پیوسته نیازمند تشویق هستیم و تزریق انرژی مثبت از طرف دیگران. اگر در کاری بی‌رغبت یا کم‌رغبت شده‌اید، بدانید که نیازمند تنفس در هوای آزاد و سرشار از انرژی مثبت هستید. دوست داشتن و دوست داشته شدن مطمئن‌ترین راه راغب شدن است.

  ششم- اصلی‌ترین راه ممکن برای رمق‌دار شدن ایجاد توان فیزیکی در خود است؛ یعنی به وقت و به اندازه و به قاعده غذا خوردن. انسان تنها گوشت و پوست و استخوان نیست، روح دارد و بنیان اندیشگی که برای رمق‌دار شدن غذای کافی و وافی می‌طلبد. پس برای آنکه رمق در حد انتظار و شاید فراتر داشته باشم، بجاست هم به پرورش و شکوفایی ذهنم با تناول غذا اهمیت دهم، هم به‌سامان بخشیدن به مکانیسم ذهن و زبانم با مطالعه و دقیق شدن در رموزی که خواه ناخواه به عظمت و تعالی ما خواهد انجامید.