گلایههای رئیس مجلس از شورای نگهبان
لاریجانی: با شورای نگهبان به مدل انتخاباتی تناسبی رسیدیم اما یک دفعه دیدیم شورای نگهبان اصل تناسبی و استانی بودن را بر هم زده است
بعد از همه واکنشها و انتقادهایی که شورای نگهبان نسبت به طرح اخیر مجلس درباره اصلاح قانون انتخابات داشت، علی لاریجانی رئیس مجلس گفته است پیش از این با نظر شورای نگهبان به یک مدل درباره اصلاح انتخابات توافق کرده بودند اما یک دفعه شورای نگهبان اصل موضوع را برهم زده است.
مجلس یکماه قبل با طرحی که برخی نمایندگان رد صلاحیت شده انتخابات اخیر به صحن آوردند، بخشهایی از قانون انتخابات را اصلاح کرد، این اصلاحات بیشتر معطوف به تأیید صلاحیت نامزدهای انتخابات بود که این روند را برای شورای نگهبان سخت کرده بود. این مصوبه با انتقاد اعضای شورای نگهبان بهویژه آیتالله احمد جنتی دبیر این شورا همراه شد که گفته بود:«درحالیکه ما مدتها پیش از برگزاری انتخابات اخیر، درباره اصلاح قانون انتخابات فریاد زدیم و مطالبه کردیم، اما مجلس محترم هیچ توجهی به این امر نکرد و حالا و در روزهای پایانی خود تازه به فکر اصلاح قانون انتخابات آن هم با این کیفیت افتاده است». آیتالله جنتی گفته بود: «بنده حتی پیش از انتخابات در مذاکرهای که با رئیس محترم مجلس داشتم به ایشان گفتم که باید اصلاح قانون انتخابات ناظر به سیاستهای کلی انتخابات باشد، اما متأسفانه طرح اخیر نهتنها هیچ نسبتی با سیاستهای کلی انتخابات ندارد بلکه با هدف بیخاصیت کردن احراز صلاحیت داوطلبان طراحی و تصویب شده است».
اصلاح قانون انتخابات در مجلس مطالبه شورای نگهبان هم بوده است و بسا که اعضای شورای نگهبان مجلس را به سستی در این زمینه متهم میکردند. چنانچه آذرماه سال 98عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در جمع مدیران مسئول رسانهها گفته بود قانون انتخاباتی که در کشور ما اجرا میشود، قانون مصوب دهه60 است و اصلاً جوابگوی دهه90 نیست.
با تمام این احوال، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در یک گفتوگوی تلویزیونی از توافق بین مجلس و شورا برای اصلاح قانون انتخابات سخن گفته ولی گلایه کرده که شورای نگهبان مصوبه مورد توافق را رد کرده است.
به گزارش سایت خانه ملت، علی لاریجانی در پاسخ به سؤال مجری برنامه درباره اصلاح قانون انتخابات و اظهارات دبیر شورای نگهبان درباره کمکاری مجلس در این خصوص توضیح داد: برای آیتالله جنتی احترام زیادی قائلم، ایشان از سابقون انقلاب هستند و نمیدانم این مطلب را گفتهاند یا نه و شأن ایشان اجل از این است که در جزئیات نظر بدهند اما تصور میکنم مسئله این بوده در هر مجلسی درباره قانون انتخابات وصله و پینهای صورت میگرفت و ما در این مجلس گفتیم یکبار براساس سیاستهای کلی قانون انتخابات بنویسیم که در این زمینه یکی از دوستانی که نماینده مجلس بوده و اکنون عضو حقوقدان شورای نگهبان است، کمک کرد.
وی یادآوری کرد: جلسهای با حضور آقای کدخدایی، کمیسیون مربوطه و مرکز پژوهشهای مجلس گذاشتیم و هدف را بیان کردیم و مطالعات وسیعی روی مجالس مختلف دنیا انجام دادیم که چگونه انتخابات خود را برگزار میکنند اما اینکه سیاستهای کلی، عادلانه بودن، توجه به مسائل ملی و ارتباطات مردمی نیز در آن باشد نیاز به ساختار قانونی داشت.
رئیس قوه مقننه در ادامه یادآور شد: در نهایت به مدل انتخابات تناسبی رسیدیم؛ به این معنا که نقش افراد هم در یک شهر کوچک و هم در کل استان لحاظ شود مثلا در شهر فریمان کاندیدا باید 15درصد رأی مردم منطقه را داشته باشد اما باید در کل استان نیز رأی بیاورد تا جایگاه ملیتر شود که انتقاداتی که اکنون میشود به این خاطر است که میگویند نمایندگان در شهرها بهدنبال پروژهها هستند.
وی در ادامه با تأکید بر اینکه همه باید در انتخابات احساس مشارکت کنند، ابراز داشت: در انتخابات مجلس دهم که 62درصد پشتیبانی رأی داشت یک لیست در تهران رأی آورد و لیست بعدی با فاصله کمی از آن بود یعنی لیست اول 60درصد و لیست دوم 40درصد بود که با این حال لیست دوم بهطور کل کنار رفت اما انتخابات تناسبی باعث میشود با یک سطح پایهای افراد در مجلس حضور پیدا کنند، یعنی 60درصد کرسی برای لیست اول و 40درصد برای لیست دوم مدنظر قرار میگرفت تا همه احساس مشارکت کنند که آقایان در جلسه تأیید کردند و مطالعات بسیاری هم شده بود.
لاریجانی در ادامه با اشاره به مکالمه تلفنی خود با آیتالله جنتی در این خصوص و تأیید و همراهی کار از سوی کدخدایی، عنوان کرد: بر این اساس، قانون انتخابات بسیار تغییر کرد و 2سال کار برد و بعد در مجلس تصویب شد، اما یک دفعه دیدیم شورای نگهبان اصل تناسبی و استانی بودن را برهم زده و شفافیت مالی خواست که اینجا مجلس حق داشت ناراحت شود البته موضوع شفافیت مالی را با اصرار شورای نگهبان تصویب کردیم و نمیدانیم گره آن کجاست اما درباره قسمتهای دیگر، مجلس روی نظر خود ماند و نظر شورا به کمیسیون رفت و از آن تبعیت شد و اصل تناسبی را برداشت و در مجلس به تصویب رسید اما باز هم شورا آن را قبول نکرد.
پیش از این عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان درباره دلایل رد مصوبه استانی شدن انتخابات توضیحاتی داده است. ازجمله اینکه او گفته است استانی شدن انتخابات باید بهگونهای باشد که ارتباط نمایندگان با حوزههای انتخابیه کاهش پیدا نکند زیرا میتواند مغایر سیاستهای کلی نظام باشد. یا دیدگاه شورای نگهبان درباره این مصوبه این بود که استانی شدن انتخابات نباید کاهش مشارکت را به همراه داشته باشد یا خدایی ناکرده مسائل امنیتی و قومیتی را در بر گیرد. اگر این موارد نباشد شورای نگهبان نظر خاص مثبت یا منفی نسبت به استانی شدن انتخابات ندارد.
انتقاد به رد صلاحیتها
لاریجانی در بخشی از این گفتوگوی خود به ماجرای رد صلاحیت بیش از 75نماینده مجلس در انتخابات اخیر اشاره کرد و گفت: مقداری از این بگو و مگوها در مورد تأیید صلاحیتها بود، ضمن اینکه فکر میکنم شورای نگهبان فصلالخطاب است و به هر حال باید نظر آنان را پذیرفت ولی این نقد را هم وارد میدانم که در بعضی جاها دقیق عمل نشد، اگر مجلس راجع به حقوقدانان شورای نگهبان همین کار را میکرد و میگفت اشکالاتی همچون فساد دارند آیا اقدام شایسته و خوبی بود؟ مجلس در بررسی حقوقدانان شورای نگهبان با متانت رفتار کرد، در مورد بررسی وزرای دولت نیز همینطور بود؛ البته این موضوعات گذشته و هر دو طرف باید از این مسئله عبور کنند زیرا مسائل مهمتری در کشور وجود دارد.رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه بگومگوهای اخیر بهخاطر ردصلاحیتها بوده است، اظهار کرد: در این شرایط باید به همه وجوه توجه شود؛ جایگاه شورای نگهبان باید حفظ شده و مورد احترام باشد و از اینکه به این شورا اسائه ادب شود دفاع نمیکنم؛ به مجلس هم نباید بیاحترامی شود. برخی حرفها درباره مجلس درست نیست؛ مجلس پایگاه دمکراسی کشورو جزئی از نظام ولایی کشور است و کسی که میگوید ولایتمدار است بداند که ولایتمداری صرفا اعتقاد به رهبری نیست، بلکه باید حکومت ولایی را بپذیرد؛ چنانچه رهبری فرمودند مجلس ریلگذار است، پس مسیر تحقق ولایت در کشور، مجلس است.