پاییز پر دردسر

فهیمه طباطبایی _ خبرنگار

آموزش‌های آنلاین و سر و کله زدن با «شبکه شاد» انتخاب دانش‌آموزان نبوده، اضطراری بوده برای ادامه آموزش در شرایط همه‌گیری کووید- 19. بسیاری از دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها در انتظارند تا این شیوه آموزش از راه دور به پایان برسد و درهای مدرسه‌ها در سال تحصیلی پیش رو به روی دانش‌آموزان گشوده شود، اما مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گزارشی منتشر کرده که نشان می‌دهد پاییز پیش رو، فصل پردردسری برای همه خواهد بود و آموزش و پرورش باید رویکرد جدیدی را برای سال تحصیلی 1400-1399درنظر بگیرد. با وجود اینکه آمار ابتلا به کرونا در کشور رو به کاهش گذاشته و بخشی از مشاغل بنا به تصمیم دولت فعالیت‌شان را از سرگرفته‌اند اما پرونده این ویروس و پیامدهایش برای زندگی روزمره و آینده همچنان باز است.
 سعید نمکی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفته پاییز سختی را در پیش رو داریم: « در پاییز و زمستان شاید شاهد هجمه نسبتاً سنگین همزمان کووید-۱۹ و آنفلوآنزا باشیم و باید برای آن زمان خودمان را آماده کنیم.»
به گفته وزیر بهداشت ، هر روز ابعاد جدیدی از این ویروس، شناخته می‌شود. تا چند روز پیش، ادعا می‌شد که کودکان علائم چندانی از این بیماری ندارند و بدحال نمی‌شوند، اما انگلیس دیروز گزارش داد که تعدادی از کودکان در این کشور با استفراغ شدید و التهابات شدید در بخش مراقبت‌های ویژه، بستری ‌شده‌اند و به‌احتمال قوی، مربوط به کووید-۱۹ است.
همزمان با سخنان وزیر بهداشت، مرکز پژوهش‌های مجلس هم گزارشی درباره چشم‌انداز آینده سال تحصیلی منتشر کرده است. نتایج بررسی‌های دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس که در گزارشی با عنوان «ملاحظات و الزامات کرونایی آموزش و پرورش برای سال تحصیلی آینده ۱۴۰۰-۱۳۹۹» منتشر شده، نشان می‌دهد که سال تحصیلی آینده هم برای دانش‌آموزان به دور از چالش‌ها و دردسرهایی که کووید- 19با خود به همراه آورده نخواهد بود. طبق این گزارش کارشناسان و اپیدمیولوژیست‌ها معتقدند، موج دوم شیوع بیماری رخ خواهد داد؛ ولی زمان و بزرگی آن به درستی قابل تعیین نیست، زیرا موضوع داینامیک تحت‌تأثیر عوامل مختلف است، اما به‌نظر می‌رسد کووید-19رفتاری فصلی داشته باشد و انتظار می‌رود در فصل بعدی سرما، این بیماری را دوباره تجربه کنیم.
به همین دلیل مرکز پژوهش‌های مجلس مجموعه‌ای از پیشنهادها را برای سال تحصیلی آینده به وزارت آموزش و پرورش ارائه کرده است. تغییر تقویم آموزشی مدارس، کاهش تراکم کلاس‌ها، تداوم آموزش‌های الکترونیک و مجازی آموزش و پرورش، گسترش و کیفیت بخشی به آموزش‌های تلویزیونی از نکاتی است که در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس به آن اشاره شده است.
در این بین پیشنهاد چند نوبته کردن مدارس برای کاهش جمعیت دانش‌آموزان در هر کلاس بیش از همه به چشم می‌آید. مرکز پژوهش‌ها گفته: آموزش و پرورش می‌بایست برای کاهش تراکم کلاسی با روش‌های مختلفی همچون « استفاده از نوبت مخالف مدارس به این نحو که دانش‌آموزان را به 2گروه تقسیم کرده و گروه اول نوبت صبح و گروه دوم نوبت بعدازظهر در مدرسه حضور یابند، یا با کاهش زمان آموزش دروس با استفاده از ظرفیت تعطیلات آخر هفته به این نحو که زمان ارائه هر درس را می‌توان با تمرکز بر ارائه و تدریس نکات مهم، محول‌کردن تکالیف به دانش‌آموزان و استفاده از تعطیلات آخر هفته به یک سوم یا نصف کاهش داد و درنتیجه دانش‌آموزان به‌جای ماندن 6ساعت یا بیشتر در محیط مدرسه، 2 الی 3ساعت در مدرسه می‌مانند. سوم اینکه، نوبتی‌کردن زمان حضور دانش‌آموزان در مدرسه و کلاس درس به‌صورت یک روز در میان یا صبح و عصر را پیشنهاد کرده است.»
از دیگر پیشنهادهای مرکز پژوهش‌ها به وزارت آموزش و پرورش که باید دید مدیران این وزارتخانه امکان اجرایی کردن آن را برای سال تحصیلی بعد دارند یا نه، ثبت‌نام دانش‌آموزان براساس محل زندگی است. در بند «د» این گزارش آمده است که:‌«تغییر رویکرد فعلی ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس از مالک محدوده جغرافیایی به سمت ثبت نام مبتنی بر شعاع محوری مدرسه، به این معنا که مدرسه به‌عنوان کانون شعاع باشد و ساکنان با مسافت به‌طور مثال تا 5کیلومتری در اولویت ثبت نام باشند، با رویکرد اصلاح زمان رفت‌وآمد و حضور دانش‌آموزان در محیط بیرون از خانه و سرویس مدارس.» این در حالی است که هم‌اکنون بسیاری از دانش‌آموزان نمونه دولتی، شبانه روزی، تیزهوشان، استثنایی و غیردولتی در خارج از محدوده خانه خود به مدرسه می‌روند.
همچنین در بند یک این پیشنهادها و ملاحظات بر لزوم تغییر تقویم سال تحصیلی تأکید شده است و گفته شده که «درخصوص زمان آغاز و پایان سال تحصیلی و نیز زمان برگزاری امتحانات پایانی از انعطاف پذیری لازم جهت جبران عقب ماندگی‌های ناشی از تعطیلات مختلف ضمن سال تحصیلی برخوردار شوید.» موضوعی که در سال‌های گذشته به واسطه تشدید آلودگی هوا در کلانشهرها به وزارت آموزش و پرورش پیشنهاد شده بود اما شورای‌عالی این وزارتخانه زیر بار آن نرفت و اجازه تغییر تقویم را نداد.
ویروس کرونا، نظام آموزشی کشور را دچار چالش‌های جدی و مهمی کرده و قوانین و مقررات سر سخت و غیرمنعطف آن را نشانه گرفته است. چندنوبته‌کردن مدارس، تغییر تقویم آموزشی و امکان بازگشایی مدارس در فصل تابستان، تغییر سبک پذیرش و ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس دولتی و خاص، بالا بردن توان فنی و آنلاین برای آموزش محتوای درسی در سال‌های بعد هرکدام چالش جدیدی پیش روی این وزارتخانه خواهد بود.