مسئولیت اجتماعی برای تولید تا مصرف

ایمان مهدی‌زاده ـ پژوهشگر توسعه پایدار

این روزها که اقتصاد جهانی تحت‌تأثیر بیماری پاندمی جهانی وضعیت دشواری را می‌گذراند و حال خوشی برای مردم نگذاشته، بیش از هر زمان دیگری همدلی و مسئولیت اجتماعی برای گذر از این بحران نیاز است. آموزش مسئولیت و مهارت‌های اجتماعی یکی از برترین راه‌های برون‌رفت از بحران‌ها به‌حساب می‌آید. کشورهای توسعه‌یافته سرمایه اجتماعی، اتحاد و انسجام شهروندان را به‌عنوان بزرگ‌ترین نیرو و سرمایه برای مقابله با بحران‌ها در چنته دارند و به مدد همین اتحاد و مسئولیت از آسیب و خسران ناشی از بیماری، هزینه‌های کمتری می‌پردازند. برای نمونه استفاد ه از ماسک یک مسئولیت اجتماعی است که در بعضی جوامع به‌عنوان قانون، سرسختانه اجرا می‌شود تا همشهریان و نزدیکان افراد از ابتلا در امان بمانند و زنجیره انتقال قطع شود. برای رسیدن به موفقیت‌های جمعی به همکاری گروهی نیازمندیم و گاهی برای جهت‌دادن جمعی، باید برای گروه‌ها قوانینی وضع کرد که همه ملزم به رعایت آن باشند. افراد بنا به کمبودها و نیازهایشان گروه‌هایی تشکیل‌ می‌دهند که بتوانند آن را رفع کنند. امروز جامعه ایرانی نیز بیش از هر زمان دیگری به حضور تشکل‌های مختلف در حوزه سلامت با محوریت مسئولیت و مهارت‌های اجتماعی نیاز دارد. شهروندان باید بدانند استفاده از ماسک برای گذر از گیت مترو و اتوبوس یک قانون نمایشی نیست بلکه یک قانون، برای زنده‌ماندن شهر و شهروندانش است. از یک سو مجلس شورای اسلامی می‌تواند یک‌سری قوانین فوریتی برای حفظ سلامت شهروندان وضع کند و از سوی دیگر رسانه‌ها باید در فضاهای مکتوب و مجازی رعایت حق سلامتی را آموزش دهند و مدام گوشزد کنند. پس از چند ماه درگیری جهانی با بیماری کووید-19 و هوشمندی و تغییر شکل این ویروس، بهترین و مؤثرترین پیشگیری، رعایت فاصله فیزیکی و استفاده از ماسک شناخته شده‌است. آموزش تولید مسئولانه ماسک یکی از الزامات اولیه به‌شمار می‌آید. پیش از رسیدن پاندمی، ماسک‌ها با دقت بیشتری تولید می‌شد و قابلیت استفاده بیشتری داشت. نیاز به تولید انبوه، باعث شده ماسک‌ها فاقد کیفیت مطلوب گذشته شوند و معمولا آنها پس از مدت خیلی کوتاهی از بخش بند، پاره شده و قابل استفاده نیست. از سویی وضعیت اقتصادی موجب شده بخشی از شهروندان دهک‌های پایین اقتصادی، توان تهیه ماسک را به‌صورت روزانه نداشته باشند و نتوانند خرید آن را در سبد روزانه خانوار جای دهند. ما در تولید، توزیع و مصرف نیاز به مسئولیت اجتماعی داریم.