حادثه آتش‌سوزی در کلینیک شمال شهر تهران در جلسه دیروز و ویژه شورای شهر بررسی شد
رونمایی شهردار تهران از بیمه اجباری بناهای ناایمن
حناچی: باید برای ساختمان ناایمن بیمه اجباری درنظر گرفته شود - هاشمی: ضوابط ایمنی ساختمان‌های شهر، نیازمند بازنگری اساسی است
مجید جباری _ خبر‌نگار
جلسه ویژه شورای شهر تهران که بررسی پرونده آتش‌سوزی در کلینیک معروف به سینا (مرکز جراحی محدود سینا مهر شمیران) را در دستور کار قرار داده بود، به‌غیر از ارائه 3گزارش ویژه، خروجی مشخصی داشت. پیروز حناچی، از پیشنهادش مبنی بر بیمه اجباری ساختمان‌های ناایمن رونمایی کرد و محسن هاشمی، رئیس شورای شهر هم بر پیگیری موضوع تا حصول نتیجه و همچنین مشخص‌شدن سهم هریک از سازمان‌ها و نهادهای ذیربط در حادثه تأکید کرد.
این جلسه 3ساعته که با حضور شهردار تهران و معاونانش برگزار شد، پرونده‌ای را به جریان انداخت که هر لحظه احتمال بروز واقعه‌ای مشابه آن در شهر می‌رود. حوادثی که ناایمنی ساختمان‌های پرتعداد شهر یک طرف آن است و بی‌توجهی به اخطارها و استانداردها یک طرف دیگر. به همین‌خاطر اعضای شورای شهر تهران به‌عنوان ناظران بر شهر ترجیح دادند با تغییر دستور جلسات عادی پارلمان شهری تهران، به بررسی ابعاد حادثه‌ای بپردازند که 5روز پیش 19تن از شهروندان را به کام مرگ کشاند.
در این جلسه ویژه که رئیس سازمان آتش‌نشانی و بازرسی اداره کل کار و رفاه اجتماعی هم حضور داشتند، پیروز حناچی، بعد از سخنان آغازین محسن هاشمی رفسنجانی، در ارائه گزارشی از سانحه کلینیک یاد شده در صحن شورای شهر بر ضرورت بازنگری قوانین ایمنی ساختمان‌ها تأکید کرد.
حناچی گفت: «در همان ساعات اولیه که از وضعیت آتش اطلاع پیدا کردم، خیلی سریع به محل حادثه رسیدم. موقعی بود که اقدامات اولیه اطفای آتش شروع شده بود و همکاران آتش‌نشان گزارش دادند که تعدادی از کادر پزشکی به رحمت خدا رفته‌اند. وضعیت تلخی است و اگر از آن درس نگیریم جای تأسف است.»
او ادامه داد: «در پلاسکو هم با چنین موردی مواجه بودیم که ساختمان اداری به تولیدی لباس تبدیل شده و بسیاری از فضاها تغییر کاربری داده بودند. یکی از مشکلات اصلی آتش‌نشانی این بود که نه اطلاع کافی از آن ساختمان داشتیم و نه تجهیزات کافی که تنها 2دستگاه نردبان موجود بود. امروز تجهیزات سبک و سنگین آتش‌نشانی قابل مقایسه با سانحه پلاسکو نیست که با حمایت اعضای شورای شهر مهیا شد.»
حناچی گفت: «از سال۱۳۷۶ که سازمان نظام مهندسی ایجاد شده، اجرای مقررات ملی در ساختمان اجباری بوده است. اما یک خلأ مهم وجود دارد که ریشه در قانون دارد. در سال۱۳۳۴ الگوی اصلی حاکم در تهران خانه‌های ویلایی بوده که پزشکان می‌توانستند یک مطب در خانه داشته باشند؛ مانند مرحوم دکتر قریب که مطبش در خانه بود. بعدها تبصره‌ای به این قانون اضافه شد که اجازه داد ساختمان‌های مسکونی مانند ساختمان همین کلینیک تغییر کاربری دهند و حداکثر فضاها بارگذاری و استفاده شود. هم‌اکنون مهم‌ترین اقدام شناسایی ۳۳هزار پلاک ناایمن است. کاربری بسیاری از فضاها در این ساختمان‌ها با رأی کمیسیون ماده۱۰۰ تغییر کرده و نکته مهم در سانحه کلینیک سینا این بوده که در ساعت تعطیلی این اتفاق رخ داد که در غیر این صورت تلفات بیشتری داشتیم.»
شهردار تهران همچنین گفت: «انفجار ناشی از گاز اشتعال‌زا و کپسول اکسیژن شدت انفجار را بیشتر کرد، البته به غیراز 2کپسول مابقی آنها خنثی شد. یکی از نگرانی‌های ساعات اولیه انفجار دستگاه‌های رادیولوژی و گاز هلیوم بود. فاجعه زمانی است که از حادثه درس نگیریم که در مورد پلاسکو با اینکه تلاش کردیم اما اقدامات کافی نبوده است.»
او ادامه داد: «در قوانین تعارض قانونی وجود دارد؛ در اجرای قوانین ملی استفاده نامتعارض از ساختمان‌ها وجود دارد که در این موارد با وجود اعتراض شهرداری‌ها رأی محکم دیوان عدالت را داشته است. اینکه چه باید کرد و چگونه می‌توان از این موضوع درس گرفت، موضوع مهمی است.»
بیمه اجباری ساختمان‌های خاص
حناچی توضیح داد: «در کمیسیون کلانشهرهای دولت، لایحه‌ای در دستور کار است. یکی از راه‌حل‌ها بیمه اجباری برای ساختمان‌های «ج» و «د» است. در مورد این ساختمان‌ها شهرداری اخطار داده و سیستم قضایی هم اجازه برخورد داشته اما اجازه پلمب نداشته است. باید قوانین تغییر کند؛ مذاکراتی با نمایندگان مجلس شده و لوایح دولت هم بررسی می‌شود. روش برخی کشورها اجرای اجباری بیمه است. برای نمونه در ترکیه درباره ایمن‌سازی ساختمان در برابر زلزله هم این اجبار وجود دارد. اگر مالک اقدام نکرد، بیمه خسارت را نمی‌پذیرد و ساختمان‌هایی که کمتر رعایت کردند هزینه بیمه بالاتری دارند.»
شهردار تهران ادامه داد: «باید این حلقه مفقوده را توسط بیمه وصل کنیم. مالکان باید بدانند که وقتی به آنها اعلام شده که ساختمان ایمن نیست مسئولیت با خودشان است و بیمه هزینه آنها را نمی‌پردازد. اگر این سانحه در کلینیک سینا ساعت۴ بعدازظهر اتفاق افتاده بود هزینه مالی و جانی بسیار زیادتری داشت. در کنار این اتفاق تلخ یک جوان به شهروندان کمک کرد که سالم از محل خارج شوند.»
حناچی خاطرنشان کرد: «یکی از تفاوت‌های این حادثه با حوادث قبل این بود که این ساختمان در سال‌های گذشته 4اخطار دریافت کرده بود که اقدام کافی نبود.»
۷۲هزار اخطار رسیدگی نشده در کمیسیون ماده۱۰۰
پیروز حناچی در حاشیه نشست شورای شهر تهران در جمع خبرنگاران حاضر شد و به سؤالات پاسخ داد. شهردار تهران در پاسخ به این پرسش که چرا سازوکاری اجرا نمی‌شود که طبق آن ضمانت اجرا برای ساختمان‌های ناایمن وجود داشته باشد، گفت: «این ساختمان (کلینیک سینا) 4اخطار دریافت کرده بود اما خلأ قانونی در استفاده از ساختمان مسکونی برای کاربری‌های دیگر وجود دارد. این ساختمان‌ها برای آتش‌سوزی و فرار طراحی نشده‌اند، ضمن اینکه لوازمی در مجموعه بوده که آتش را بیشتر کرده است.»
او اضافه کرد: «خلأ قانونی در این‌باره وجود دارد؛ بر همین اساس، لایحه‌ای در این‌باره در دست بررسی است. یک راهکار، بیمه اجباری برای ساختمان‌هایی است که مردم استفاده می‌کنند. اگر مجموعه مقررات ملی را اجرا نکند مبلغ بیمه افزایش می‌یابد و درصورت بروز حادثه بیمه هزینه را پرداخت نمی‌کند. متأسفانه مسئولیت دستگاه‌ها و بهره‌برداران برابری نمی‌کند و اگر از این حادثه درس نگیریم در آینده خسارت بیشتری متحمل می‌شویم.»
او درباره سهم شهرداری در این حادثه بیان کرد:« به نسبت بقیه حوادث، همکاران جایی که لازم بوده ورود کردند. ما اجازه پلمب کردن نداریم. اجازه اخطار داریم که رونوشت آن موجود است. ۷۲هزار اخطار در کمیسیون ماده۱۰۰ وجود دارد که رسیدگی نشده است. بعضی‌ها معتقدند که اگر شهرداری ضابط قضایی داشته باشد بهتر عمل می‌کند، من نمی‌توانم سهم تعیین کنم اما ما اقدام لازم را انجام دادیم. ۴ اخطار داده شده که جدی گرفته نشده است؛ مثلا در مورد کپسول‌ها.»
شهردار تهران درباره پویش ساختمان ناایمن که در فضای مجازی ایجاد شده است بیان کرد: «برخی مسائل حاکمیتی است، اگر شهرداری اعلام کند که یک ساختمان ناایمن است اما اقدامی انجام نشود بی‌فایده است. بهترین کار این است که ذینفعان ساختمان‌های خود را ایمن کنند و شهرداری هم بستر را فراهم کند. اینکه دل مردم را خالی کنیم شاید خیلی مؤثر نباشد. البته مبحث۲۲ قانون نظام مهندسی درباره ایمنی ساختمان‌ها نیز مغفول مانده که باید به آن رسیدگی شود.»
حناچی درباره شایعه جلوگیری از ورود او به هیأت دولت هم گفت: «دعوتنامه‌های هیأت دولت را با پیامک دریافت می‌کنم، ممکن است اختلاف نظرهایی وجود داشته باشد اما فکر می‌کنم هدف هم از سوی ما و هم دولت اجرای قانون است.»
کاربری درمانی در ملک مسکونی
دویست و بیست و چهارمین جلسه پارلمان شهری پایتخت بعد از سخنان شهردار با ارائه گزارش کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران ادامه پیدا کرد.
زهرا صدراعظم نوری در تشریح جزئیاتی از آتش‌سوزی در کلینیک سینا مهر (معروف به کلینیک سینا اطهر) گفت: «ساختمان ۵طبقه این کلینیک، کاربری مسکونی داشته و به‌دلیل تغییر کاربری، مطابق با رأی قطعی کمیسیون ماده۱۰۰، مالک مکلف به بهره‌برداری مجاز از ملک بوده است.»
او همچنین به تخلفات این ملک هم اشاره کرد و مسقف‌کردن حیاط جنوبی با پروفیل سبک و سقف غیراساسی به‌منظور ایجاد سایبان، تبدیل ۴۰۵مترمربع مسکونی به بهداشتی و درمانی، زیرزمینی به مساحت ۷مترمربع و آسانسور بهداشتی و درمانی به مساحت ۷مترمربع و... را ازجمله تخلفات ساختمانی این کلینیک برشمرد.
نوری اضافه کرد: «کمیسیون ماده۱۰۰ رأی به تعطیلی و یا قلع مستحدثات زائد و اعاده به وضعیت مجاز ظرف 2ماه، و همچنین تخریب و جمع‌آوری پروفیل سبک و سقف غیراساسی را داده است.»
رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران در تشریح اقدامات سازمان آتش‌نشانی، بیان کرد: «بازدید و صدور دستورالعمل ایمنی در سال۹۴، صدور نامه استنکاف از اجرای دستورالعمل در سال۹۶، بازدید مجدد در سال۹۷ و صدور اخطاریه در سال۹۷، ازجمله اقدامات این سازمان برای جلوگیری از وقوع حادثه بوده است.»
نوری با اشاره به پاسخ مالک به اخطارهای سازمان آتش‌نشانی، گفت: «مالک مدعی شده که گزارش فوق با واقعیت تطابق ندارد، و براساس تجربیات خودش، و نه اصول سازمان آتش‌نشانی، نسبت به ایجاد 2دستگاه شیلنگ آب آتش‌نشانی با پمپ فشارقوی و چندین کپسول اقدام کرده است.»
او در ادامه، جزئیات حادثه را هم تشریح کرد و گفت: «برابر مستندات موجود، نخستین تیم آتش‌نشانی حدود 5دقیقه بعد از اعلام، به محل رسیده و عملیات خود را آغاز کرده است.»
هادی جباری، رئیس اداره بازرسی، وزارت کار و رفاه اجتماعی نیز در این خصوص گفت: «وزارت بهداشت هیچ‌گونه استعلامی از وزارت کار به عمل نیاورده است.»
براساس گزارش کمیسیون ویژه شورای شهر تهران برخی از ناایمنی‌های ساختمان کلینیک سینا به شرح زیر است:
بهره‌برداری غیراصولی از حیاط
دپوی نامناسب سیلندر‌های اکسیژن و نیتروژن و عدم وجود پله فرار اضطراری
تصرف پشت‌بام با ایجاد کاربری دفتر اداری و دپوی مواد قابل اشتعال
حذف نورگیر در طبقات و ایزوله کردن اتاق‌های عمل در طبقه آخر
عدم حوزه‌بندی حریق در سقف کاذب در طبقات که در نتیجه هنگام حریق، دود به طبقات نفوذ می‌کند
تبدیل ۴۰۵مترمربع مسکونی به بهداشتی و درمانی زیر زمین
تبدیل ۶۱۵متر مسکونی به اداری در طبقات همکف، اول و دوم
هشدار درباره ایمنی تهران
گزارش اقدامات عملیاتی گروه نجات آتش‌نشانی تهران گزارش دیگری بود که از سوی مهدی داوری، رئیس این سازمان ارائه شد.
مهدی داوری در تشریح عملیات نجات در حادثه کلینیک سینا درخصوص وضعیت ایمنی تهران هشدار داد و گفت: «تهران از لحاظ ایمنی شرایط خوبی ندارد. تهران بیشتر از حد نرمال دچار حادثه است. به‌طوری‌که روزانه حداقل 15 تا 20آتش‌سوزی در تهران رخمیدهد، که آتش‌نشانان همیشه مشغول اطفای حریق هستند. هرچقدر میزان ناایمنیها در یک مکان افزایش داشته باشد، احتمال و میزان اثربخشی واحدهای آتش‌نشانی کمتر می‌شود.»
داوری در تشریح گزارش وقوع حادثه گفت: «در ساعت 20و46دقیقه نخستین تماس با آتش‌نشانی گرفته شد. نزدیکترین ایستگاه در دزاشیب تجریش وارد عمل شد. با توجه به ترافیک، 4دقیقه بعد از تماس آتش‌نشانان به محل حادثه میرسند. کمی بعد ایستگاههای آتش‌نشانی پارکوی و ولنجک و چند تیم دیگر نیز به منطقه اعزام میشوند. اولین نیروهای آتش‌نشانی همزمان با دومین انفجار به محل میرسند. این انفجار شدتش به‌حدی بود که 2باب ساختمان روبه‌رو و مجاور را هم تحت‌تأثیر قرار داد. از طرفی شدت حرارت، تا شعاع 20 تا 30متری را نیز تحت‌تأثیر قرار داده بود. از طرفی هم جهت حرکت دود و آتش به داخل ساختمان بود. این امر، عملیات را دچار اشکال کرده بود. تردید نداریم که این انفجار باعث گسترش شعله شده است. پس از نخستین انفجار، آتش‌نشانان به‌سرعت به سمت حریق رفتند و سعی کردند آن را مهار کنند. این درحالی است که تمام محوطه ورودی ساختمان که فقط یک راه‌پله داشت، حجم زیادی از اجناس بیمارستانی قرار داشت که دود غلیظ به‌علت سوختن همین اجناس بوده است.»
ضرورت تحول در سیستم پیشگیری و ایمنی
رئیس شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه در تهران 33هزار ساختمان نا ایمن وجود دارد، گفت: «از این تعداد، تنها 220ساختمان اقدام به ایمنی کرده‌اند.» محسن هاشمی‌رفسنجانی که در ابتدای دویست و بیست و چهارمین جلسه شورا سخن می‌گفت، اضافه کرد: «برای پیشگیری از حوادث مشابه کلینیک سینا اطهر، نیاز به تحول در سیستم پیشگیری و ایمنی سازمان آتش‌نشانی تهران وجود دارد. شورای شهر وظیفه خود می‌داند که این موضوع را تا حصول نتیجه روشن پیگیری کند، تا نسبت به قصور و تقصیرهای رخ داده مسامحه صورت نگیرد. کمتر از 4هزار ساختمان در حال ایمن‌سازی و حدود 3هزار ساختمان نسبت به ایمن نبودن بی‌تفاوت هستند. با توجه به اینکه شهرداری هنوز فاقد اختیار ضابط قضایی است، بایست از اختیارات قانونی خود برای فشار به مالکین جهت ایمن‌سازی استفاده کند.»
او صدور شناسه ایمنی ساختمان‌ها، ایجاد رده ایمنی برای ساختمان‌ها و ایجاد سامانه سوت زنی تخلفات در ایمنی و ساختمان‌سازی توسط مدیریت شهری، را ازجمله اقداماتی عنوان کرد که می‌تواند در پیشگیری از سوانح مؤثر واقع شود.»
هاشمی افزود: «گام بعدی، ایجاد رده ایمنی برای ساختمان‌ها از سوی سازمان آتش‌نشانی است. شهروندان هنگام خرید، یا اجاره، یا استفاده از ساختمان، از میزان تاب آوری آن در برابر سوانح، با نصب پلاک یا نشان اطلاع پیدا کنند. این رده‌بندی می‌تواند در قالب 4رده ساختمان‌های غیرتاب آور، تاب آوری حداقلی، تاب آوری متوسط و تاب آوری خوب، با نصب پلاک اعلام شود.»
رئیس شورای اسلامی شهر تهران در ادامه گفت: «گام سوم، ایجاد سامانه سوت‌زنی تخلفات در ایمنی و ساختمان‌سازی توسط مدیریت شهری است. باید فراتر از سامانه 137فعلی و با استفاده از ظرفیت فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی عمل کند. امکان همکاری گروه‌های غیردولتی و سمن‌های تخصصی در کاهش ناایمنی در سازه‌های شهری، ازجمله اقدامات تکمیلی در این حوزه است.»
هاشمی رفسنجانی همچنین بیان کرد: «شورای شهر وظیفه خود می‌داند که این موضوع را تا حصول نتیجه روشن پیگیری کند، تا نسبت به قصور و تقصیرهای رخ داده مسامحه صورت نگیرد.» او در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: «همانطور که می‌دانید حدود 1400شهرداری و بیش از 37هزار دهیاری، مسئولیت سنگین خدمت‌رسانی به شهروندان را برعهده دارند. امروز به‌دلیل شرایط خاص کشور و مشکلات مضاعف ناشی از پاندمی کرونا، شهرداری‌ها با چالش‌های متعددی مواجه هستند.»
رئیس شورای اسلامی شهر تهران افزود: «بیش از 40سال از تصویب قانون مدیریت یکپارچه شهری در شورای انقلاب در مهرماه سال1358 می‌گذرد. همچنان دو سوم وظایف شهرداری‌ها به آنان تفویض نشده و حتی در موضوعاتی نظیر حمل‌ونقل عمومی شهری که تفویض شده است، منابع و بودجه‌های قانونی و وظایف دولت درخصوص تامین ناوگان حمل‌ونقل عمومی محقق نشده است.»
پرسش‌ها و تذکرات اعضای شورا
پس از ارائه گزارش‌ها، اعضای شورای شهر هریک پرسش‌ها و تذکراتی را در این زمینه مطرح کردند.
احمد مسجدجامعی: تا‌کنون 3گزارش راجع به 3آتش‌سوزی مهم تهران داده‌ام که در هر 3مورد، به مسئله بلاتکلیفی اشاره شده است. شهروندان تاوان مدیریت ناهماهنگ دستگاه‌ها در اینگونه مسائل را می‌پردازند؛ مسئله سردرگمی موضوعی است که ضابط اجرای احکام ایمنی، مشکل دارد و باید تکلیفش روشن شود.
سید آرش حسینی میلانی، رئیس کمیته محیط‌زیست و خدمات شهری: در مراکز مصرف‌کننده مواد خطرناک، هم زمانبندی فشرده‌تر پایش، هم اقدامات کنترلی سختگیرانه‌‌تر و هم اطلاع‌رسانی شفاف به مردم باید مدنظر قرار گیرد.
الهام فخاری: موقعیت و کارکرد ساختمان این کلینیک نشان می‌دهد، فقر و کاستی منابع مالی و غیرمالی در وقوع این حادثه دخالتی نداشته، و در این حادثه مشخص شد که بخش برخوردار جامعه، قانون‌گریز است و چراغ قرمز‌های مرتبط با قانون را رد می‌کند.
شهربانو امانی: این کلینیک مجوز گرفته است، اما پس از مجوز در بازدیدی که ما داشتیم همه راه‌پله‌ها پر بود از انواع تجهیزات. اصلا جراحی‌های زیبایی در شرایط کرونایی چه الزامی داشته است؟ از این حادثه باید درس گرفت و از تکرار آن جلوگیری کرد.
علی اعطا: این کلینیک، ساختمان مسکونی بوده است؛ بارها اخطار ناایمنی دریافت کرده، و رأی قطعی ماده100 را داشته و دادگاه تجدید نظر و دیوان نیز این رأی را ابطال نکرده است. متأسفانه طوری صحبت می‌شود که نگرانم همه به این نتیجه برسیم آنها که کشته شدند، مقصر حادثه هستند.
ناهید خداکرمی: چرا شرایط این ساختمان مورد بررسی نهادهای ذیربط قرار نگرفته است. مظلومیت پزشکان در این حادثه مشخص است؛ چراکه تعداد زیادی از کادر درمان جان خود را از دست داده‌اند و حالا 8نفر از این پزشکان نیز بازداشت هستند. عده‌ای در این کلینیک کار می‌کردند و برای آنها بیمه رد می‌شده پس چرا وزارت کار این مجموعه را کارگاه اعلام نکرده؟
مجید فراهانی: حدود ۲۰هزار ساختمان تهران تذکر دریافت کرده‌اند و در هر کدام از این ساختمان‌ها احتمال حادثه مشابه داریم. درخواست ما از مجلس شورای اسلامی این است که امکان جلوگیری از فعالیت واحدهایی که تذکر گرفته‌اند فراهم شود. به این ترتیب می‌توان مانع فعالیت فضاهایی که ایمنی را رعایت نمی‌کنند، شد. وزارت بهداشت در این حوزه به وظایف خود عمل نکرده است.
زهرا نژادبهرام: کاربری ساختمان مسکونی بوده و ضوابط مسکونی را هم رعایت کرده است. بر همین اساس یک فرم تخلف ماده۱۰۰ تهیه می‌شود و حکم می‌گیرد و در تجدیدنظر هم حکم می‌گیرد. پس چرا حکم اجرا نمی‌شود؟ سؤال دیگر من این است که چرا اخطارهای آتش‌نشانی به این ساختمان پیگیری نشده است؟
محمدجواد حق‌شناس: سهم و تقصیر هریک از دستگاه‌های مسئول باید مشخص و به مراجع ذی‌صلاح گزارش شود تا با سکوت مرگبار نسبت به جان شهروندانمان بی‌تفاوت نباشیم. ضمن اینکه به‌دور از تعصب بی‌طرفانه و بدون پیش‌فرض مورد قضاوت قرار بگیرند. این حادثه بزرگ نباید گرفتار مرور زمان شود.
پرسش‌ها و تذکرات اعضای شورا
پس از ارائه گزارش‌ها، اعضای شورای شهر هریک پرسش‌ها و تذکراتی را در این زمینه مطرح کردند.
احمد مسجدجامعی: تا‌کنون 3گزارش راجع به 3آتش‌سوزی مهم تهران داده‌ام که در هر 3مورد، به مسئله بلاتکلیفی اشاره شده است. شهروندان تاوان مدیریت ناهماهنگ دستگاه‌ها در اینگونه مسائل را می‌پردازند؛ مسئله سردرگمی موضوعی است که ضابط اجرای احکام ایمنی، مشکل دارد و باید تکلیفش روشن شود.
سید آرش حسینی میلانی، رئیس کمیته محیط‌زیست و خدمات شهری: در مراکز مصرف‌کننده مواد خطرناک، هم زمانبندی فشرده‌تر پایش، هم اقدامات کنترلی سختگیرانه‌‌تر و هم اطلاع‌رسانی شفاف به مردم باید مدنظر قرار گیرد.
الهام فخاری: موقعیت و کارکرد ساختمان این کلینیک نشان می‌دهد، فقر و کاستی منابع مالی و غیرمالی در وقوع این حادثه دخالتی نداشته، و در این حادثه مشخص شد که بخش برخوردار جامعه، قانون‌گریز است و چراغ قرمز‌های مرتبط با قانون را رد می‌کند.
شهربانو امانی: این کلینیک مجوز گرفته است، اما پس از مجوز در بازدیدی که ما داشتیم همه راه‌پله‌ها پر بود از انواع تجهیزات. اصلا جراحی‌های زیبایی در شرایط کرونایی چه الزامی داشته است؟ از این حادثه باید درس گرفت و از تکرار آن جلوگیری کرد.
علی اعطا: این کلینیک، ساختمان مسکونی بوده است؛ بارها اخطار ناایمنی دریافت کرده، و رأی قطعی ماده100 را داشته و دادگاه تجدید نظر و دیوان نیز این رأی را ابطال نکرده است. متأسفانه طوری صحبت می‌شود که نگرانم همه به این نتیجه برسیم آنها که کشته شدند، مقصر حادثه هستند.
ناهید خداکرمی: چرا شرایط این ساختمان مورد بررسی نهادهای ذیربط قرار نگرفته است. مظلومیت پزشکان در این حادثه مشخص است؛ چراکه تعداد زیادی از کادر درمان جان خود را از دست داده‌اند و حالا 8نفر از این پزشکان نیز بازداشت هستند. عده‌ای در این کلینیک کار می‌کردند و برای آنها بیمه رد می‌شده پس چرا وزارت کار این مجموعه را کارگاه اعلام نکرده؟
مجید فراهانی: حدود ۲۰هزار ساختمان تهران تذکر دریافت کرده‌اند و در هر کدام از این ساختمان‌ها احتمال حادثه مشابه داریم. درخواست ما از مجلس شورای اسلامی این است که امکان جلوگیری از فعالیت واحدهایی که تذکر گرفته‌اند فراهم شود. به این ترتیب می‌توان مانع فعالیت فضاهایی که ایمنی را رعایت نمی‌کنند، شد. وزارت بهداشت در این حوزه به وظایف خود عمل نکرده است.
زهرا نژادبهرام: کاربری ساختمان مسکونی بوده و ضوابط مسکونی را هم رعایت کرده است. بر همین اساس یک فرم تخلف ماده۱۰۰ تهیه می‌شود و حکم می‌گیرد و در تجدیدنظر هم حکم می‌گیرد. پس چرا حکم اجرا نمی‌شود؟ سؤال دیگر من این است که چرا اخطارهای آتش‌نشانی به این ساختمان پیگیری نشده است؟
محمدجواد حق‌شناس: سهم و تقصیر هریک از دستگاه‌های مسئول باید مشخص و به مراجع ذی‌صلاح گزارش شود تا با سکوت مرگبار نسبت به جان شهروندانمان بی‌تفاوت نباشیم. ضمن اینکه به‌دور از تعصب بی‌طرفانه و بدون پیش‌فرض مورد قضاوت قرار بگیرند. این حادثه بزرگ نباید گرفتار مرور زمان شود.
