راه باریک آزادی
«راه باریک آزادی» چنانکه از نامش پیداست، کتابی است درباره آزادی و اینکه جوامع انسانی چگونه و چرا به آن رسیده یا در دستیابی به آن شکست خوردهاند. کتاب همچنین به بررسی پیامدهای این مبارزه، خصوصا در زمینه بهروزی و رفاه میپردازد. ما در تعریف آزادی از توصیف جان لاک، فیلسوف انگلیسی پیروی میکنیم. او معتقد بود افراد هنگامی آزادند که اختیار کامل نظم بخشیدن به کنشهایشان را داشته باشند و جان و مالشان را هرگونه که مناسب میدانند، بدون وابستگی به اراده هر شخص دیگری، در خدمت بگیرند. آزادی به این معنا یک آرزوی اساسی برای تمامی انسانها شمرده میشود. لاک تأکید میکرد هیچکس نباید به حیات، سلامت، آزادی یا اموال دیگری آسیب بزند. با اینحال، روشن است که در طول تاریخ، آزادی گوهری کمیاب بوده و امروزه نیز موهبتی نادر است. هرساله میلیونها نفر در خاورمیانه، آفریقا، آسیا و آمریکای مرکزی از خانه و کاشانه خود میگریزند و در فرایند فرار، جانشان را به خطر میاندازند، نه برای دستیابی به درآمد بالاتر یا راحتی مادی بیشتر، بلکه در تلاش برای حمایت از خود و خانوادههایشان در برابر خشونت و ترس.
فیلسوفان تعاریف بسیاری از آزادی ارائه کردهاند، اما همانگونه که لاک تشخیص میداد، آزادی در بنیادیترین سطح باید با به سر بردن در وضعیت عاری از خشونت، ارعاب و سایر اقدامات تحقیرآمیز آغاز شود. افراد باید بتوانند امور زندگی خود را آزادانه انتخاب کنند و بدون تهدیدشدن به کیفرهای نامعقول یا واکنشهای اجتماعی بسیار ظالمانه، ابزارهایی برای به اجرا گذاشتن آن انتخابها داشته باشند. کتاب راه باریک آزادی، نوشته نویسندگان کتاب «چرا ملتها شکست میخورند» دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون است. این کتاب 640صفحهای را سیدعلیرضا بهشتی شیرازی و جعفر خیرخواهان به فارسی برگرداندهاند و انتشارات روزنه با شمارگان 1250نسخه به بهای 85هزار تومان منتشرش کرده است.