زندگی یک رمان است

امیر حاج‌رضایی ـ کارشناس فوتبال

برای من همیشه یک سه‌گانه وجود داشته که زندگی‌ام با آنها می‌گذرد و در این روزهای خانه‌نشینی، عزیزترین‌شان یعنی فوتبال غایب است. اما 2نازنین دیگر یعنی کتاب و فیلم وجود دارد و دوگانه دلپذیری را برایم رقم می‌زند. از کتاب یادداشت‌ها اثر آلبر کامو شروع می‌کنم. در میان ارتشی از نویسندگان برجسته فرانسوی، کامو را بیش از همه دوست دارم. زمانی که در سال1957 برای دریافت جایزه نوبل ادبیات به سوئد رفت، در دانشگاه اوپسالا در سخنرانی خود تحت عنوان «هنرمند و زمانه‌اش» گفت: نویسنده به 2چیز متعهد است، پشت‌کردن به دروغ و تن‌ندادن به بردگی، زیرا که این‌دو عظمت شغل اوست. کامو که در الجزایر به دنیا آمده است، همواره به سرزمین مادری خود عشق می‌ورزید. مادر، معیار کامو برای تعریف جهان است. او در استکهلم اضافه کرد: اگر قرار باشد بین مادرم و عدالت یکی را انتخاب کنم مادرم را انتخاب خواهم کرد. مادری ساکت، بی‌سواد و روان‌پریش. کامو طرح اولیه آثارش را با الهام از سکوت او می‌ریزد. کامو کمی قبل از مرگ خود می‌نویسد: ‌ای مادر، ‌ای سراپا لطف، ‌ای عزیز، ‌ای آنکه از تمام دوران من بزرگ‌تری، از تاریخی که تو را برده خود کرده بزرگ‌تری، از هرآنچه در این جهان دوست داشته‌ام بزرگ‌تری. ‌ای مادر ببخش پسری را که از شب حقیقت تو گریخت. کاترین کامو، بزرگ‌ترین زن و بزرگ‌ترین رنج او باقی ماند. زنی که هرگز نمی‌توانست با او حرف بزند و همزمان تنها کسی بود که می‌توانست با او صحبت کند. کتاب بیگانه گواه الحاد مذهبی کامو است که کلیسایش ادبیات و عشای ربانی‌اش تناقض است. یادداشت‌ها روایتی است از دیدگاه‌های او و مجادله‌هایی با بعضی از نویسندگان معاصرش و تنشی بی‌وقفه با سارتر و سیمون دوبوار. او که با تناقض زیست و زندگی و مرگ زودرس او کاری کرد که تا حدودی تفکر پارادوکس را مدیون کامو بدانیم. نویسنده نامدار فرانسه سال1913 در الجزایر به دنیا آمد و در 4ژانویه 1960 بر اثر سانحه رانندگی همراه با ناشر مؤسسه گالیمار درگذشت. او که معتقد بود شرف و وفاداری ارزش‌های خود را حتی در دنیای پوچ حفظ می‌کنند تنها 47سال زندگی کرد. یادداشت‌ها، بازشناسی کامو است، نه آنطور که او را در رمان‌هایش همچون بیگانه، طاعون و افسانه سیزیف می‌شناسیم. آلن رنه، فیلمساز هموطن او فیلمی دارد با عنوان زندگی یک رمان است؛ می‌توانیم با گشاده‌دستی این تعبیر را برای کامو درنظر بگیریم.

با استفاده از چند منبع