فاموتیدین به جنگ کرونا می‌رود؟
مشاهدات پزشکان بیمارستانی در آمریکا نشان داده است که مصرف داروی فاموتیدین در نجات جان بیماران کووید -19نقش داشته اما هنوز به‌صورت قطعی نمی‌توان درباره آن اظهارنظر کرد
روز جمعه هفته گذشته مقاله‌ای در یکی از وب‌سایت‌های پزشکی منتشر شد که نشان می‌داد بیمارانی که داروی تسکین سوزش سردل مصرف می‌کردند در زمان بستری در بیمارستان برای درمان کووید-19، دو برابر بیشتر از سایر بیماران، جان سالم به در برده‌اند. البته هنوز مشخص نیست که نجات جان آنها فقط به‌دلیل مصرف فاموتیدین بوده یا تصادفا این اتفاق رخ داده است.
به گزارش سی ان ان، دکتر ژوزف کانگلیارو، نویسنده این مقاله و پزشک بیمارستان Northwell Health می‌گوید: آنچه در این مطالعه دریافتیم این است که نتیجه مصرف این دارو دلگرم‌کننده است. این دارو به نام فاموتیدین نزدیک به 40سال است که در داروخانه‌ها موجود است و یک ماده مؤثر و رایج در معالجه معده‌های اسیدی است. برای این مطالعه روی 1536بیمار تحقیق شده است که 332نفر(22درصد) از آنهایی که فاموتیدین مصرف نکرده‌اند، فوت کرده و یا به‌دلیل وخامت حال لوله‌تنفسی به آنها وصل شده و یا به دستگاه ونتیلاتور نیاز پیدا کرده‌اند. اما در این بین از تعداد بیمارانی که فاموتیدین مصرف می‌کردند تنها 8یا 10درصد فوت کرده و یا به دستگاه تنفسی وصل شدند.
طبق اظهارات نویسندگان این مطالعه در مرکز پزشکی ایروینگ دانشگاه کلمبیا در مقایسه با بقیه بیماران، افرادی که فاموتیدین دریافت کرده‌اند 2برابر کمتر از سایر بیماران کرونایی با خطر مرگ روبه‌رو شدند. بیماران 24ساعت پس از ورود به بیمارستان و بستری‌شدن شروع به مصرف فاموتیدین کردند. برخی به‌صورت خوراکی و برخی به‌صورت وریدی و با دوزهای مختلف آن را دریافت کردند. حدود 15درصد از بیماران نیز پیش از بستری‌شدن این دارو را در خانه مصرف می‌کردند. در این مطالعه البته هنوز اثبات نشده که این دارو باعث کاهش مرگ‌ومیر شده چون ممکن است این کاهش به‌صورت تصادفی رخ داده باشد.
نویسندگان این مقاله به همین دلیل طی بیانیه‌ای نوشتند: مشخص نیست که چرا آن دسته از بیمارانی که فاموتیدین دریافت کرده‌اند بهبود یافته‌اند. بنابراین بدون پیداکردن علت پزشکی نباید این مطالعه را به‌گونه‌ای تفسیر کرد که مصرف فاموتیدین در بیماران بستری کووید-19منجر به بهبودی می‌شود.
پزشکان برای شروع تجویز فاموتیدین احتیاط کنند
کانگلیارو می‌گوید نگران است که براساس این مطالعه منتشرشده اما داوری نشده، پزشکان قبل از اینکه نتایج آزمایش‌های بالینی مشخص شود شروع به تجویز فاموتیدین برای بیماران ویروس کرونا کنند؛ من اصلا چنین چیزی را توصیه نمی‌کنم. پیشنهاد می‌کنم پزشکان منتظر اطلاعات بیشتری از آزمایش‌های ما روی این دارو باشند.
او تأکید می‌کند: هیچ مدرکی وجود ندارد که فاموتیدین از ابتلا به ویروس کرونا جلوگیری کند و نگران است افرادی که هنوز به کووید-19مبتلا نشده‌اند اقدام به مصرف خودسرانه این دارو برای جلوگیری به ابتلا کنند. او می‌گوید: من واقعاً نسبت به این امر نگران هستم و هشدار می‌دهم. مصرف فاموتیدین ممکن است به افراد احساس کاذب از امنیت را بدهد. فقط یک کارآزمایی بالینی، دادن دارو و دارونما به‌صورت تصادفی به بیماران و سپس بررسی آن، می‌تواند مشخص کند که آیا این دارو واقعاً علیه کووید-19عمل می‌کند یا خیر.
دانشگاه Northwell و کلمبیا اکنون در حال انجام یک آزمایش بالینی هستند که در آن برخی از بیماران 9برابر بیشتر از مقدار مصرف شده فاموتیدین وریدی دریافت می‌کنند.
برخی دیگر نیز دارونما یا دارویی که هیچ عملکردی ندارد می‌گیرند. کانگلیارو که هدایت این آزمایش بالینی را برعهده دارد می‌گوید که نتایج اولیه احتمالاً طی چند‌ماه آینده اعلام می‌شود. وی می‌افراید: 233بیمار در این مطالعه ثبت‌نام کرده‌اند و درحالی‌که ما قصد داشتیم آن را روی 390بیمار انجام بدهیم. با این حال از آنجا که تعداد بیماران مبتلا به ویروس کرونا در در نیویورک روند کاهشی گرفته ممکن است تصمیم بگیریم که نتایج اولیه را با تعداد کمتری از بیماران اعلام کنیم.
سود و زیان فاموتیدین
اینکه چرا یک داروی سوزش سردل ممکن است به شخصی که دچار عفونت ویروسی شده کمک کند، یک راز ناشناخته است. کانگلیارو می‌گوید: یک‌ماه پیش وقتی به این ایده برای شروع آزمایش رسیدیم مصرف آن را 2 برابر کردم. پزشکان Northwell به 2 دلیل تصمیم به مطالعه فاموتیدین گرفتند؛ اول اینکه مطالعه مدل‌سازی رایانه‌ای نشان داد که مکانیسم عملکرد فاموتیدین نیز ممکن است در درمان کووید-19کمک کند. و دو اینکه دکتر مایکل کالاهان، متخصص بیماری‌های عفونی در بیمارستان عمومی ماساچوست که با بیماران مبتلا به ویروس کرونا در چین سروکار داشته است، دیده بود که بیماران کم درآمد که عموما با مشکل سوزش سردل مواجه هستند بیش از افراد ثروتمند که آنها نیز دچار سوزش معده بودند، از این بیماری نجات پیدا کردند.
وقتی کالاهان و پزشکان چینی به این ماجرا عمیق‌تر نگاه کردند، دریافـتند که بسیاری از افراد کـم‌درآمد داروهایی از خانواده فاموتیدین مصرف می‌کردند، درحالی‌که بیماران ثروتمند تمایل داشتند که داروی متـفاوت و گران‌تری مصرف کنند.
دکتر کوین تریسی، رئیس مؤسسه تحقیقات فاینشتاین در دانشگاه پزشکی Northwell می‌گوید: موارد بسیاری از این دست مشاهده شـده اسـت که به ما درباره تاثیر درمانی فاموتیدین برای ویروس کرونا امید می‌دهد.
تریسی پیش از این به سی ان ان گفته بود: ما هنوز نمی‌دانیم که این دارو اصلا فایده‌ای هم دارد یا خیر. مردم به هر چیزی امیدوار هستند. اما باید این کارآزمایی بالینی را درباره فاموتیدین انجام دهیم و بعد نظر قطعی بدهیم. اگر فاموتیدین کار کند، استفاده از آن در مقیاس گسترده آسان خواهد بود؛ چرا که یک داروی عمومی، فراوان و ارزان است.
راز ناشناخته
مشخص نیست که چرا آن دسته از بیمارانی که فاموتیدین دریافت کرده‌اند بهبود یافته‌اند؛ اینکه چرا یک داروی سوزش سردل ممکن است به شخصی که دچار عفونت ویروسی شده کمک کند، یک راز ناشناخته است
