نگرانی بازار ارز از تغییر پایگاه قاچاق

در شرایطی که واردات کشور در مورد کالاهای دارای مشابه خارجی و غیرضروری به‌شدت محدود شده و صادرکنندگان نیز مکلف هستند در ازای ارز حاصل از صادرات خود حساب پس بدهند، همچنان بخش قابل‌توجهی از کالاهای ممنوعه با تأمین ارز از بازار آزاد، به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شود؛ این اتفاق از یک‌سو به بازار فیزیکی ارز فشار وارد می‌کند و از سوی دیگر به کاهش شفافیت در تجارت خارجی دامن می‌زند.
به گزارش همشهری، سال‌هاست که کالاهای وارداتی به‌خصوص در حوزه لوازم‌خانگی با برند بانه و بندرلنگه در بازار داخلی به فروش می‌رسد و حتی در بزنگاه‌هایی نظیر ممنوعیت واردات کالای مشابه تولید داخلی و غیرضروری نیز از حجم واردات این کالاها کاسته نمی‌شود. این کالاها عمدتاً با عنوان کولبری و ته لنجی و با سوءاستفاده از قواعدی که برای تأمین معیشت کولبران و ملوانان وضع شده از 2معبر بانه و بندرلنگه وارد کشور می‌شوند.

فشار ته لنجی به بازار ارز
در سال گذشته، در جریان چانه‌زنی صادرکنندگان با بانک مرکزی در موضوع بازگشت ارز حاصل از صادرات، برخی از فعالان اقتصادی پیشنهاد واردات کالا با منشأ نامشخص ارز را ارائه دادند که با موضع‌گیری شدید رئیس‌کل بانک مرکزی مواجه شد؛ چراکه به عقیده او، موافقت با این پیشنهاد باعث می‌شود تقاضای خرید ارز مورد نیاز برای واردات کالای قاچاق غیرشفاف شده و به بازار آزاد منتقل شود که مستقیماً به جهش نرخ‌ها منجر خواهد شد. همتی در آن زمان، صراحتاً به موضوع واردات ته‌لنجی اشاره کرد که از قاعده و چارچوب واقعی خارج شده و به‌جایی رسیده که کل لنج پر از کالا به‌عنوان ته لنجی تخلیه می‌شود.

نقطه کور مبارزه با قاچاق
گرچه در سال‌های گذشته، واردات غیررسمی کالا از بانه، بخشی از نیاز بازار داخل به کالاهای خارجی را تأمین می‌کرد؛ اما حالا آنگونه که در بازار لوازم‌خانگی مشهود است، سهم کالاهای وارد شده از مسیر بندرلنگه در مقابل کالاهای بانه‌ای در حال افزایش است که می‌تواند نشانه‌ای از افزایش واردات از مسیر دریا باشد. البته وارداتی که رسماً منشأ انتقال ارز آن مشخص نیست و در لوای قوانینی که واردات محدود کالا برای ملوانان را مجاز شمرده است وارد کشور می‌شود و عرضه آن نیز از اراده ملوانان خارج است. فرهاد فزونی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق تهران با تأکید بر لزوم توجه به تمام ابعاد قاچاق و مبارزه همزمان با تمام مبادی ورودی جنس قاچاق می‌گوید: برخی از قاچاق ۱۰ میلیارد دلاری از طریق ترانزیت از مرزهای زمینی صحبت می‌کنند؛ اما از میزان قاچاق لنج‌ها و قاچاقی که از روش‌های دیگر وارد کشور می‌شود سخنی مطرح نمی‌شود. به گفته او، درحالی‌که امکان هرگونه تخلف و قاچاق در برخی حوزه‌ها به حداقل رسیده، همچنان صحبت از میلیاردها دلار قاچاق لوازم‌خانگی مانند یخچال ساید بای ساید، ماشین لباسشویی و... می‌شود که یافتن سرمنشأ آنها چندان پیچیده نیست.