گالری
نقش قرنطینه در نقاشی کودکان
لیلی‌گلستان: داوری‌ها به مرحله نهایی رسیده است
شهرداری تهران نقاشی‌های برگزیده کودکان از روزهای قرنطینه را روی دیوارهای تهران اجرا می‌کند
مرتضی کاردر ـ روزنامه‌نگار
روزهای اسفند و فروردین برای بسیاری از مردم به نگرانی و حیرت گذشت. آدم‌ها تازه داشتند راه‌های پیشگیری و مقابله با کرونا را یاد می‌گرفتند و شیوه‌های کنار آمدن با جهان در روزگار کرونا را می‌آموختند. بسیاری از صنف‌ها ناگزیر به تعطیلی کشیده شدند، کتابفروشی‌ها و گالری‌ها نیز همینطور. دوستداران هنرهای تجسمی و گالری‌گردانی که روزهای هفته را مشغول پرسه‌زدن در گالری‌ها بودند، کم‌کم دریافتند که تا مدتی چیز تازه‌ای برای تماشا وجود نخواهد داشت.
در روزهای نخست سال بسیاری از گالری‌ها برنامه‌ای برای دوستداران هنرهای تجسمی نداشتند. هنوز مانده بود تا نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های آنلاین گالری‌ها دایر شود. در این میان گالری گلستان که همواره پیشروتر از گالری‌های قبل و بعد خود بوده است، مسابقه‌ای با موضوع روزهای قرنطینه برای کودکان تدارک دید و از کودکان خواست تا ذهنیت خود را از روزهای قرنطینه به تصویر بکشند.
لی‌لی گلستان، مدیر گالری گلستان که از روزهای نخست بارها در صفحه اینستاگرام خود و نیز در گفتوگو با رسانه‌ها از شمار آثار رسیده و خلاقیت کودکان اظهار شگفتی کرده بود، به همشهری می‌گوید: «در مجموع ۱۲۵۶ایمیل تا ۲۰اردیبهشت که آخرین مهلت ارسال آثار بود به‌دست من رسید.
یعنی ۱۲۵۶بار ایمیلم را باز کردم و کارهای رسیده را دسته‌بندی کردم. از آن روز به بعد هم ایمیل‌های بسیاری رسیده که متأسفانه نتوانستم آنها را در مسابقه شرکت بدهم. خلاقیت بچه‌ها در نقاشی بی‌نظیر است. کارهایی رسیده که هر بیننده‌ای از تماشای آنها شگفت‌زده می‌شود. داوری اولیه آثار را خودم انجام دادم. از میان کارها درمجموع ۳۲۱ اثر انتخاب شدند. مسابقه در 2 بخش کودکان زیر ۶سال و کودکان ۶ تا ۱۰سال برگزار می‌شود.
درنهایت ۵۶اثر برای بخش زیر ۶سال و ۸۴اثر در بخش بالای 6 سال برای داوران ارسال شد.»
آثار کودکان روی دیوارهای تهران
هنوز مهلت فراخوان آثار به پایان نرسیده بود که اداره زیبا سازی شهرداری منطقه۵ اعلام کرد؛ آثار برگزیده را در اندازه‌های بزرگ در منطقه اجرا خواهد کرد. خبر که به رسانه‌ها رسید، شهرداری تهران نیز اعلام کرد که از نقاشی کودکان حمایت خواهد کرد. لی‌لی گلستان از همکاری شهرداری از مسابقه نقاشی کودکان می‌گوید: «ابتدا خانم سپیده تدریسی، مدیر زیباسازی منطقه۵ شهرداری، تماس گرفتند و گفتند که می‌خواهند کارهای برگزیده را در اندازه‌های بزرگ در سطح منطقه به نمایش بگذارند. بعد آقای لطیف روحانی از دفتر شهردار تماس گرفتند و خواستند تا همکاری شهرداری و گالری گلستان در مسابقه نقاشی بیشتر شود. به‌پیشنهاد شهرداری قرار شد به ۱۰اثر برگزیده، جایزه‌ای از طرف شهرداری و به 10 اثر دیگر نیز لوح تقدیری به امضای شهردار تهران اهدا شود. همچنین قرار بر این شد که شهرداری ۵۰اثر برگزیده مسابقه را در کتابی منتشر کند.»
شهر توسعه، شهر دوستدار کودک است
سپیده تدریسی، مدیر زیباسازی منطقه۵ شهرداری تهران که آغازگر همکاری شهرداری و گالری گلستان بوده، درباره دلایل حمایت شهرداری از مسابقه نقاشی کودکان می‌گوید: «خانم لی‌لی گلستان از افتخارات و سرمایه‌های حوزه فرهنگ و هنر این سرزمین هنرپرور است. زنی بزرگ که منشأ رویدادهای هنری بزرگی بوده است. همکاری با شهروندی مثل خانم گلستان، باعث افتخار است. از چالش‌های مهم در عصر کرونا غنی‌سازی اوقات فراغت کودکان در دوران قرنطینه بود که برگزاری این جشنواره فرصت امید‌بخشی در اختیار خانواده‌ها و کودکان قرار داد که سختی قرنطینه را با رنگ و مداد رنگی و کاغذ و نقاشی کاهش دهند و فضای سخت قرنطینه را لطیف‌تر کنند. برای داشتن شهری توسعه‌یافته، مدیریت شهری می‌بایست از دریچه و با نگاه کودکانه برای شهر برنامه‌ریزی کند؛ همانطور که شهر توسعه، همان شهر دوستدار کودک است. بگذاریم شهر، شهر صدا و نگاه کودکانه باشد تا رنگ، شادی، زندگی و امید در شهر جریان داشته باشد.»
حامیان تازه، جایزه‌های بیشتر
«روغن زیتون مینودشت» نیز به جمع حامیان مسابقه نقاشی در قرنطینه پیوسته و قرار شده است 3 جایزه به مبلغ 2میلیون تومان، یک میلیون تومان، 500 هزار تومان به برگزیدگان اهدا کند. به گفته لی‌لی گلستان، «جایزه‌هایی که روغن زیتون مینودشت تقبل کرده به کودکان زیر ۶سال تعلق می‌گیرد و جایزه‌ای که از ابتدا قرار بود گالری گلستان به برگزیدگان اهدا کند به مبلغ 3میلیون ، 2میلیون و یک‌میلیون تومان به کودکان ۶ تا ۱۰سال است. شهرداری نیز به ۱۰ اثر برگزیده مبلغ ۵۰۰هزارتومان جایزه خواهد داد.»
آثاری که از مسابقه خارج شدند
با وجود همه زیبایی‌های چنین اتفاقی، مدیر گالری گلستان به نکته‌ای درباره بعضی از آثار اشاره می‌کند که تأمل‌برانگیز است. «مجبور شدم بسیاری از آثار رسیده را از مسابقه خارج کنم. برای اینکه معلوم بود کودکان خودشان کار را نکشیده‌اند و پدر و مادر یا بزرگ‌ترهای‌شان در به پایان رساندن اثر به آنها کمک کرده‌اند. مثلا در خیلی از کارها پرسپکتیوی می‌دیدم که قطعا برای بچه زیر ۱۰سال نیست و به کمک دیگران انجام شده. قلم را داده‌اند دست بچه و از او عکس گرفته‌اند. چنین اتفاق‌هایی بسیار ناراحت‌کننده است. پدرها و مادرها از کودکی به بچه تقلب یاد می‌دهند. بچه از کودکی با دروغ و ریا بزرگ می‌شود. نمی‌دانم هدف بزرگترها چیست، آیا گرفتن جایزه به این می‌ارزد که بچه‌های‌مان را دروغگو و متقلب بار بیاوریم؟»
اعلام برگزیدگان در هفته اول خرداد
وقتی عقل بزرگسالانه دنیای امروز نمی‌تواند پاسخگوی مشکلات باشد و در مواجهه با بسیاری از اتفاق‌ها به بن‌بست می‌رسد، شاید پناه بردن به دنیای کودکان و تماشای دنیا از چشم‌انداز آنها، بتواند کنار آمدن با دشواری‌ها را آسان‌تر کند. توجه به نقاشی‌های کودکان شاید زمینه را برای اتفاق‌های دیگری از این دست فراهم کند و سبب شود که در روزهایی که هنوز سایه کرونا بر سر ما سنگینی می‌کند، شهر رنگ دیگری بگیرد و روزهای پیش‌رو آسان‌تر شود. به گفته لی‌لی گلستان، «آثار مرحله نهایی داوری را می‌گذرانند و هنوز داوران برای معرفی آثار برگزیده به جمع‌بندی نرسیده‌اند. برگزیدگان مسابقه نقاشی قرنطینه در هفته اول خرداد اعلام می‌شوند.»
مکث
کار دشوار داوران
فرشید مثقالی و کامبیز درم‌بخش و تارا بهبهانی داوری آثار کودکان را به‌عهده دارند. فرشید مثقالی، تنها برنده ایرانی جایزه هانس کریستین اندرسون، موسوم به نوبل ادبیات کودک و نوجوان است. کسی که تصویرگری‌های او برای کتاب‌هایی چون «ماهی سیاه کوچولو» و «خروس زری، پیرهن پری» شهرت عمومی دارد. کامبیز درم‌بخش به‌عنوان کارتونیست بین‌المللی ایرانی همواره از ساده‌ترین زبان برای بیان داستان‌های تصویری‌اش بهره برده است، به‌گونه‌ای که هر تماشاگری در مواجهه با کارهای او می‌تواند لذت اثر هنری را دریافت کند. نکته‌ای که تارا بهبهانی را فارغ از کارنامه هنری‌اش از دیگر هم‌نسلان خود متمایز می‌کند، کوشش او برای آموزش هنر و نقاشی به کودکان است. تجربه سال‌ها آموزش نقاشی به کودکان و نوجوانان سبب می‌شود که او نیز در کنار بزرگان هنر ایران به داوری بنشیند. داوران برای انتخاب آثار برگزیده راه دشواری پیش‌رو خواهند داشت. خلاقیت‌های کودکانه در کنار بدویت و صمیمیتی که ویژه نقاشی‌های کودکان است، انتخاب چند اثر را به‌عنوان برگزیده دشوار خواهد کرد.
