گزارشی از مراکز بانوان سرپرست خانوار که با مجوز وزارت بهداشت به تولید ماسک، لباس ایزوله و... برای مقابله با کرونا می‌پردازند
نان‌آوری با طعم همدلی
پریسا امیرقاسم‌خانی _ خبر‌نگار
وقتی سرش را روی چرخ خیاطی می‌گیرد با آن دست‌های نازک و نگاهی که از ماسک روی صورتش می‌گذرد، انگار در جنگ است. شبیه همان روزهایی که باور نداشتیم تکرار شود. همان روزهای اواخر دهه50 که زنان با چادرهای رنگی و عشقی که در قلبشان موج می‌زد، برای مردانشان که در جنگ بودند، نان و پنیر می‌گرفتند و سبزی پاک می‌کردند. از همان کارهای ساده زنانه‌ای که به چشم نمی‌آید، ولی از روایت‌های عاشقانه ماندگار جنگ شد و اکنون اینجا، حدود 35سال بعد در کارگاه تولیدی زنان سرپرست خانوار که زیرنظر اداره کل بانوان مدیریت شهری است، زنانی هستند هنوز با قلبی که در جنگ است؛ این‌بار جنگ انتخاب میان دغدغه نان و نفس‌های به‌شماره افتاده مردم. آنها روزهای جنگ با کرونا را می‌گذرانند و گاهی انتخاب‌هایشان متفاوت‌تر از آن است که تصور می‌کنیم.
نذر کرده‌ام برای مردم ماسک بدوزم
هر روز صبح ساعت8 به کارگاه می‌آید و تا 6عصر با 10نفر از زنان سرپرست خانوار دیگر ماسک می‌دوزد. در روزهایی که از صداوسیما و... اعلام می‌کنند برای مبتلانشدن به کرونا در خانه بمانید. تعداد ماسک‌هایی را که دوخته یادش نمی‌آید، ولی تمام روز برای او پر است از صدای چرخ خیاطی و گاهی صدای زنانی که داخل کارگاه برای شفا و سلامتی مردم دعا می‌کنند. روزهای غریبی است. گاهی حتی خودش را هم نمی‌شناسد. نمی‌داند در روزهایی که دغدغه نان و هراس بیماری کرونا او را با خود می‌برد و از طرفی صدای کمک مردم را می‌شنود، چه کار باید بکند. کدام را باید انتخاب کند... فاطمه‌خانم یک زن سرپرست خانوار است. او 2دختر کوچک دارد. وقتی گفتند بیماری همه‌گیر کرونا آمده و مردم نیاز به ماسک و لباس ایزوله دارند و قرار است کارگاه تولید پوشاکی که در آن کار می‌کند، به تولید ماسک و لباس ایزوله تبدیل شود، ولی حقوقشان از قبل کمتر است، حس کرد اینجا انگار جنگ است. جنگ میان تامین معیشت و دغدغه سلامت مردم... عده‌ای برای تامین معیشت و دغدغه نان قبول کردند و عده‌ای حاضر شدند در روزهای سخت حتی با حقوق کمتر برای مبارزه با ویروس کرونا و برای مردم بجنگند و حتی زنانی هستند که وقتی از آنها پرسیده شد چطور بدون حقوق حاضر شدید در کارگاه ماسک بدوزید، می‌گویند نذر کرده‌ایم برای مردم ماسک بدوزیم... جملات خبری روزهای اخیر در ذهنم می‌چرخد؛ خبری که حاکی از کشف چندین میلیون ماسک احتکارشده در گوشه‌ای از شهراست... بهت‌زده می‌مانم اینجا جنگ است یا انتخاب.
البته این خانم می‌گوید که وقتی پوشاک تولید می‌کرده، حقوقشان به ۴میلیون تومان در‌ماه هم می‌رسیده ولی الان ۲میلیون دریافتی دارد. فاطمه‌خانم با این حال خدا را شکر می‌کند که روزی‌شان برقرار است می‌گوید: « قیمت عرضه ماسک‌ها پایین است و مبلغ خاصی نصیب تولید کننده نمی‌شود.»
میم الف، یکی از زنان سرپرست خانواری است که قبل از این اپیدمی، در مرکز شهربانوی منطقه۸ مشغول به‌کار بود و بعد از شیوع کرونا، و بسته‌شدن این مرکز، کار خود را از دست داد. او می‌گوید: «بعد از تعطیلی مرکز شهربانو، دیگر جایی برای کارکردن نداشتم. پس‌اندازی هم نداشتیم که بتوانیم ادامه زندگی‌مان را بگذرانیم. برای همین نمی‌دانستم چه کار باید بکنم. دستفروشی و دیگر کارها نیز ممنوع شده و تهیه اقلام ضروری مشکل است.
دیگر توانایی تامین خوراک، پوشاک و لوازم اولیه زندگی را برای خودم و 2فرزندم نداشتم. با شروع به‌کار این مرکز تولید ماسک، خوشبختانه توانستم دوباره کاری پیداکنم و درآمدی کسب کنم تا بتوانم هزینه‌های زندگی را بپردازم. از بابت انتقال بیماری نیز در این مکان خیالمان راحت است؛ چون هر روز غربالگری می‌شویم و کارگاه نیز ضدعفونی و گندزدایی می‌شود.»
آقای محبی، فرد کم‌بضاعت دیگری است که در یکی از سراهای محله کار می‌کرد و بعد از تعطیل‌شدن آنجا، بیکار شده بود. محبی می‌گوید: «بعد از تعطیلی سرای محله، روزهای سختی را گذراندیم و بدون پس‌انداز و درآمد نمی دانستم که چگونه هزینه زندگی را تامین کنم. اجاره خانه و هزینه‌های دیگری نیز مانده بود که نمی‌توانستم پرداخت کنم. با آغاز به‌کار مرکز تولید ماسک، من توانستم دوباره کاری پیدا کنم و این دغدغه تا حدودی برطرف شد. واقعا امثال من که توانایی در خانه ماندن را بدون پس‌انداز ندارند، زیاد هستند. راه‌اندازی مکان‌هایی مثل این کارگاه تولید ماسک، می‌تواند گره کار خیلی از امثال من و سرپرستان خانوار را رفع کند. با کمک‌هزینه‌های یک‌میلیونی و هزینه‌های اینگونه شاید گوشه‌ای از زندگی پر شود، اما بدون کار نمی‌شود از پس هزینه‌ها و این گرانی برآمد. برای همین دولت، شهرداری‌ها و سایر ارگان‌ها می‌توانند با راه‌اندازی مراکز کارآفرینی علاوه بر تامین نیازهای بهداشتی مردم، امثال من را به‌کار گمارند و ما هم بتوانیم هزینه زندگی را بدهیم.»
تولید ماسک و لباس ایزوله، کمک به معیشت بانوان سرپرست خانوار
زهرا بهروز‌آذر، مدیرکل امور بانوان شهرداری تهران
رویکرد مراکز زنان سرپرست خانوار ازجمله مراکز مهارت‌آموزی کوثر، ایجاد اشتغال و امنیت برای این زنان است. در روزهای کرونایی تعدادی از این مراکز در سطح محله‌ها و مناطق به تولید انواع ماسک سه‌لایه، چهارلایه، ان95، لباس ایزوله و حتی مواد ضد‌عفونی‌کننده برای بیماران کرونایی پرداختند. این تولیدات در شرایط بحرانی مبارزه با ویروس کرونا که کشور نیاز مبرم به این وسایل بهداشتی دارد، طبق توافقی بوده که بین مدیریت شهری، اتحادیه پوشاک و صنعت و مراکز مربوطه مانند وزارت بهداشت صورت گرفته است. تعدادی از کارگاه‌ها تولیدات را در اختیار مراکز دولتی قرار می‌دهند. تعدادی نیز تولیدات خود را توسط خیرین به‌صورت رایگان در سطح شهر توزیع می‌کنند. البته قبل از توزیع، تمام تولیدات طبق نظر وزارت بهداشت ضدعفونی می‌شود. این اواخر توانستیم با کمک معتمدین محلی و شورایاران از بانوانی که در منزل می‌توانستند به تولید ماسک، لباس ایزوله و... بپردازند، استفاده کنیم به این ترتیب ضمن افزایش تولید به اشتغال آنها هم کمک شده است.
ضدعفونی روزانه کارگاه‌ها
بسیاری از مشاغل بنا بر دستور ستاد ملی مقابله با کرونا تعطیل شده‌اند. بسیاری از این مشاغل و مراکزی که تعطیل شدند، کارگران و کارمندانی داشتند که کم‌بضاعت یا سرپرست خانوار بوده و امکان در خانه ماندن نداشتند. شهرداری نیز از این مراکز کارآفرینی در شهر کم ندارد. مراکزی چون کوثر، شهربانو، سراهای محله و مراکز کارآفرینی که تعداد زیادی در این مراکز کار و تامین معاش می‌کردند. با تعطیلی آنها، این افراد نیز بیکار شدند و به‌دلیل وسع کم مالی نمی‌توانستند هزینه‌های زندگی را تامین کنند. شهرداری منطقه۸ در ابتکاری جدید و با هماهنگی وزارت بهداشت و بسیج شروع به راه‌اندازی کارگاه تولید ماسک در مقیاس انبوه کرده است و اکنون بیشتر افرادی که در مراکز شهرداری منطقه که تعطیل شده، مشغول به‌کار بودند دعوت به‌کار شده‌اند. شهردار منطقه8 تهران درباره راه‌اندازی کارگاه تولید ماسک، به همشهری می‌گوید: «اکنون در این مرکز تولید ماسک، قریب به اتفاق افراد در مراکزی که تعطیل شده، مشغول به‌کار شده‌اند. برای حفظ سلامتی آنان و همچنین اطمینان از عدم‌انتقال کروناویروس از طریق ماسک‌های تولید شده نیز افرادی که در کارگاه تولید ماسک فعالیت دارند، به‌طور روزانه قبل از شروع به‌کار غربالگری کرونا می‌شوند و در محوطه کارگاه ضدعفونی و گندزدایی انجام می‌شود.» مهناز استقامتی از فراخوان گسترده در منطقه برای جذب افراد کم‌بضاعت و سرپرست خانوار برای اشتغال در این کارگاه تولیدی خبر می‌دهد و می‌گوید: «افراد کم‌بضاعت و سرپرست خانواری که به‌علت شیوع کروناویروس، شغل خود را از دست داده‌اند با فراخوانی که در خانه‌های بهداشت و از طریق بیلبوردهای شهری در منطقه نصب شده است، می‌توانند درخواست خود را برای استخدام در این کارگاه اعلام کنند. ما آنها را آموزش داده و مشغول به‌کار می‌کنیم تا بتوانند درآمدی داشته باشند.»
