ماسک داریم تا ماسک

شبنم سیدمجیدی_روزنامه نگار

روزانه یک ماسک بخرد و بگذارد خانواده‌اش نان نداشته باشند، یا نان بخرد و بدون ماسک وارد جمعیت و جاهای شلوغ شهر شود؟ انتخاب حساسی که حمید، کارگر روزمزدی که درآمدش به صفر رسیده بود، باید برای آن تصمیم می‌گرفت. او نیز مثل همه کارگران فصلی و روزمزد چاره‌ای ندارد جز اینکه هر روز خانه را برای یافتن کار ترک کند. با وجود کرونا، بیشتر روزها کاری نیست و باید دست خالی به خانه برگردد و روزهایی که کار باشد هم درآمدش چندان چشمگیر نیست. او از ابتدای شیوع ویروس کرونا برای تهیه ماسک که مسئولان دائم به پوشیدن آن توصیه می‌کنند دچار مشکل بوده است؛ «در یک هفته فقط 100هزار‌تومان کار کرده بودم. این پول باید خرج خورد و خوراک چند روز خانواده من را می‌داد. چکار می‌کردم؟ آیا باید غذا می‌خریدم یا ماسک؟ اوایل یک ماسک را حدود چند هفته زدم. نمی‌توانستم روزانه ماسک جدیدی بخرم. البته همیشه هم به‌صورتم نبود، اما همان ماسک هم خراب شد.»
چاره کار برای او این بود که ماسک مشکی پارچه‌ای یک لایه‌ای را بخرد و هر بار آن را بشوید و استفاده کند. می‌گوید: «در این چند‌ماه من همین یک ماسک را استفاده کرده‌ام، نه بیشتر... آنهایی که می‌گویند همه جا ماسک بزنید و هر چند ساعت یک‌بار هم آن را عوض کنید، به‌نظرشان من آن‌قدری پول دارم که بتوانم این کار را بکنم؟» نمی‌داند این ماسک از کرونا جلوگیری می‌کند یا نه و می‌گوید: «به هر حال نمی‌توانم هزینه بیشتری کنم. اگر می‌خواهند ماسک بزنیم، خودشان رایگان توزیع کنند». خانواده‌اش هم جز همین ماسک مشکی‌رنگ یک‌لایه چندهزار تومانی از چیز دیگری استفاده نمی‌کنند و می‌گوید در محله ما تقریباً وضعیت برای همه مشابه است. هزینه‌های کرونا برای آنها به همین چند‌هزار تومان ختم شده که البته خطر ابتلا را برایشان چند برابر می‌کند.
پوشیدن ماسک اکنون در همه اماکن سربسته و در وسایل حمل‌ونقل عمومی اجباری است. البته جریمه‌ای برای آن در نظر گرفته نشده، اما یک نوع اجماع عمومی برای آن شکل گرفته و باعث افزایش تقاضا برای ماسک و بقیه وسایل بهداشتی و ضدعفونی‌کننده‌ها شده است. البته این موضوع نوع جدیدی از نابرابری را ایجاد کرده است. شاید شما هم افراد تنگ‌دست زیادی را دیده باشید که یک ماسک را برای روزهای طولانی استفاده می‌کنند و قید خرید و استفاده از بقیه وسایل ضدعفونی‌کننده مثل الکل را زده‌اند. کرونا فرقی میان پولدار و فقیر نمی‌گذارد. اما تأثیر آن بر افراد بر اساس دسترسی آنها به سرپناه، بهداشت و سایر نیازهای اساسی، متفاوت است. حتماً شما هم تصویر آن پیرمردی که از یک تکه گونی، ماسکی برای خود درست کرده بود و در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود، یادتان هست.
ماسک و وسایل ضدعفونی‌کننده برای بعضی افراد دیگر اما هزینه‌های بیشتری به بار آورده است. دکتر احمد اکبرزاده، پزشک یکی از بیمارستان‌های تهران است و می‌گوید: «ماهانه شاید یک‌و‌نیم‌میلیون تومان هزینه ماسک، گان و دستکش و سایر وسایل پیشگیری می‌کنم. در بیمارستان ماسک باید هر 4ساعت یک‌بار عوض شود. دستکش را هم با ویزیت هر بیمار باید تعویض کرد. همه این هزینه‌ها نیز با خودمان بود و بیمارستان تا مدتی از پرداخت این هزینه‌ها عاجز بود».
یکی از اعضای خانواده‌ای که هر 5نفرشان به کرونا مبتلا شدند، می‌گوید: «هزینه درمان کرونا برای هر نفر ما حدود 700هزار تا 2میلیون تومان رقم خورد. هر بار مراجعه به بیمارستان و عکس گرفتن از ریه و... با بیمه حدود 100هزار تومان آب خورد. داروهایی که تجویز می‌شد سر یک هفته به اتمام می‌رسید و تا 4هفته حداقل باید دارو می‌خوردیم که برای هر کدام‌مان هفته‌ای حداقل 80هزار تومان می‌شد». هزینه‌های درمان برای آنها فقط به همین جا ختم نشده. می‌گوید: «داروهای تقویتی، تزریق سرم و چیزهای دیگری هم بود. 4هفته‌اش برای هر کدام ما 400هزار تومان شد. هر کدام حداقل 2بار بیمارستان رفتیم. در نتیجه هزینه‌های من، پدرم و یکی از برادرانم هر کدام حدود 600تا 700هزار تومان شد».
البته به گفته او اگر فردی بخواهد در بیمارستان بستری شود علاوه بر هزینه بستری در بیمارستان باید پول داروهایی مثل فاویپیراویو، اینترفرون بتا و رمدیسیویر را هم بدهد که هزینه‌اش خیلی بالاتر از تصور می‌شود؛«مادرم و یکی دیگر از برادرانم هر کدام حدود 10روز در بیمارستان بستری بودند و برای یکی‌شان یک‌و‌نیم‌میلیون و برای دیگری 2میلیون تومان پرداخت شد.»
او می‌گوید: «جدا از اینها از روز اول شیوع کرونا هر روز از ماسک استفاده کرده‌ایم. شما حساب کنید می‌گویند هر کس باید هر 2ساعت یک‌بار ماسک‌های جراحی را عوض کند. در خانواده ما این اتفاق نشدنی بود؛ چرا که هزینه‌های ماسک برایمان میلیونی می‌شد. روزی یک عدد استفاده می‌کنیم. یک بسته ماسک 50تایی را 120هزار تومان می‌خریم که برای کل خانواده‌مان هر بسته در 10روز تمام می‌شود. یعنی ماهانه حدود 400هزار تومان فقط هزینه ماسک برای خانواده ما می‌شود. الکل و مواد ضدعفونی‌کننده نیز ماهانه حدود 100هزار تومان برایمان هزینه در بر دارد. یعنی کرونا جز دوران بیماری که چندین میلیون برایمان هزینه داشت، در حالت عادی ماهانه 500هزار تومان هزینه دارد».
نیلوفر کارمند است و از ابتدای کرونا دورکاری در شرکت آنها در حال اجراست و او فقط 3روز در هفته باید به دفتر مراجعه کند؛ «کرونا علاوه بر هزینه ماسک و الکل و ضدعفونی کننده، برای من که کارمند هستم هزینه‌های دیگر هم داشته است. وسایل حمل‌ونقل عمومی خیلی شلوغ است. در خانه، مادرم به‌خاطر بیماری زمینه‌ای، جزو افراد پرخطر است. من نمی‌توانم ریسک کنم و با حمل‌ونقل عمومی رفت‌وآمد کنم. نمی‌خواهم مادرم از من بیماری را بگیرد. در نتیجه تقریباً هر روز برای رفت‌وآمد به شرکت از تاکسی‌های اینترنتی استفاده می‌کنم و در هر مسیر حدود 20هزارتومان می‌پردازم. روزانه 40هزار تومان می‌شود.» این هزینه را اگر در روزهای رفت‌وآمد او در یک‌ماه ضرب کنید، باید حدود 500هزارتومان در ‌ماه فقط هزینه رفت‌وآمد کند که به گفته خودش اگر کرونا نبود این هزینه به ماهی 200هزار تومان کاهش می‌یافت. ادامه می‌دهد: «همه اینها را اضافه کنید به هزینه‌های بیشتری که به‌خاطر مراجعه نکردن به فروشگاه و انجام خریدهای آنلاین باید پرداخت کنم. هر بار خرید آنلاین حدود 10تا 15هزارتومان هزینه ارسال دارد و بعضاً اجناس نیز گران‌تر از مغازه‌هاست. ما حتی مواد غذایی را به شکل آنلاین خریداری می‌کنیم. مبارزه با کرونا بیش از آنچه فکر کنید، برایمان هزینه داشته است».