رئیس هیأت عامل سازمان خصوصی‌سازی در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرد
جزئیات عرضه بزرگ‌ترین هلدینگ‌های دولتی در بورس
بهزاد رنجبر _ روزنامه‌نگار
درپی واگذاری موفقیت‌آمیز 10درصد از سهام شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی(شستا) در روز چهارشنبه، در بورس تهران، حالا خبرهای تازه‌ای در مورد عرضه بزرگ‌ترین مجموعه‌های اقتصادی دولت در بورس به گوش می‌رسد؛ صحبت از فروش سهام هلدینگ‌هایی‌است که از نظر ارزش اگر بزرگ‌تر از شستا نباشند کوچک‌تر هم نیستند. گویا دولت به‌دلیل بحران‌های مالی و همچنین لزوم اصلاح ساختار مالکیت در اقتصاد ایران، عزم خود را جزم کرده تا سهام همه شرکت‌هایش را بفروشد، بر همین اساس در تازه‌ترین رویداد قرار است سهام بزرگ‌ترین هلدینگ‌های صنعتی و معدنی متعلق به دولت، یعنی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران(ایدرو) و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) در بورس عرضه شود. این 2 هلدینگ در طول 50سال گذشته و با هدف توسعه صنایع در ایران شکل گرفتند، اما سال‌هاست که کارکردشان تغییر کرده است. این عرضه‌ها احتمالا فقط بخشی از واگذاری‌های بزرگ شرکت‌های دولتی است. آن‌طور که علیرضا صالح، رئیس هیأت عامل سازمان خصوصی‌سازی به همشهری اعلام کرده؛ قرار است در مرحله بعد با موافقت وزارت نیرو، شرکت‌های متعلق به این وزارتخانه، ازجمله نیروگاه‌ها و شرکت‌های توزیع برق دولتی نیز در بورس عرضه شود. در مورد ارزش دارایی‌های تحت تملک و ارزش پایه مجموعه‌های قابل واگذاری اطلاعاتی در درست نیست، اما برخی برآوردهای اولیه نشان می‌دهد فقط ارزش طرح‌های توسعه مجموعه ایدرو معادل 50هزار میلیارد تومان و ارزش کل دارایی‌های ایمیدرو هم 60هزار میلیارد تومان است. علیرضا صالح، رئیس هیأت عامل سازمان خصوصی‌سازی در گفت‌وگو با همشهری جزئیات بیشتری از روند واگذاری سهام ایدرو و ایمیدرو و واگذاری سایر شرکت‌های بزرگ دولتی را تشریح و تأکید کرد: این واگذاری‌ها با توجه به رشد پر‌شتاب شاخص‌های بورس می‌تواند هم عمق بازار سرمایه را افزایش دهد و هم به شفافیت اقتصادی این مجموعه‌ها مطابق با قواعد حاکمیتی شرکتی منجر شود.
جناب آقای صالح؛ طبق آخرین خبرها گویا قرار است سازمان خصوصی‌سازی زمینه عرضه سهام ایدرو و ایمیدرو را در بورس فراهم کند، آیا این موضوع صحت دارد؟
بله. قرار است سهام ایدرو و ایمیدرو پس از اصلاح ساختار، در بازار سرمایه عرضه شود. مراحل کار برای واگذاری سهام این2 مجموعه را آغاز کرده‌ایم و به‌طور جدی دنبال آن هستیم که زمینه پذیرش و عرضه سهام این 2 مجموعه در نیمه نخست امسال فراهم شود.
برآورد شما از زمان احتمالی عرضه چیست؟
با توجه به برنامه‌ریزی انجام شده احتمالا کار پذیرش سهام این2 هلدینگ در اواسط تابستان به پایان خواهد رسید و 10درصد از سهام این 2 مجموعه بزرگ اقتصادی در بازار سرمایه برای کشف قیمت عرضه و مردم در سهام این مجموعه‌ها شریک خواهند شد.
آیا عرضه سهام این2 مجموعه به مجوز نهاد خاصی نیاز خواهد داشت؟
موافقت‌های لازم را از وزارت صنعت دریافت کرده‌ایم و اکنون در مرحله انتخاب مشاور پذیرش هستیم.
الان عرضه این دو هلدینگ در چه مرحله‌ای است؟
کار تا حدی پیش رفته و حتی مشاور پذیرش هم انتخاب شده و در حال بررسی و تأیید هستیم.
پس سازمان خصوصی‌سازی می‌تواند راسا این دو هلدینگ را واگذار کند؟
عرضه سهام این 2 مجموعه به یک سری مصوبات هیأت وزیران هم نیاز دارد. با این حال سازمان خصوصی‌سازی از همین هفته به‌صورت جدی وارد مرحله آماده‌سازی این شرکت‌ها برای عرضه در بازار سرمایه خواهد شد و تلاش می‌کنیم طبق فرایندهای قانونی کار ارزیابی و آماده‌سازی سهام آنها را تا اواسط تابستان دربازارسرمایه انجام دهیم تا سپس آماده واگذاری شوند.
آیا برنامه زمانبندی خاصی را برای انجام این کار مدنظر دارید؟
اگر اتفاق خاصی رخ ندهد اصرار داریم عرضه سهام این 2 مجموعه اقتصادی در نیمه نخست امسال انجام شود. اما به هرحال حتما در جریان هستید که فرایند انجام چنین کاری طولانی است و به اعمال اصلاحاتی در این مجموعه‌های اقتصادی نیاز دارد.
شیوه اصلاح ساختار و واگذاری چگونه خواهد بود؟
روش کار به این صورت است که ما این مجموعه‌ها را از شکل سازمان توسعه‌ای خارج و به یک شرکت سهامی عام تبدیل می‌کنیم. برای این کار نیاز است تا اصلاحاتی در ساختار مالی و حتی اساسنامه این هلدینگ‌ها انجام شود، پس از آن زمینه واگذاری سهام آنها در بازار سرمایه فراهم می‌شود. طبق برنامه بعد از عرضه 10درصد سهام، عموم سرمایه‌گذاران و مردم هم در سهام این شرکت‌ها شریک می‌شوند و این مجموعه‌های اقتصادی باید طبق همین رویه به مردم پاسخگو باشند و اطلاعات مالی‌شان را به‌صورت شفاف ارائه کنند.
هدف از انتخاب این نوع و شیوه واگذاری چیست؟
شاید یکی از ایرادهایی که تاکنون در مورد واگذاری سهام شرکت‌های دولتی وجود داشت، این بود که سهام شرکت‌ها به‌صورت تک تک واگذارمی‌شد، برهمین اساس پس از بررسی به این نتیجه رسیده‌ایم که واگذاری‌ها براساس واگذاری زنجیره تولید و مدیریت انجام شود تا در فعالیت‌های اقتصادی خللی ایجاد نشود. هدف ما از انتخاب این مدل جدید در واگذاری‌ها این است که زنجیره مدیریت و تولید در شرکت‌ها دچار خدشه نشود.
فایده واگذاری سهام ایدرو و ایمیدرو در بورس چیست؟
پس از واگذاری و عرضه در بورس این مجموعه‌ها باید اطلاعات مالی و اقتصادی‌شان را براساس قانون در سامانه کدال منتشر کنند و به سهامداران پاسخگو باشند. بنابر این در وهله اول بحث شفافیت در عملکرد اقتصادی مطرح می‌شود و این شرکت‌ها گام بزرگی برای شفافیت بر خواهند داشت. در مرحله دوم موضوع حاکمیت شرکتی مطرح می‌شود؛ زیرا بعد از عرضه، روند انتصاب مدیران در این مجموعه‌ها باید متناسب با استانداردهای بالای بازار سرمایه انجام شود. در واقع برای انتخاب مدیران در شرکت‌های زیر مجموعه باید فرایند صلاحیت حرفه‌ای مطابق قوانین بازار سرمایه باشد این موضوع فرایند کار در این مجموعه‌های اقتصادی را به سمت رعایت قوانین حاکمیت شرکتی و افزایش بهره‌وری سوق می‌دهد و به بهبود عملکرد آنها منجر می‌شود.
نفع این کار برای فعالان بورس چه خواهد بود؟
به‌صورت جدی دنبال آن هستیم که هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری دولتی را وارد بازار سهام کنیم این کار موجب خواهد شد تا عمق بازار سرمایه افزایش پیدا کند و هرچقدر عمق بازار سرمایه افزایش پیدا کند میزان کارایی و اثر بخشی آن هم بیشتر می‌شود.
آیا اجرای چنین مدل‌هایی برای واگذاری سایر مجموعه‌های اقتصادی دولتی در سایر وزارتخانه‌ها هم دنبال خواهد شد؟
بله ما در سازمان خصوصی‌سازی به‌دنبال آن هستیم که بعد از وزارت صنعت، توافق‌هایی را با وزارت نیرو برای واگذاری نیروگاه‌ها و شرکت‌های توزیع برق براساس همین مدل انجام دهیم، اما برای این کار باید با وزارت نیرو توافق شود تا زمینه عرضه سهام این شرکت‌ها فراهم شود.
آیا اجرای این روش در عرضه سهام شرکت‌های وابسته به سایر نهادها هم شدنی است؟
مجموعه وزارت اقتصاد در سال 98روی لایحه‌ای کار کرده که درصورت تکمیل و تصویب به غیراز دولت، زمینه عرضه سهام شرکت‌های زیر مجموعه سایر نهادهای‌های عمومی هم در بازار سرمایه فراهم می‌شود. اعتقاد وزارت اقتصاد این است که این روش واگذاری‌ها نه فقط در زیر مجموعه‌های دولت، بلکه باید در همه نهادهای عمومی اجرا شود و اجرای قواعد حاکمیتی شرکتی باید به شکل اسلوب حرفه‌ای باشد. این کار برای این انجام می‌شود که ساختار اقتصاد ایران، عدالت محور شود و در عرصه اقتصاد امکان رقابت فراهم شود. این طرح در قالب یک لایحه در حال تدوین است، ولی باید در مجلس شورای اسلامی هم تصویب شود تا ضمانت اجرا پیدا کند. درصورت تصویب آن به غیراز سهام شرکت‌های دولتی امکان واگذاری سهام شرکت‌های متعلق به سایر نهادهای عمومی هم فراهم خواهد شد.
آیا بررسی‌های لازم برای بهینه بودن این نوع از روش واگذاری انجام شده است؟
بله ما بررسی‌هایی در این زمینه انجام داده‌ایم اما از تمام متخصصان و صاحب‌نظران اقتصادی دعوت می‌کنیم با نظراتشان در این زمینه ما را کمک کنند و بدون ملاحظه، نکات مهم ازجمله فواید و مضرات این نوع عرضه سهام را واکاوی کنند. اجرای این روش کار جدیدی است و به بررسی در ابعاد مختلف نیاز دارد، بنابراین چنانچه صاحب‌نظران اقتصادی دیدگاهی دراین باره دارند، بهتر است، بدون پرده‌پوشی این نظرات را برای کمک به روند عرضه ارائه کنند، زیرا اگر ما دراین مرحله دچار اشتباه شویم این امکان وجود دارد که به روند خصوصی‌سازی ضربه وارد شود.
به گفته علیرضا صالح موافقت وزارت صنعت برای واگذاری سهام ایدرو و ایمیدو دریافت شده است
در صوت توافق با وزارت نیرو، عرضه سهام نیروگاه‌ها و شرکت‌های توزیع برق دولتی در بورس گام بعدی دولت برای اصلاح ساختار مالکیت در اقتصاد ایران خواهد بود
