موج دوم مرخصی زندانیان

سخنگوی قوه قضاییه از موج دوم مرخصی زندانیان همزمان با موج دوم شیوع کرونا در کشور خبر داد. غلامحسین اسماعیلی روز گذشته در نشست خبری با اصحاب رسانه گفت: رئیس قوه قضاییه با موج دوم کرونا در چهارشنبه گذشته دستورالعمل مجددی برای اعطای مرخصی به زندانیان به واحدهای قضایی و سازمان زندان‌ها ابلاغ کرد.
پیش از این، دوشنبه گذشته، سیدابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه نیز در جلسه شورای‌عالی قضایی با اشاره به مرحله دوم مرخصی زندانیان، به مقایسه عملکرد جمهوری اسلامی ایران و برخی کشورهای مدعی حقوق بشر در موضوع حقوق زندانیان در ایام کرونا پرداخت و گفت: کرونا که تنها مسئله کشور ما نبود، اما ببینید که رفتار ما با زندانیان چگونه بود، رفتار دیگر کشورها چطور بود؟ کاری که توسط جمهوری اسلامی انجام شد برای همه کشورها خیره‌کننده بود که بیش از ۱۰۰ هزار نفر به مرخصی رفتند و امروز مرحله دوم در دست بررسی است. این کاری است که  به‌خاطر اعتقاد ما به دین، قانون و حقوق انسانی صورت گرفته و جزو مبانی انقلاب اسلامی است.
به گزارش همشهری، مدیریت دستگاه قضایی همزمان با تأیید نخستین خبرها در زمینه شیوع کرونا در کشور در اسفندماه 98، موضوع مرخصی زندانیان را به‌منظور پیشگیری از شیوع کرونا در محیط زندان‌ها در دستور کار قرار داد. بر مبنای همین سیاست و دستورالعمل‌های ابلاغ شده توسط ریاست قوه قضاییه طی 2 ‌ماه اسفند 98و فروردین 99و همزمان با موج اول همه‌گیری کرونا، به بیش از 114هزار زندانی مرخصی اعطا شد و مرخصی‌ها پس از 2 بار تمدید، تا پایان اردیبهشت ادامه پیدا کرد. یک مسئله مورد توجه در اعطای مرخصی کرونایی به زندانیان، مشمولیت محکومان امنیتی و سیاسی بود.
بنا بر گزارش رسانه‌ها، حدود ۷۰ درصد زندانیان سیاسی و امنیتی اوین در دوره پس از شیوع کرونا در کشور به مرخصی اعزام شده بودند که تعدادی از آنها مشمول عفو نوروزی رهبری شدند و مرخصی آنها به آزادی‌شان پیوند خورد و دیگر به زندان بازنگشتند.
دولت پیش‌تر در نامه‌ای به قوه قضاییه خواستار اعطای مرخصی به زندانیان امنیتی و اتباع بیگانه هم شده بود. غلامحسین اسماعیلی در این‌باره گفته بود: « دو مکاتبه در این ارتباط از ناحیه دولت محترم و وزیر محترم دادگستری به قوه قضاییه و شخص من واصل شد. یکی در ارتباط با برخی از زندانیان امنیتی بود و یکی در ارتباط با زندانیان اتباع بیگانه که به اینها هم مرخصی داده شود. ما پاسخ دادیم و شرایط مرخصی را بیان کردیم. در شرایط مرخصی، اصلا تابعیت برای ما ملاک اعطای مرخصی نبوده است.
درباره زندانیان امنیتی هم اشاره کردیم که تعداد قابل توجهی از زندانیان امنیتی به مرخصی رفتند (قبل از نامه دولت به قوه قضاییه و براساس سیاست‌های اتخاذ شده یک سال گذشته دستگاه قضایی) و آنچه مشمول می‌شد و قانون اجازه نمی‌داد و دستورالعمل تدوین شده بود برای همه این زندانیان به‌صورت یکنواخت اجرا شد.» معروف‌ترین زندانیان که از این مرخصی‌ها بهره بردند نازنین زاغری و همچنین مایکل وایت بود. مایکل وایت که بیماری دیگری هم داشت اواخر خرداد‌ماه با مجید طاهری دانشمند ایرانی در بند آمریکا مبادله شد.
طی روزهای اخیر، بار دیگر و در پی گسترش شیوع کرونا در کشور، اعطای مرخصی به زندانیان نیز در دستور کار دستگاه قضایی قرار گرفته است. هنوز جزئیات تصمیم ریاست عدلیه در این زمینه مشخص نیست. اینکه چه تعداد زندانی و با چه شرایطی و برای چه مدت مرخصی خواهند رفت. اما در سطح کلان و صرف‌نظر از موضوع کرونا، دستگاه قضایی در دوره ریاست ابراهیم رئیسی سیاست کاهش جمعیت زندانیان را دنبال کرده است. استفاده از مجازات جایگزین حبس، افزایش تعداد زندانیان مشمول عفوهای مناسبتی رهبری و اجرای قانون کاهش مجازات حبس ازجمله اقدامات قوه قضاییه برای کاهش زندانیان بوده است.

شیوع کرونا در زندان‌ها صحت ندارد
سخنگوی قوه قضاییه در بخشی از سخنان خود گفته که شایعات درباره شیوع کرونا در زندان‌ها صحت ندارد. او گفته است نسبت به هر زندانی حتی اگر مشکوک به کرونا بود، علاوه بر اقدامات عمومی که برای بهداشت زندانیان انجام می‌دهیم، در یکایک موارد مشکوک نیز اقدامات موردی و فردی را برای همه زندانیان انجام می‌دهیم و در زندان زنجان هم این اقدامات انجام شده است. جالب است که در مورد جامعه زندانیان با جمعیت متراکم در زندان‌ها و جمعیتی که ثابت هم نیستند و الزاما هر روز جمعی زندانی جدید به زندان وارد و جمعی از زندان خارج می‌شوند، در این فضا و این شرایط، جمهوری اسلامی ایران چگونه رفتار کرده که سلامت زندانیان تامین شده است؛ لذا به شایعات که گفته می‌شود در فلان زندان، زندانیان مبتلا به کرونا شده‌اند، توجه نکنید و مطالبی را که در این خصوص مطرح و منتشر شد، بررسی کردیم که صحت نداشت.