باغبان باغچه‌ اطفال

محمود برآبادی ـ نویسنده کودکان

جبار باغچه‌بان از پیشگامان آموزش و پرورش نوین و بنیانگذار آموزش ناشنوایان در ایران است. او تحصیلات مقدماتی را در ایروان (ارمنستان) گذراند، اما در 15سالگی به‌دلیل تنگدستی ترک تحصیل کرد و مدتی شغل پدرش را که بنایی و قنادی بود، ادامه داد. مدتی هم خبرنگار روزنامه قفقاز بود. همزمان از طنزنویسان روزنامه فکاهی ملانصرالدین بود. مدتی هم مدیرمجله فکاهی لک لک ایروان شد.
او درسال 1298به ‌ایران آمد و در مرند و بعد در تبریز آموزگاری پیشه کرد. درسال 1303کودکستانی به‌نام «باغچه اطفال» درشهر تبریز باز کرد. دلسوزی او برای کودکان و توانایی‌اش در به کارگیری روش‌های نوین سوادآموزی سبب بازدهی درخشان فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی اش شد.
باغچه‌بان در آموزش کودکان از نمایش، قصه گویی و بازی بهره می‌برد و همین روش به علاقه کودکان به‌خواندن و موفقیت او در کارش کمک فراوان کرد.
درسال 1306در شیراز کودکستانی راه‌اندازی کرد و با همکاری همسرش که با موسیقی آشنا بود، نمایش‌های آهنگین اجرا کرد که بی‌اندازه از سوی کودکان استقبال شد.
درسال 1312به تهران آمد و نخستین دبستان ویژه ناشنوایان را بنیان گذاشت. او درکارش از شیوه‌های نو وابتکاری بهره می‌برد و به روش‌های سنتی آموزش اکتفا نمی‌کرد.
باغچه‌بان کتاب‌های قصه زیادی با هدف آموزش مفاهیم انسانی به ‌کودکان نوشت و آثاری نیز در همین زمینه ترجمه کرد که از آن جمله‌اند: زندگی کودکان، پیر و ترب، گرگ و چوپان، خانم خزوک، عروسان کوه، درخت مروارید، بابابرفی، جوجه طلایی و کتاب «الفبا».
آثار باغچه‌بان از نخستین نمونه‌های کتاب برای کودکان در ایران به‌شمار می‌رود. بی‌تردید 81سال زندگی پرثمر این معلم سختکوش و خدمات ارزنده و ماندگارش، زمینه رشد ادبیات کودک در ایران شد و به همین‌خاطر نامش همچنان ماندگار است.