مدلسازی علمی برای مدیریت بحران
پژوهشگران با استفاده از برخی پارامترها مانند تجهیزات درمانی، مدلی را خلق کردهاند که میتواند میزان تابآوری نظام بهداشت و درمان یک جامعه را در شرایط بحرانی بسنجد
هنگامی که فاجعهای طبیعی مانند زمینلرزه رخ میدهد، یک جامعه بهمعنای واقعی کلمه میتواند متزلزل شود. یک روش برای ارزیابی چگونگی بازیابی جامعه و بهبود سریع آن، سنجش چگونگی و سرعت عمل بیمارستانها و سیستمهای گسترده بهداشتی آن است تا بتوانند پس از بروز فاجعه، دوباره به شکل کامل کاربردی شوند و از بیماران خود مراقبت کنند. البته پیشبینی این مسیر بازیابی کار آسانی نیست.
دلیل آن این است که سنجش انعطافپذیری و تابآوری یک سیستم مراقبت بهداشتی بسیار پیچیده است. این سنجشها همهچیز را از دسترس بودن کارکنان بیمارستان گرفته تا حفاظت از تجهیزات مهم، وضعیت جادهها برای حرکت آمبولانسها و کارآمدی یک بیمارستان برای انتقال بیماران مبتلا به بیماریهای شدید به بیمارستانهای دیگر را اندازهگیری میکنند.
ساینس دیلی در گزارش خود نوشته است: هشام محمود، استادیار گروه مهندسی عمران و محیطزیست دانشگاه ایالتی کلرادو و دانشجویان او زمان زیادی را صرف فکر کردن در مورد چگونگی تعریف و توصیف تابآوری جامعه کردهاند.
هشام محمود و عماد حسن، یکی از دانشجویان او، ابزاری برای مدلسازی خلق کردهاند که میتواند به برنامهریزان شهری و مدیران فوریتهای پزشکی کمک کند که عملکرد و بازیابی کامل سیستم مراقبتهای بهداشتی را در پی یک فاجعه طبیعی، مدیریت کنند.
محمود میگوید: ما اقدام به ایجاد مدلهایی کردهایم که براساس آن بتوانیم بعد از رویدادی مانند زلزله، متوجه شویم که نیازمندیهای یک مرکز درمانی بیمارستانی چیست. وقتی ما شروع به بررسی این موضوع کردیم، از این موضوع شگفتزده شدیم که هیچ مدلی وجود ندارد که شما متوجه شوید یک بیمارستان چه نیازمندیهایی دارد، بیمارستان با بروز یک فاجعه طبیعی در چه شرایطی است، چگونه میزان تقاضا، ظرفیت تختها و امکانات درمانی تحتتأثیر یک رویداد قرار میگیرد و چگونه این تأثیرات با گذشت زمان تغییر خواهد کرد؟
مدل این پژوهشگران که در شماره آینده مجله Reliable Engineering and Safety System توضیح داده شده است، از جوانب گستردهتری برای استفاده در سایر رویدادها ازجمله بیماریهای همهگیری چون کووید-19 که جهان اکنون آن را تجربه میکند، برخوردار است.
شبکه پیچیده بهداشت و درمان
محمود و حسن در مقاله خود بهدنبال درک عملکرد سیستمهای مراقبتهای بهداشتی بهعنوان شبکههای پیچیدهای هستند که تنگناهای آنها در عمل نمودار میشود. این تنگناها شامل تعداد تختهای تجهیزشده، در دسترس بودن کارکنان بیمارستان، عملکرد پذیرش بیماران، زمان انتظار بیمار برای معالجه و حتی مواردی مانند احتمال انتقال یک بیمار به مراکز درمانی دیگر است. در دسترس بودن آب، برق، حملونقل و ارتباطات هم از عملکرد بیمارستان پشتیبانی میکند که از عاملهای این مدل هستند.
این پژوهشگران سیستم مراقبتهای بهداشتی را نهتنها با معیارهای فیزیکی بلکه با معیارهای کیفی مانند سطح رضایت مراجعان تعریف میکنند که با مواردی مانند زمان انتظار بیمار اندازهگیری شده است.
این پژوهشگران برای توسعه و آزمایش چارچوب خود، آن را در یک جامعه مجازی به نام Centerville بهکار گرفتند. آنها سناریوی زلزله را در Centerville (یک جامعه خیالی متوسط ایالات متحده، متشکل از 50هزار ساکن با مناطق تجاری و صنعتی، مدرسه، ایستگاههای آتشنشانی و بیمارستان) اجرا کردند تا ببینند که چگونه میتوان از این مدل استفاده کرد. استفاده از محیط مجازی به آنها کمک کرد تا قابلیتهای مدل خود و تأثیر تصمیمهای اتخاذ شده برای بازیابی جامعه را بیشتر درک کنند.
بیماریهای همهگیر
هدف از کار محمود و حسن، تعیین پارامترهای مورد نیاز برای سنجش جوامع بهمنظور ارزیابی میزان آمادگی آنها در برابر بلایای طبیعی است. محمود در مورد بیماری کووید-19 میگوید که آنها شروع به استفاده از الگوی خود برای تئوریسازی کردهاند و پیشبینی میکنند که چگونه شبکههای بیمارستانی میتوانند با شناسایی شکاف در منابع و تنگناهای احتمالی در بدترین حالات، یک بیماری همهگیر را کنترل کنند. آنها اکنون در حال کار با مرکز ملی طب سوانح و بهداشت عمومی هستند تا این مدل را بیشتر اصلاح کنند و آن را در مورد بیماریهای همهگیر اجرا کنند.
روشی برای بازیابی جامعه پس از بروز فاجعه
یک روش برای ارزیابی چگونگی بازیابی جامعه و بهبود سریع آن، سنجش چگونگی و سرعت عمل بیمارستانها و سیستمهای گسترده بهداشتی آن است تا بتوانند پس از بروز فاجعه، دوباره به شکل کامل کاربردی شوند و از بیماران خود مراقبت کنند