نانِ فاضلاب

بعضی وسایل وقتی هستند که توجه کسی را جلب نمی‌کنند اما روزی که به هر دلیلی جایشان خالی شود، تازه شروع ماجراهاست؛ مانند خرداد سال95 که فاطمه دختر 5ساله به‌دلیل سرقت یکی از دریچه‌های پارک کوهسار، جانش را از دست داد.
افزایش قیمت آهن و چدن موجب شده است تا دزدی دریچه‌های شهری هر روز شدت بیشتری بگیرد و دزدهایی که اغلب معتاد هستند، جذب این دریچه‌ها شوند. دریچه‌های فلزی فاضلاب و حوضچه‌های مخابرات پس از سرقت به‌صورت ضایعات فروخته می‌شوند. بر این اساس دریچه‌هایی که بین 700 تا یک میلیون تومان قیمت دارند از طریق این سارقان با قیمت حداکثر 150هزارتومان به فروش می‌رسند.

اپیدمی سرقت دریچه فلزی
بر اساس اطلاعاتی که از پلیس پیشگیری به‌دست آورده‌ایم باید گفت که دریچه‌های فلزی شهر به‌دلیل سرقت آسان، تبدیل به اپیدمی شده است؛ چرا که این دریچه‌ها از یک سو در دسترس قرار دارند و از سوی دیگر دزدها برای سرقت این دریچه‌ها نیاز به ابزاری همچون نردبان، قیچی آهن‌بر و... ندارند و تنها با یک دیلم می‌توانند به خواسته خودشان یعنی ربودن دریچه‌های فلزی برسند.
آسانی کار دزدان دریچه‌ها زمانی مشخص می‌شود که بدانیم سارقان کابل برق با خطر برق‌گرفتگی و سقوط روبه‌رو هستند.
شرکت آب و فاضلاب یکی از سازمان‌هایی است که همواره در معرض مشکلات حاصل از سرقت دریچه‌های فلزی قرار داشته است. محمدرضا کرمی‌نژاد، معاون بهره‌برداری آبفای تهران در مورد دردسرهای این سرقت‌ خاص به خبرنگار همشهری گفت: «شبکه فاضلاب تهران حدود 120هزار دریچه در سطح شهر تهران دارد و سالانه 2هزار تا 2هزار و 300دریچه مورد سرقت قرار می‌گیرند. جنس این دریچه‌ها از چدن است و حدود 70تا 80کیلو وزن دارند تا در برابر وزن خودروها دوام بیاورند.»

ضرر 3 میلیاردی
کرمی‌نژاد با احتساب وزن این دریچه‌ها بیان کرد که سرقت دریچه‌های فاضلاب، هر سال نزدیک به 3میلیارد تومان به سازمان آب و فاضلاب ضرر مالی وارد می‌کند. البته ناگفته نماند که این رقم تنها مربوط به جایگزین کردن دریچه‌های جدید است و اگر بخواهیم در این حساب و کتاب هزینه آسیب‌هایی که به افراد، خودروها و موتورسیکلت‌ها وارد می‌شود را محاسبه کنیم، مطئنا باید انتظار چند برابر شدن این رقم را داشته باشیم.

قراضه فروشی؛ نقطه پایان
معاون بهره‌برداری آبفای تهران در مورد تفاوت قیمت واقعی دریچه‌های فلزی با آن قیمتی که از سوی سارقان فروخته می‌شود، توضیح داد:« این دریچه‌های چدنی برای ما نزدیک به 900هزار تومان یا یک میلیون تومان هزینه به بار می‌آورد اما دزدها این دریچه‌ها را 50 یا حداکثر 150هزار تومان می‌فروشند. متأسفانه این سرقت‌ها موجب شده است تا لطمه‌های سنگین حقوقی و مالی به شرکت آب و فاضلاب وارد شود. »
دریچه‌های چدنی پس از سرقت به سرنوشت مشابه بسیاری از ضایعات دچار می‌شوند؛« این دریچه‌های چدنی بعد از سرقت به قراضه‌‌فروش‌ها داده می‌شوند و این افراد هم بعد از ذوب کردن دریچه‌ها، آنها را به محصولات دیگر تبدیل می‌کنند.»
بر اساس گفته کرمی‌نژاد هر سال عده‌ای از مردم که به‌دلیل سرقت دریچه‌های فاضلاب دچار مشکل شده‌اند، برای شکایت به سازمان آب و فاضلاب مراجعه می‌کنند؛«به‌دلیل گران شدن قیمت آهن و چدن و افزایش دزدی‌ها، سالانه حداقل 15پرونده شکایت در این رابطه در سازمان آب و فاضلاب تشکیل می‌شود. وقتی افراد به‌دلیل نبود دریچه‌ها در فاضلاب سقوط کنند، به سرعت کمکشان می‌کنیم. یک مورد تلخی به‌خاطر دارم که مربوط به شهر اصفهان است. چند‌ماه پیش کودکی به‌دلیل سرقت دریچه‌ فاضلاب در کانال سقوط می‌کند و پدر این کودک برای کمک وارد کانال می‌شود و متأسفانه هر 2نفر به‌دلیل گاز فاضلاب جانشان را از دست می‌دهند.»
کرمی‌نژاد همچنین از تغییر جنس دریچه‌های فاضلاب برای مقابله با سرقت صحبت کرد:«ما تصمیم گرفته‌ایم که به‌دلیل سرقت بالای این دریچه‌ها، جنس آنها را تغییر دهیم و بر این اساس دریچه‌های جدید از جنس پلیمر ساخته می‌شوند تا دیگر ارزش مالی برای سارقان نداشته باشند.»

مشکل جهانی با دزدان دریچه
در جهان هم آمار سرقت دریچه‌ها با افزایش قیمت فلزات، روند صعودی پیدا می‌کند؛ به‌عنوان مثال در چین این نوع سرقت یک نوع مشکل حاد به شمار می‌آید؛ چرا که تنها در سال2004 سرقت این درپوش‌ها منجر به مرگ 8نفر شد، در همین سال نزدیک به 240هزار دریچه‌ در پکن به سرقت رفتند.
 در انگلیس هم این اتفاق شایع است. در شرق لندن در سال 2004 نزدیک به 200درپوش به سرقت رفت و همچنین یکی از این درپوش‌ها که از سوی یک مجسمه‌ساز انگلیسی آنتونی گورملی طراحی شده بود، در سال2013 به سرقت رفت. در سال2004 در کلکته هند هم بیش از 10هزار درپوش سرقت شد که دریچه‌های بتنی جایگزین آنها شد اما این دریچه‌ها هم به‌دلیل میلگردهای درونش به سرقت رفتند. کانادا هم از آسیب‌های سرقت دریچه‌ها جا نماند و در‌ماه مارس و آوریل 2012ده‌ها درپوش هم در اونتاریای کانادا دزدیده شد.

سرقت آسان
بر اساس اطلاعاتی که از پلیس پیشگیری به‌دست آورده‌ایم باید گفت که دریچه‌های فلزی شهر به‌دلیل سرقت آسان، تبدیل به اپیدمی شده است؛ چرا که این دریچه‌ها از یک سو در دسترس قرار دارند و از سوی دیگر دزدها برای سرقت این دریچه‌ها نیاز به ابزاری همچون نردبان، قیچی آهن‌بر و... ندارند و تنها با یک دیلم می‌توانند به خواسته خودشان یعنی ربودن دریچه‌های فلزی برسند