صلح افغانستان، همچنان روی کاغذ

محمدامین خرمی ـ خبرنگار

حدود 2‌ماه از امضای توافق صلح میان آمریکا و طالبان برای پایان دادن به 18سال جنگ در افغانستان می‌گذرد، اما درگیری‌ها در این کشور همچنان ادامه پیدا کرده تا صلح برای افغان‌ها تنها در قالب همان توافقنامه صلح، باقی بماند.
نیروهای طالبان در نخستین ساعات بامداد دیروز طی 3حمله غافلگیرانه در 3منطقه تخار، بلخ و ارزگان در شمال و جنوب افغانستان، دست‌کم 33نیروی امنیتی را کشتند؛ روندی که به گفته مقام‌های وزارت دفاع افغانستان طی 2ماهی که از توافق صلح می‌گذرد، قطع نشده است.
پایان درگیری‌ها و آتش بس، پیش زمینه توافق‌های دیگری بود که در سند صلح امضا شده در دوحه میان زلمای خلیلزاد به نمایندگی از آمریکا و ملا برادر به نمایندگی از سوی طالبان گنجانده شده بود. اما درگیری‌ها هرگز در افغانستان متوقف نشده است. طبق اعلام شورای امنیت ملی افغانستان، به‌رغم تلاش‌های دولت مرکزی این کشور در کابل برای کمک به پیشبرد صلح با طالبان، این گروه اما دامنه حملات و خشونت‌ها را افزایش داده است.
گروه طالبان هم استدلال خود را دارد. سران این گروه بارها تأکید کرده‌اند که توافق برای توقف درگیری‌ها تنها با دولت آمریکا بوده و شامل دولت افغانستان نمی‌شود؛ ادعایی که از سوی مذاکره‌کنندگان آمریکایی رد شده است. دفتر سیاسی طالبان در دوحه که محور مذاکرات با آمریکا بود، دیروز در بیانیه‌ای حملات خود را در واکنش به ادامه حملات نیروهای نظامی افغانستان به مواضع این گروه عنوان کرده است. براساس این بیانیه که از سوی تلویزیون طلوع افغانستان منتشر شده، مواضع طالبان طی 30روز دست‌کم 33بار هدف حمله هواپیماهای بدون سرنشین و حملات موشکی قرار گرفته است. به گفته طالبان این حملات در 19ولایت افغانستان رخ داده است.
رسانه‌های افغانستان به نقل از مقام‌های دولتی افغانستان گفته‌اند که تنها طی یک ‌ماه بعد از امضای توافق صلح، دست‌کم 2هزار مورد حمله و درگیری کوچک و بزرگ از سوی نیروهای طالبان علیه نیروهای دولتی اتفاق افتاده است. در همین مدت، نیروهای دولتی افغانستان با حمایت نیروهای آمریکایی و ناتو نیز حدود 400حمله علیه مواضع طالبان داشته‌اند.
غیر از ماجرای توقف درگیری‌ها که به‌نظر می‌رسد ادامه آنها در نهایت به لغو توافق صلح منجر شود، مسئله تبادل زندانیان نیز باعث اختلاف نظر میان دولت اشرف غنی و طالبان شده است. طبق توافق امضا شده در دوحه، کابل باید 5هزار نیروی طالبان که در زندان‌های دولت در بند هستند را آزاد کند. طالبان نیز در مقابل، هزار نیروی دولتی را آزاد خواهد کرد. تاکنون 360زندانی طالبان آزاد شده‌اند. طالبان نیز 60نفر از نیروهای دولتی را آزاد کرده است. دو طرف اما به رفتار یکدیگر معترض هستند. طالبان می‌گوید که اغلب افراد آزاد شده، نیروهای این گروه نیستند. دولت نیز می‌گوید که از 60نفری که از سوی طالبان آزاد شده‌اند، تنها 17نفر نیروهای نظامی دولت هستند.
آتش‌بس و تبادل زندانیان قرار بود زمینه را برای آغاز مذاکرات بین‌الافغانی فراهم کند؛ مذاکراتی که قرار بود 40روز پیش آغاز شود. شرایط اما تا به اینجا طبق برنامه پیش نرفته و با شیوع ویروس کرونا در افغانستان، اندک امید به آغاز مذاکرات هم از دست رفته است.
نفوذ ویروس کرونا به ارگ ریاست‌جمهوری، تازه‌ترین بحرانی است که دولت افغانستان را به‌خود مشغول کرده است. سخنگوی دولت دیروز تأیید کرد که 20نفر از کارکنان ریاست‌جمهوری به کرونا مبتلا شده‌اند. سخنان صدیق صدیقی، یک‌روز پس از آن مطرح شد که روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی از ابتلای 40نفر در ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان و قرنطینه شدن اشرف غنی خبر داده بود. دفتر غنی همزمان تصاویری را منتشر کرده است که او را در نشست مبارزه با شیوع کرونا نشان می‌دهد.