ویروس کرونا چه اثراتی بر مغز می‌گذارد؟

علی ملائکه-  روزنامه‌نگار و پزشک

اکنون می‌دانیم ویروس جدید کرونا می‌تواند به اندام‌های دیگر بدن به جز ریه‌ها ازجمله مغز هم آسیب برساند.
نتایج بررسی اخیری که در ژورنال پزشکی Brain منتشر شده است، نشان می‌دهد که بیماری کووید‌ـ۱۹ می‌تواند باعث التهاب مغز شود، حملات «روان‌آشفتگی» یا «هذیان‌گویی» (اختلال حافظه و روان‌پریشی) ایجاد کند، با ایجاد لخته خون سکته مغزی را باعث شود و با آسیب زدن به رشته‌های عصبی باعث ایجاد درد، بی‌حسی و فلج شود.
یک یافته مهم دیگر این پژوهش این است که بروز عوارض مغزی و عصبی محدود به بیمارانی که دچار بیماری شدید کرونا شده‌اند نمی‌شود، بلکه حتی در موارد خفیف‌تر بیماری هم ممکن است رخ دهد.
همچنین عارضه سکته مغزی به‌دنبال عفونت با ویروس کرونا فقط در افراد سالمند بروز نمی‌کند و ممکن است افراد جوان‌تر هم دچار آن شوند.
بالاخره اینکه آسیب‌های مغزی ناشی از کووید‌ـ ۱۹ ممکن است مدت‌ها پس از مرخص شدن بیمار از بیمارستان خودش را نشان دهد.
علت این آسیب‌های مغزی و عصبی ممکن است ناشی از عفونت مستقیم با ویروس کرونا، پاسخ التهابی شدید و نابجای دستگاه ایمنی به عفونت با ویروس و بسته شدن رگ‌های خون‌رسان به مغز به‌علت لخته‌های خونی ناشی از التهاب پوشش درونی رگ‌ها به‌وسیله ویروس یا افت اکسیژن شدید خون در بیماران باشد.
اخیراً پژوهشگران آلمانی در بررسی ۱۱ بیمار کووید‌ـ۱۹ اتوآنتی‌بادی‌هایی (پادتن‌هایی که دستگاه ایمنی بر ضد‌بافت‌های خود بدن ساخته است) را در مایعی که اطراف مغز و نخاع در گردش است، یافته‌اند. به‌نظر می‌رسد که ویروس کرونا از این طریق باعث حمله دستگاه ایمنی به مغز می‌شود. نگرانی دانشمندان این است که همه‌گیری جهانی ویروس جدید کرونا باعث شود با موجی از عوارض مغزی و نقصان‌های توانایی شناختی در میان بیماران بهبودیافته دنبال شود.
پاندمی قبلی آنفلوآنزای اسپانیایی در سال‌ ۱۹۱۸ نیز سال‌های بعد باعث شیوع عارضه‌ای مغزی شد که «انسفالیت لتارژیک» نامیده شد و با خواب‌آلودگی شدید و زوال مغزی شدید همراه بود؛ به‌طوری‌که برخی از بیماران را ناتوان می‌کرد.