مینا چشمی | خبرنگار :
همه سال یک طرف، تعطیلات عید هم یک طرف. کل سال را به عشق تعطیلات نوروز تلاش می‌کنیم و به عشق همان تا ظهر خوابیدن‌ها و تا دیروقت فیلم و سریال تماشاکردن همه‌جور سختی و فشار خانه‌تکانی و خرید و اضافه کاری را تحمل می‌کنیم ولی تعطیلات که به روزهای دهم و یازدهم نزدیک می‌شود به جای آنکه باتری انرژی‌مان فول شده باشد، خسته و کسل از این گوشه خانه به آن گوشه سرمی‌خوریم و بی‌هیچ دلیل خاصی، خلق‌مان تنگ می‌شود. خیلی‌های دیگر مثل ما از اینکه دوباره باید به زندگی عادی و پراسترس روزانه برگردند، ناراحت هستند و از آن شکایت دارند و این نارضایتی را می‌توان در حالات چهره و صورتشان دید و همه به‌راحتی و بدون هیچ تعارفی هم آن را بیان می‌کنند. مسئله‌ای که به افسردگی تعطیلات یا افسردگی بعد از تعطیلات معروف شده است تنها مخصوص مردم ایران نیست، جالب است بدانید که براساس پژوهش‌ها، ۳۵درصد کارمندان ۲۵تا ۴۰ ساله بعد از تعطیلات، دچار نوعی افسردگی می‌شوند و البته میزان آن در زنان بسیار بیشتر از مردان است!
خیلی خودتان را ناراحت نکنید، این حس تا حدی طبیعی است؛ وقتی بعد از مدت‌ها، این همه روز در کنار خانواده و همراه آنها بوده‌ایم، بدون نگرانی استراحت کرده‌ایم بعد از مدت‌ها شهر و اقوام دورمان را دیده‌ایم و... قطعا برگشت به محیط کار و زندگی پرمشغله و پراسترس چندان خوشایند نخواهد بود. شاید شما این خستگی و کسالت را بعد از یکی، دو روز فراموش کنید ولی هستند افرادی که افسردگی و کسالت پس از تعطیلات، آنچنان درگیرشان می‌کند که تا مدت‌ها نمی‌توانند به شکل و روال عادی زندگی برگردند و همین اتفاق باعث افت راندمان کاری و تحصیلی‌شان می‌شود.
بازگشت به زندگی عادی قبل از نوروز کار سختی است با اینکه شرایط و مسئولیتهای کاری فرد هیچ تغییری نکرده است ولی از نظر روانی برای فرد غولی بزرگ و شکست‌ناپذیر جلوه می‌کند. آنچه در این میان مهم است، برخورد افراد با این شرایط است که ارتباطی مستقیم با ویژگی‌های شخصیتی و نوع تربیت خانوادگی‌شان دارد.
روان‌شناسان درباره کسالت و افسردگی بعد از تعطیلات می‌گویند: «انسان‌ها خیلی زود به شرایط عادت می‌کنند. از آنجا که همه دوست دارند در محیطی آرام و بدون استرس و افکار منفی زندگی کنند، طبیعی است پس از پایان تعطیلات مشکلاتی در روان‌شان ایجاد شود. به همین دلیل گاهی ممکن است فرد بعد از چندین روز استراحت، هنگام بازگشت به‌کار با حالاتی مانند بی‌انگیزگی، بی‌حوصلگی و حتی افسردگی و اضطراب روبه‌روشود». هرچند با افزایش سن، افراد از روی تجربه می‌آموزند که با این احساسات عقلانی‌تر برخورد کنند از این رو این مشکلات میان کودکان و دانش‌آموزان و جوانانی که تجربه کاری کمتری دارند بیشتر مشاهده می‌شود.
استرس و اضطراب پس از تعطیلات بین بچه‌‌های دبستانی شایع‌تر است. کودکان مادران شاغل پس از پایان تعطیلات باید دوباره به مهدکودک برگردند. در چنین شرایطی کودکان استرس و اضطراب‌شان را با بهانه‌گیری، اجتناب از رفتن به مهدکودک و جدا شدن از مادر، زیاد صحبت کردن درباره حضور مجدد در مهد، گریه و... نشان می‌دهند. برای اینکه این بچه‌ها بتوانند راحت‌تر و با مشکلات کمتری به مهد برگردند، بهتر است وقتی با آنها از مقابل مهدکودک عبور می‌کنیم، به‌صورت بازی (نه خیلی جدی) کارهای مربوط به مهدکودک را برایشان یادآوری کنیم؛ به‌عنوان مثال می‌توانیم درباره دوستان و مربی‌هایشان، کارهایی که در مهدکودک انجام می‌دهند، شعرهایی که می‌خوانند و... صحبت کنیم.
سندروم افسردگی بعد از تعطیلات هم درمان دارد. گاهی افسردگی بعد از تعطیلات به‌دلیل فشارکاری زیاد قبل از تعطیلات یا برنامه فشرده روزهای تعطیل ایجاد می‌شود. برای درمان و پیشگیری از این حالت می‌توانید فقط قسمتی از کارها را برعهده بگیرید و همه مسئولیت‌ها را قبول نکنید. ضمن اینکه صرف‌نظر کردن از بعضی مسافرت‌های کوتاه یا مهمانی‌هایی که در شما ایجاد استرس می‌کنند هم می‌تواند موثر باشد.
بعد از تعطیلات هم زمانی برای استراحت، ورزش و تفریح درنظر بگیرید و به‌خود بگویید ساعت‌های پس از پایان کار هم به نوعی تعطیلات هستند. ضمن اینکه تعطیلات آخر هفته همچنان سرجای خود هستند و می‌توانید از آنها استفاده کنید.
زمانی را به‌خودتان اختصاص بدهید و با تفریحاتی که به آنها علاقه دارید بگذرانید؛ مثلا ساعتی را با دوستانتان بگذرانید، به سینما بروید، برای خود خریدهای کوچک انجام دهید و در این روزهای آغاز فصل بهار، گردش در طبیعت، پیاده‌روی و گشت و‌گذار در بوستان‌‌ها را فراموش نکنید. این کارها به تغییر حال و هوای شما کمک می‌کنند و در از بین بردن حالت افسردگی بعد از تعطیلات موثرند.
نسخه‌ای برای درمان افسردگی بعد از تعطیلات
بلافاصله بعد از تعطیلات بیش از توانتان مسئولیت قبول نکنید. توصیه می‌شود در این مدت مسئولیتهای کمتری قبول کنید.
برنامه‌‌ریزی مکتوب داشته باشید و برای اجرای آن زمانبندی کنید تا دچار استرس نشوید.
در مورد توانایی‌تان در انجام کارها واقع‌بین باشید.
تلاش کنید در زمان حال زندگی کنید و از اکنون لذت ببرید.
نسبت به فردا و آینده خوش‌بین باشید.
اگر تنها زندگی می‌کنید سعی کنید بخشی از وقت خود را برای کمک به دیگران اختصاص دهید.
آرامش داشته باشید و مدتی بدون هیاهو به قطره‌‌های باران، منظره کوه یا خیابان و کوچه نگاه کنید.
از افراد یا مکان‌هایی که به شما استرس وارد می‌کنند، تا حد ممکن دوری کنید.
افسردگی بعد از تعطیلات معمولا پس از چند روز و با این راهکارها درمان می‌شود اما اگر متوجه شدید دوره این افسردگی طولانی و حالتان بدتر شده است، حتما به روان‌شناس مراجعه کنید.
اگر هم خودتان دچار افسردگی بعد از تعطیلات نشده‌اید اما کسی از نزدیکانتان چنین مشکلی دارد، سعی کنید چند روز، وقت بیشتری به او اختصاص دهید و تنهایش نگذارید.
