معلمان؛ مدافعان آگاهی

علی اعطا _ سخنگوی شورای شهر تهران 

روز معلم امسال، با همه سال‌ها متفاوت است. به تعبیر فردوسی؛ یکی نغز بازی کند روزگار، که بنشاندت پیش آموزگار. روزگار بلایی به جان بشر انداخت که همه‌ خیالات و اوهام و تمایلات خود را فراموش کند. روزگار بشر خاکی را به پیش آموزگار نشاند؛ برای یادگیری دوباره همه آنچه فراموش کرده بود. 3‌ماه از حمله ویرانگر ویروس کرونا و جهانگیری آن، همچنان هم مدارس تعطیل است و هم فعالیت مراکز تولیدی و خدماتی در سراسر جهان و کشور ما متوقف شده یا به‌صورت نیمه‌تعطیل درآمده است. با این حال جلوه‌های ویژه معلمی را در همین روزها شاهد هستیم. پزشکان و پرستاران در خط مقدم جبهه سلامت ایستاده‌اند و معلمان با تدریس آنلاین و خانه به خانه در خط نخست جبهه آگاهی و معرفت. زیباترین تصاویر این روزها از سوی معلمان رقم خورده است؛ از معلم عشایری که وسط دشت به 2دانش‌آموزش درس می‌داد تا معلمی که روی تخت بیمارستان تا پای جان برای آینده‌سازان ایران ایستاد. آموزگار مرندی را هم از یاد نبرده‌ایم که کلاس و درس را فراموش نکرد و از زمان تعطیلی مدارس تدریس خانه به خانه را درپیش گرفت.

ازهمین‌رو می‌توان به معلمان، لقب «مدافعان آگاهی» داد؛ همان‌هایی که آگاهی از وجود ظلمت می‌دهند و این آگاهی است که کیفیت معاصر بودن به آنها می‌بخشد. جایی خواندم که انسان معاصر می‌رود کمی عقب‌تر در تاریکی می‌نشیند و مثل چشم سراسر بین و با یک سر و گردن بالاتر از همه حواسش به همه‌‌چیز هست؛ همچون معلم مناطق عشایری سردشت دزفول که در این روزهای آموزش مجازی، فقر دانش‌آموزانش را دید و برایشان گوشی هوشمند، تلویزیون و تبلت خرید تا آنها از کلاس درس جا نمانند. او بهتر از هر کس دیگری می‌داند که آموزش حق همه کودکان است. همانطور که پرستاران را «مدافعان سلامت» نامیده‌ایم، جا دارد که معلمان و استادان را نیز« مدافعان آگاهی و معرفت»بنامیم.

اردیبهشت‌ماه سرنوشت‌سازی‌ برای معلمان و کارگران بوده است. در اردیبهشت سال۱۳۴۰ و در گردهمایی اعتراضی معلمان در میدان بهارستان - مقابل مجلس ملی آن زمان - معلمی به‌نام دکتر ابوالحسن خانعلی با گلوله سرگرد شهرستانی، از پای در آمد و تا چند سال بعد از آن این روز به نام معلم نامگذاری می‌شد. اما ۱۸سال پس از آن و در واپسین دقیقه‌های شامگاه دوازدهم اردیبهشت۵۸، استاد شناخته شده و ارجمند حوزه و دانشگاه آیت‌الله مرتضی مطهری، به شهادت رسید؛ و پس از آن هر سال 12اردیبهشت به‌نام معلمان نامگذاری شده است. استاد شهید مطهری هم در شخصیت و هم در اندیشه جامعیت مقبولی داشت که در ایران کم‌نظیر بود. اما در کنار روز معلم، نخستین روز از ‌ماه «می» هر سال در تقویم میلادی که در تقویم هجری شمسی معمولا با روزهای 11 یا 12اردیبهشت مصادف می‌شود، یکی دیگر از روزهای مناسبتی است که برای ارج نهادن به قشر زحمتکش کارگران منتسب شده است. در چهارم‌ ماه می‌ سال۱۸۸۶، و در چهارمین روز اعتصاب و تجمع کارگران آمریکایی در شهر شیکاگو، پلیس به روی آنان آتش گشود که شماری کشته و عده‌ای مجروح شدند.
کارگران و معلمان 2رکن مهم جامعه هستند که با کمترین درآمد بیشترین خدمت را ارائه می‌کنند. این روزها معلمان و کارگران در کنار پرستاران، در جبهه مبارزه با کرونا ایستاده‌اند. بگذریم از اینکه وضعیت معیشتی نابسامان آنها می‌تواند توان و انگیزه کار را بگیرد. فراموش نکنیم که راه بهبود آموزش و پرورش ایران، پذیرش راستین جایگاه مدرسه و آموزگار و دانش‌آموز در برنامه‌ریزی‌های آموزشی و پرورشی است؛ روشی که هم انگیزه بخش است و هم بسترساز نوآوری‌ها. با یاد ارجمند استاد مرتضی مطهری، ابوالحسن خانعلی، جبار باغچه‌بان، محمد بهمن‌بیگی، صمد بهرنگی و تمامی معلمان و مدافعان آگاهی و معرفت این سرزمین؛ روز معلم گرامی باد.