معلولیت به نرخ امروز

زهرا جعفرزاده، روزنامه‌نگار

قیمت وسایل و تجهیزات مورد نیاز افراد دارای معلولیت افزایش قابل توجهی پیدا کرده است. بررسی‌های میدانی از بازار فروش تجهیزاتی مانند ویلچر و وسایل مصرفی روزانه این افراد نشان می‌دهد قیمت‌ها به‌ویژه در دو، سه ماه گذشته، چندین برابر شده است. مثلا قیمت سوند نلاتن از 1500تومان به 2500تومان رسیده. (فرد معلول روزانه حداقل 4عدد نیاز دارد.) قیمت پوشک هم از بسته‌ای 25هزار تومان تا حدود 40هزار تومان بالا رفته است، قیمت یک بسته 14عددی پوشینه هم از 100هزار تومان به بیش از 270هزار تومان افزایش یافته و دستکش نایلونی از بسته‌ای 3500تومان به 9500تومان رسیده است. به همه اینها افزایش قیمت ژل، دستمال، باند و چسب زخم را هم باید اضافه کرد. یکی از فروشندگان به همشهری می‌گوید که هر بار دستشویی رفتن این افراد، بالای 20هزار تومان هزینه دارد. یک کیسه ادرار 1500تومانی، 12هزار تومان شده و وسایل جانبی دیگر، هر عددش 10هزار تومان است که به هزینه دستشویی رفتن این افراد اضافه می‌شود. نکته اما اینجاست که قیمت تولیدات داخلی از خارجی هم بالاتر رفته است. اینها وسایل بهداشتی‌اند. تجهیزات افزایش چند برابری داشته‌اند؛ مثل ویلچر و دست و پای مصنوعی.
ویلچرها قیمت‌های متنوعی دارند. فروشندگان می‌گویند ارزان‌ترین ویلچر را می‌توان یک میلیون و 800هزارتومان هم پیدا کرد اما ارزان‌ترین ویلچر در یکی از فروشگاه‌های معتبر اینترنتی، بالای 2میلیون تومان است آن هم ویلچری ساده برای استفاده موقت. ویلچرهای معمولی برای افراد ضایعه نخاعی، با ارزان‌ترین قیمت، 12میلیون تومان است. هر چقدر گزینه‌های بیشتری به ویلچر اضافه ‌شود، قیمت‌ها هم بالاتر می‌رود که گران‌ترین آن متعلق به ویلچرهای برقی است که قیمت آن از 31میلیون تومان شروع و به
70میلیون تومان هم می‌رسد. دست و پای مصنوعی برای هر ناحیه متفاوت است اما کمتر از 15میلیون تومان پیدا نمی‌شود. عصا و واکر هم قیمت‌های مخصوص به‌خود را دارند و از 250هزار تومان شروع و به بالای 400هزار تومان می‌رسند. سمعک هم قیمت میلیونی دارد و نوع هوشمند آن به 3میلیون تومان و پیشرفته‌اش تا 6میلیون تومان قیمت دارد. سمعک ممتاز را تا
 12میلیون تومان هم می‌فروشند.
ماجرا اما تنها به وسایل مصرفی این افراد محدود نمی‌شود. جلسه‌های کاردرمانی هم که جزو روند درمانی این افراد به شمار می‌رود، گران‌تر شده و شهر به شهر تعرفه‌های متفاوتی دارد. یکی از افراد دارای معلولیت می‌گوید یک جلسه کاردرمانی در قزوین 150هزار تومان، در کرج 200هزار تومان، در تهران برای یک ساعت و نیم 300هزار تومان و برای 40دقیقه 250هزار تومان است. به همه اینها هزینه رفت و برگشت به مراکز درمانی و توانبخشی را هم باید اضافه کرد که به‌طور متوسط بین 100تا 120هزار تومان با توجه به دوری مسیر است.

یک تشکچه ویلچر، 5میلیون تومان
یکی از این افراد دارای معلولیت به همشهری می‌گوید ماجرای کاردرمانی و خرید تجهیزات پیشرفته حالا دیگر تبدیل به یک اقدام لوکس برای معلولان شده است، آنها برای یک روز زندگی‌کردن مانند سایر افراد باید هزینه‌های بسیاری را متحمل شوند: «خرید سوند ادرار، پوشک‌ و پوشینه برای افراد بزرگسال، یکی از معضلات فرد دارای معلولیت است. یعنی دقیقا چیزهایی که برای ادامه حیات لازم است.» به‌گفته او، در کنار این مسائل، زخم بستر، هزینه‌ رفت‌وآمد به مراکز درمانی و... را هم باید به آن اضافه کرد.
محمد عزت‌ور، هم که معلولیت دارد، در توضیح بیشتر به همشهری می‌گوید هر فرد دارای معلولیت باید 2ویلچر داشته باشد؛ یکی برای خانه که با آن در همان محیط رفت‌وآمد کند و به حمام برود و یکی هم برای بیرون که معمولا ویلچر مقاوم‌تری است و قطعا هم قیمت بالاتری دارد. با این حال، او تأکید می‌‌کند که در وضعیت فعلی، تهیه ویلچر، دغدغه اصلی معلولان نیست، چرا‌که یک ویلچر با توجه به میزان مصرف آن، برای چند سال، قابل استفاده است. هر‌چند که همان ویلچر هم نیاز به وسایلی دارد که هر چند وقت یک‌بار باید تعویض شود. مانند تشکچه‌ای که به روهو معروف است. این تشکچه آمریکایی است و هیچ شرکتی نمی‌تواند آن را وارد کند. بنیاد جانبازان، این تشکچه‌ها را برای جانبازانی که سهمیه دارند، وارد می‌کند. آنها هم مازادش را در بازار می‌فروشند. تنها در این صورت است که افراد دارای معلولیت غیرجانباز می‌توانند این تشکچه‌ها را از بازار آزاد بخرند که هزینه هر یک عدد 5میلیون تومان است. تشکچه‌های عادی کیفیت خوبی ندارند و به‌طور مداوم نیاز به تعویض دارند. او می‌گوید مدل ایرانی این تشکچه‌ها بیشتر از 6ماه کار نمی‌کند و 500 تا 600هزار تومان قیمت دارد. خرید این تشکچه اصلا به‌صرفه نیست.  عزت‌ور هم به مشکلات افراد دارای معلولیت برای تهیه وسایل مصرفی روزانه‌شان اشاره می‌‌کند. به‌گفته او، سوند نلاتون وسیله ضروری برای افراد دارای معلولیت برای دستشویی‌کردن است و معمولا روزانه 3 تا 4بار استفاده می‌شود، سال گذشته هر یک عدد 1500 تا 1700تومان فروخته می‌شد، در کنار آن این افراد نیاز به ژل لیدوکائین و لوبیرکانت دارند که هر روز 3 تا 4بار باید از آن استفاده ‌‌کنند. این وضعیت برای زنان سخت‌تر است، چرا‌که آنها نیاز به وسایل بهداشتی بیشتری دارند.

دست و پای مصنوعی، معضل دیگر
ماجرا تنها به این وسایل محدود نمی‌شود؛ خرید دست و پای مصنوعی هم مشکل دیگر این افراد است. پیش از این محمودکاری، مدیرعامل انجمن ندای معلولان اعلام کرده بود که افراد دارای معلولیت در تامین این وسایل ناتوان شده‌اند. همه اینها در شرایطی است که وزارت رفاه، کمک‌های نقدی خود برای معلولان متوسط و خفیف را قطع کرده است. به‌گفته او، قیمت دست و پای مصنوعی و کفش بریس بسیار بالا رفته، درحالی‌که بیمه‌ها هیچ کمکی نمی‌کنند: «برخی ‌افراد دارای معلولیت متوسط ‌یا شدید درآمدشان از حقوق کارافتادگی که از تامین اجتماعی می‌گیرند، هنوز به حداقل حقوق که هم‌اکنون ۶میلیون‌و۵۰۰هزار تومان است نمی‌رسد، اما سازمان‌های حمایتی حمایت‌شان را از معلولان به‌ویژه معلولان متوسط قطع کرده‌اند و این بسیار ناروا‌ست.» براساس اعلام او، برخی از افراد دارای معلولیت مانند افراد دارای ضایعه نخاعی ماهانه بیش از 2 تا 3میلیون هزینه پزشک پرداخت می‌کنند.
تا اسفند سال گذشته، قیمت یک پروتز بالای زانو حدودا 48میلیون تومان و زیرزانو حدود 18میلیون تومان است. البته این هزینه با توجه به وزن، شرایط جسمی و میزان کاربری برای هر فرد متفاوت است.

زخم بستر و جراحی چند ده میلیون تومانی
شهرام مبصر، مدیرعامل انجمن پیام‌آوران ساحل امید است؛ انجمنی برای حمایت از افراد دارای معلولیت. مبصر، در 19سالگی دچار آسیب نخاعی شده و حالا درباره مشکلات افراد دارای معلولیت برای تهیه وسایل مصرفی روزانه، توضیحاتی به همشهری می‌دهد. او می‌گوید: «یک فرد دارای معلولیت مانند تمام افراد نیازهایی دارد، خورد و خوراک دارد، رفت‌وآمد می‌کند، اگر خانواده داشته باشد باید برای آنها هزینه کند. بیمار می‌شود، ممکن است به سفر برود. خرید کند و... در کنار همه اینها اما دایره بزرگی از نیازهای دیگر دارد که برای هرکدام باید هزینه‌ای درنظر بگیرد. وسایل کمک توانبخشی یا پزشکی، وسایل بهداشتی، وسایل درمانی و... در این گروه قرار می‌گیرند.» به‌گفته او، شاید هم‌اکنون، مهم‌تر از تجهیزات، تهیه وسایل مصرفی یک فرد دارای معلولیت مشکل‌ساز شده است، چرا‌که قیمت‌ها سرسام‌آور شده است، کیسه ادرار، پوشینه، سوند و... هر روز با افزایش قیمت مواجه می‌شوند و فرد دارای معلولیت را تحت فشار قرار داده است. اینها جزو نیازهای مبرم و ضروری زندگی این افراد است.
او می‌گوید برخی از افراد دارای معلولیت، با توجه به‌شدت یا خفیف بودن میزان معلولیت‌شان، نیاز به یک وسیله طبی مخصوص معروف به بریس دارند که زانو را نگه می‌دارد، اسفند سال گذشته تنها یک عدد از این وسیله ساده ایرانی، به قیمت 15میلیون تومان فروخته می‌شد: «این وسایل تحت پوشش بیمه نیست و اگر هم باشد معمولا درصد بسیار ناچیزی از آن را بیمه پرداخت می‌‌کند. فشار اصلی بر دوش خود فرد است.» موضوع دیگری که از سوی مبصر مطرح می‌شود، مسائل درمانی این افراد است؛ مثل زخم بستر: «افرادی که معلولیت شدید دارند، ممکن است به زخم بستر دچار شوند، نشستن‌های طولانی روی ویلچر و فشاری که به بخش‌هایی از بدن وارد می‌شود، منجر به زخم بستر می‌شود، این زخم‌ها گاهی برای درمان نیاز به جراحی دارند و با دارو و پماد بهبود پیدا نمی‌کنند. 2سال پیش زخم بستر خودم را 50میلیون تومان جراحی کردم، همسرم سرویس طلایش را فروخت تا توانستیم هزینه‌اش را جور کنیم، از کل این مبلغ، بیمه تنها 10میلیون تومان آن را پرداخت کرد. در بسیاری از موارد، افراد این زخم را جراحی نمی‌کنند و در نهایت بدنشان عفونت می‌کند و حتی منجر به مرگ‌شان می‌شود. از این موارد هم داشتیم.»

ویلچرهای ایرانی، نامناسب برای کودکان
او درباره نیاز افراد دارای معلولیت به ویلچر هم توضیح می‌دهد. به‌گفته او با توجه به وضعیت شهر و مکان‌های زیادی که هنوز مناسب‌سازی نشده‌اند، عمر این ویلچرها خیلی بالا نیست. بسیاری از ساختمان‌ها آسانسور ندارند و فرد ویلچری باید با کمک دیگران از پله‌ها بالا رود، همین فشار وارده به ویلچر، منجر به شکستن آن می‌شود. بسیاری از افراد دارای معلولیت ناچارند ویلچرهای دست‌دوم استفاده کنند. علاوه بر آن، ویلچرها سایزبندی دارند که معمولا نوع ایرانی تنها 3 سایز اصلی دارد اما خارجی‌ها مانند لباس، سایزهای دقیق‌تری دارند. وقتی کودکی نیاز به ویلچر پیدا می‌کند، ویلچر داخلی، یک معلولیت جدید به او اضافه می‌کند. چرا‌که اغلب این ویلچرها برای کودکان مناسب نیست و کودک در تلاش برای قرار‌گرفتن روی آن، ستون فقراتش آسیب‌ می‌بیند. بسیاری از کودکان دارای معلولیت این مشکل را دارند. مبصر می‌گوید در کنار همه اینها هزینه‌های رفت‌وآمد به مکان‌های مختلف ‌را هم باید به مخارج افراد دارای معلولیت اضافه کرد؛ هر مسیر بین 40 تا 50هزار تومان در خوش‌بینانه‌ترین حالت است.

هر هفته کاردرمانی 750هزار تومان
به‌گفته او یکی دیگر از مشکلات افراد دارای معلولیت، عفونت‌های مجاری ادرار است، سوند یک جسم خارجی است که وارد بدن فرد می‌شود، حتی باکیفیت‌ترین آن هم احتمال عفونت دارد. فیزیوتراپی و کاردرمانی هم برای این افراد مانند نفس است. اما هزینه‌هایش آنقدر بالاست که بیمه پوشش نمی‌دهد. کاردرمانی برای 40دقیقه، 220هزار تومان بود که اخیرا به 250هزار تومان رسیده. فردی که در هفته 3بار به کاردرمانی نیاز داشته باشد، برای هر هفته 750هزار تومان تنها برای این جلسه‌ها هزینه کند. مبصر می‌گوید بیمارستان‌های کشورهای پیشرفته، واحد توانبخشی دارند. در این واحد، فرد از نظر روحی و جسمی مورد توانبخشی قرار می‌گیرد. همان جا به فرد آموزش داده می‌شود که چطور پس از ایجاد معلولیت، باید با عصا و ویلچر زندگی کند، آسیب‌های روانی حادثه بررسی می‌شود و از فرد در برابر فشارهای مختلف حمایت می‌شود. هم خودش هم خانواده‌اش. اما در ایران اینطور نیست و بهزیستی عملا خودش را کنار کشیده است.

نکته
ارزان‌ترین ویلچر، 12میلیون تومان 
حیدری، یکی از فروشندگان تجهیزات مرتبط به افراد دارای معلولیت است و حوالی خیابان جمهوری فروشگاه دارد. او در کنار ویلچر، موارد مصرفی روزانه این افراد را هم می‌فروشد و به همشهری می‌گوید هم‌اکنون ارزان‌ترین ویلچر، با ساده‌ترین امکانات یک میلیون و 800هزار تومان است که برای افرادی که به‌طور موقت به آن نیاز دارند، مثل سالمندان برای رفت‌وآمد به مکانی یا فردی که پایش شکسته و... مناسب است. فرد دارای ضایعه نخاعی یا ناتوان در راه‌رفتن، برای یک ویلچر ساده باید حداقل
12میلیون تومان هزینه کند: «ویلچرهای ساده از یک میلیون و 800 شروع می‌شوند و به 25میلیون تومان هم می‌رسند. ویلچرهای برقی هم قیمت‌شان از 20میلیون تومان شروع می‌شود.» او می‌گوید یک تیوپ ویلچر، 100هزار تومان شده است. این تیوپ را باید هر چند ماه یک‌بار تعویض کنند.
او به گرانی وسایل مصرفی روزانه این افراد هم اشاره می‌کند و می‌گوید هر بار دستشویی رفتن این افراد، بالای 20هزار تومان هزینه دارد. کیسه ادرار 1500تومانی حالا
 12هزار تومان شده است، آن‌هم نوع ایرانی آن. اگر فرد معلول مرد باشد، کاندوم شیت هم نیاز دارد که هر عدد 10هزار تومان است. نکته اینجاست که تولیدکنندگان داخلی به‌شدت قیمت‌ها را بالا برده‌اند و باعث شده تا روی قیمت اقلام خارجی هم تأثیر بگذارد: «دو سه ماهی است که قیمت‌ها به‌شدت بالا رفته است.»

نکته ها
بررسی‌های میدانی از بازار فروش تجهیزاتی مانند ویلچر و وسایل مصرفی روزانه این افراد نشان می‌دهد، قیمت‌ها به ویژه در دو سه ماه گذشته، چندین برابر شده است. مثلا قیمت سوند نلاتن از 1500 تومان به عددی 2500 تومان رسیده. (فرد معلول روزانه به حداقل 4 عدد نیاز دارد.) قیمت پوشک هم از بسته‌ای 25 هزار تومان به حدود 40 هزار تومان بالا رفته است، قیمت یک بسته 14 عددی پوشینه هم  از 100 هزار تومان به بیش از 270 هزار تومان افزایش یافته و دستکش نایلونی از بسته‌ای 3500 تومان به 9500 تومان رسیده است

یکی از فــــروشــندگان تجــــهــــیزات معلولان مــــی‌گــــــویـــد هـــر بــار دستشویی رفتن این افراد، بـــــالای 20 هزار تومـــان هــــزینه دارد. یک کیسه ادرار 1500 تومانی، 12 هزار تومان شده و وسایل جانبی دیگر، هـــر عددش 10 هزار تومان است که به هزینه دستشویی رفتن این افراد اضافه می‌شود. نکته اما اینجاست که قیمت تولیدات داخلی از خارجی هم بالاتر رفته است

ارزان‌ترین ویلچر را می‌توان یک میلیون و 800 هزارتومان هم پیدا کرد اما ارزان‌ترین ویـــــلــچر در یـــــکـــی از فروشگاه‌های معتبر ایـــنــــترنــــتی، بـــــالای 2 میلیون تومان است. آنهم ویلچری ساده برای استفاده موقت. ویلـــچرهــــای معمولی برای افــــراد ضـــایعه نخاعی، با ارزان‌ترین قیــــمـــــت، 12 میلیون تومان است. هر چقدر گزینه‌های بیشتری به ویلــچر اضافه ‌شود، قیمــــت‌ها هم بالاتر می‌رود که گران‌ترین آن متعلق به ویلچرهای برقی است که قیمت آن از 31 میـــلـــیــــون تــومـــــان شــــروع و به 70 میلیون تومان هم می‌رسد

تعـــــرفــــه جلسه‌های کاردرمانی که جزو روند درمــــــانـــی این افراد به شمار می‌رود، گران‌تر شده و شهر به شهر تعرفه‌های متفاوتی دارد. یکی از افراد دارای معلولیت می‌گـــوید یک جلسه کاردرمانی در قزوین 150 هزار تومان است در کـــــرج 200 هزار تومان، در تهران برای یک ساعت و نیم 300 هزار تومان و برای 40 دقیقه 250 هزار تومان است