با کنسرت آنلاین موافق نیستم

ندا انتظامی ـ روزنامه‌‌نگار

محسن رجب‌پور از تهیه‌کنندگان قدیمی موسیقی و مدیرعامل مجمع صنفی تولید‌کنندگان آثار موسیقی و شنیداری است. او  این‌روزها مشغول برنامه‌ریزی برای حل مشکلات اقتصادی اهالی موسیقی است. با او در مورد مشکلات اهالی موسیقی و راهکارهای صنفی برای حل آنها صحبت کرده‌ایم.  

به عنوان یک تهیه کننده موسیقی چه تحلیلی از وضعیت دوران کرونایی و پساکرونایی در حوزه  موسیقی دارید؟ 
این ویروس نوظهور سرعت اقتصاد بین‌المللی را در برخی از بخش‌ها، صفر ودر بخش های دیگر کند کرده. در بخش اقتصاد فرهنگ در سراسر دنیا فعالیت ها را تعطیل و درآمدها را به صفر رسانده است. از آنجا که در کشورهای مختلف، نظام مالی از روش‌های مختلفی پیروی می‌کند در کشورهایی که نظام مالی شفاف وجود دارد و هر فردی به‌صورت حقیقی اظهارنامه مالیاتی و اظهارنامه درآمدی سالانه اش را پر می‌کند، دولت‌ها برای کمک به هر بخش با تکلیف مشخصی روبه‌رو هستند و دقیقا می‌دانند که به هرکس چگونه باید کمک کنند. از آنجا که نظام مالی در حوزه فرهنگ در ایران، نظام معینی نیست و هیچ‌یک از دست‌اندرکاران حوزه فرهنگ  که به صورت فردی فعالیت می‌کنند ، اظهارنامه مالیاتی ندارند مخصوصا در حوزه موسیقی و افرادی که کار روزانه می‌کردند و در قبال آن دستمزد دریافت می‌کردند، مثل نوازنده‌ها، آهنگسازها، شاعران و پرسنل شرکت‌های موسیقی، صدابرداران. از سوی دیگر اغلب هنرمندان ذهن اقتصادی و پس‌انداز خاصی ندارند، اغلب هنرمندان موسیقی درآمد مشخص و تضمین شده ای ندارند.  ما تلاش کردیم با تکیه بر وسع اندک‌مان کمک‌هایی بکنیم، اما قضیه خیلی جدی است و خبرهایی که ما داریم نشان می دهد که اغلب فعالان موسیقی در ایران  بیکار و برای تامین مایحتاج روزانه خود دچار مشکل هستند. 
 آیا سازوکاری برای  حل مشکلات معیشتی اهالی موسیقی طراحی شده؟
در حال جست‌وجوی راهکاری هستیم که بتوانیم مواردی برای کمک به هنرمندان، به دولت پیشنهاد بدهیم.
 کمک‌هایی که انجام شده در ساختار صنفی بوده یا به‌عنوان کمک  شخصی انجام شده؟
در حیطه خودم به‌عنوان شخص کمک کردم. درحال حاضر شرکت من تعطیل است ولی افرادی با من کار می‌کردند؛ من باید حقوق پرسنل خود را بپردازم. از سوی دیگر یکسری نوازنده بودند که با من کار می‌کردند که با توجه به این شرایط بیکار شده‌اند. به آنها برحسب وسع اندکم علی‌الحساب وام داده‌ام. خیلی از تهیه‌کنندگان هم دچار این مشکل شده‌اند؛ دفاتر اجاره‌‌ای داشتند و هم‌اکنون به مشکل برخورده‌اند. این کاری که من انجام می‌دهم بر اساس توان اندک من است و قطعا نمی‌توانم تا 3‌ماه دیگر این کار را ادامه بدهم.
 توان شما اندک است و از سوی دیگر شرایط اقتصادی کشور به هزار دلیل، دچار مشکلات عدیده است.
به‌دلیل ارزان‌شدن نفت و تحریم‌ها، درآمدهای دولت کاهش پیدا کرده است.  دولت هم‌اکنون برای ترازکردن هزینه‌هایی که دارد بخشی از دارایی‌های خودش را در بورس عرضه می‌کند و می‌فروشد تا از محل آن درآمدی به‌دست ‌آورد. در بخش فرهنگ و هنر هم باید سیاست هایی مانند  کمک بلاعوض یا وام کم‌بهره در نظر بگیرد.
 در جایگاه شخصیت حقوقی‌تان به عنوان مدیرعامل مجمع صنفی تولید‌کنندگان آثار موسیقی و شنیداری چه کارهایی برای حل مشکلات صنفی کرده‌اید؟
ما در طول این مدت جلسات متعددی برگزار کردیم و نتیجه جلسات ظرف یکی،دوروزه آینده در قالب یک درخواست به وزارت ارشاد ارسال خواهد شد.
 ضمانت اجرایی شدن درخواست  شما چه خواهد بود؟
ضمانت اجرایی را ما نمی‌توانیم تعیین کنیم. ضمانت اجرایی را سازمان برنامه و بودجه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ستاد کرونا می‌توانند به ما بدهند.
 در کشورهای در حال توسعه، فرهنگ و موسیقی دغدغه دولت‌ها نیست. ممکن است در پاسخ به درخواست شما بگویند که دغدغه بهداشت و تغذیه، مهم‌تر از موسیقی است. 
این هم دغدغه تغذیه است. کسی که کارش موسیقی است هم دغدغه نان و مسکن دارد و این شامل تمام صنوف می‌شود. نکته مهم تر این است  که صنف و دولت باید راهی برای ادامه فعالیت‌های فرهنگی و هنری با حفظ فاصله گذاری اجتماعی پیدا کنند. این ویروس حالا حالاها مهمان ماست، نمی‌توانیم  فرهنگ و هنر جامعه را تعطیل کنیم.
 موافق اجرای کنسرت‌های آنلاین هستید؟
به شکل فعلی موافق نیستم. برگزاری کنسرت آنلاین منجر به حذف هنرمندان می‌شود.
 استدلالتان چیست؟
 با این روش مجانی عرضه کنسرت، موسیقی به عنوان یک کالای فرهنگی مجانی عرضه می‌شود. در حالی که تولید موسیقی بسیار گران است. برای خانه ماندن مردم  باید از کنسرت با روش های مختلف حمایت کرد. 
 تولید موسیقی که از طریق عرضه آلبوم برای هنرمند یا تهیه‌کننده منبع درآمد نیست. با اجرای کنسرت، موسیقی درآمدزا می‌شود. حالا با اجرای آنلاین چه اتفاقی می‌افتد؟ زمان اجرای کنسرت 2هزار نفر در یک سانس و در سانس بعدی 2هزار نفر دیگر می‌آیند کنسرت را می‌بینند.درحالی‌که در زمان کنسرت آنلاین، یک میلیون نفر آن را می‌بیند و هنرمند، دیگر مخاطبی برای کنسرت ندارد. فراموش نکنید که کنسرت‌های آنلاین  ضبط می‌شود و انتشار گسترده  فایل آن همه اندوخته تهیه‌کننده و هنرمند را برباد می دهد.   
 در حقیقت نگران کپی رایت هستید؟
کپی رایت یک بخش موضوع است. مسئله اصلی  عرضه مجانی یک هنر گران است.  
این روندی که به کمک شهرداری تهران راه افتاده، شاید یک‌بار برای خواننده و نوازنده پول باشد، ولی یقین داشته باشید که ضربه مهلک و جبران ناپذیری به‌خود هنرمند و بدنه موسیقی در آینده نزدیک خواهد زد.
 ممکن است که من کنسرت خواننده مورد علاقه‌ام را هر بار بروم. اما اگر قرار باشد که هر بار تکراری باشد قطعا نمی‌روم. اجرای آنلاین هم نیاز به قطعات جدید دارد. 
هر اجرای جدید نیازمند تامین هزینه است. کنسرت فی البداهه معنی ندارد. کنسرت ها هر طور که عرضه شوند باید سود داشته باشند.   علاوه براینکه ما به قانون کپی‌رایت احترام نمی‌گذاریم.  مخاطبان از هنرمند مورد علاقه‌شان فیلم اجرا را دارند و آن را منتشر می‌کنند.   در کل معتقدم اجرای کنسرت آنلاین در آینده تأثیر نامطلوبی بر فروش خواهد داشت. اساسا با اینکه کنسرت‌ها تعطیل بشود و به سمت کنسرت آنلاین برویم موافق نیستم.