وضعیت سالنهای نمایش در شهرهای دیگر
باید به جهان تازهای بیندیشیم
رضا صابری _ کارگردان، نویسنده و بازیگر تئاتر
وضعیت پیشآمده در تئاتر، منحصر به یک نقطه و شهر نیست؛ مربوط به کشور و شاید درد مشترک ما با دنیاست. این ویروس روی سر جهانیان سایه انداخته است.
من اما خوشبین نیستم که روزی مردم دوباره زیر یک سقف با یکدیگر تئاتر تماشا کنند. فاصلهگذاریهای انجام شده اما روزی برداشته خواهد شد؟ تصور کنید فاصلهها برای مدتها حفظ شود؛ آنوقت مجبوریم یک سالن 300نفره را با 100نفر پر کنیم. خب! اقتصاد تئاتر چه میشود؟ دیگر کسی پیدا خواهد شد روی صحنه برود؟ تصور کنیم نمایشی اجرا شود؛ چهکسی ما را خواهد دید؟ مردمی که از نظر معیشتی در مضیقه هستند، آیا حال تفریحکردن و تماشای نمایش را دارند؟ آیا این مبلغ را میتوانند پرداخت کنند تا عدهای را روی صحنه بیاورد؟ من درباره مشهد حرف نمیزنم؛ از نمایش در کل کشور میگویم.
هماکنون تنها کاری که بین اهالی تئاتر در مشهد روال است، لایوهایی است که در آن از همدیگر میپرسند چه کنیم و چه خواهد شد؟ انتهای این روزها ناپیداست. نمیدانیم آیا دولت پولی به گروههای نمایشی پرداخت خواهد کرد؟ آیا در این شرایط از گرفتن هزینههای جاری مجموعهها مثل آب و برق و گاز صرفنظر خواهد کرد؟ گروههایی در روزهای نخستین اجرایشان با وجود همه هزینههایی که متحمل شدند با تعطیلی ناشی از کرونا روبهرو بودند. چقدر کمک خواهد شد؟ هزینههای کارکنان سالن را چهکسی خواهد داد؟ ما همه گرفتار این سؤالها هستیم!
حتی با تئاتر آنلاین هم نمیتوان تئاتر را نجات داد. در اینجا هیچ صنفی وجود ندارد. ما زیر سایه وزارتخانه هستیم و باید آنها تصمیم بگیرند. شهرداری مشهد ادعای همکاری میکند اما با این پیششرط که اگر تئاترها روی صحنه برود میتواند بخشی از هزینه بلیتها را جبران کند، هرچند دیر و با فاصلههای زمانی طولانیمدت؛ اما مگر کسی برای تماشا به سالن خواهد آمد؟
بخشودگی اجارهها اصلا چقدر به هزینهها کمک خواهد کرد؟ بازیگری که تنها شغل و کارش فعالیت تئاتری است، چه بر سرش خواهد آمد؟ شرایط سختی است و دولت پولی ندارد. عدهای در بحران سخت مالی هستند. از سویی تماشاگر اطمینان ندارد که زیر یک سقف با بازیگران نمایش قرار بگیرد و تئاتر تماشا کند.
بهنظر میرسد در سال99 باید قید تئاتر را زد. این سال حتما شرایط سال گذشته را نخواهد داشت، زیرا از سویی مردم درگیر مسائل اقتصادی هستند و از سوی دیگر مشخص نیست تا کی این شرایط، ادامهدار خواهد بود و اطمینان چه زمانی به تماشاگر برگردد. ترس از ویروس، بیشتر از آسیب آن، گریبان جامعه را گرفته است. در مشهد تئاتر، فعال بود اما با این شرایط نمیتوان اقتصاد تئاتر را تامین کرد. ما باید خود را برای جهان تازهای آماده کنیم.