یادداشت
در جهان رو به تغییر شایسته تقدیریم
سیدمحمود میرلوحی _ عضو شورای شهر تهران
طراوت نوروز و بهار۹۹ امید به آینده و بازگشت نشاط و سرزندگی انسان‌ها و ملت ایران و شهروندان پایتخت را نوید می‌دهد و توفان سهمگین کرونا نباید مانع درک زیبایی این پیام شود:
«تاب‌آوری ملت ایران ستودنی است.»
ملت بزرگ ایران و شهروندان تهرانی سال 98را با حوادث تلخی پشت سرگذاشتند، لکن با وجود شرایط تحریم‌های ظالمانه ترامپ و در نتیجه کمبود دارو و تجهیزات پزشکی و اختلال در خریدهای خارجی و فعالیت‌های بانکی و احساس تنهایی و با اتکا به لطف و رحمت الهی و تعاون ملی دوران سخت را طی کرده‌اند.
این روزها و درحالی‌که عدد رسمی و اعلام شده مبتلایان به ویروس از یک میلیون و 700هزار و فوتی‌ها از 98هزار نفر گذشته و هنوز رئیس‌جمهور پوپولیست برزیل مردم کشورش را به نافرمانی از دستورات و تصمیمات فرمانداران در موضوع خانه‌نشینی و فاصله اجتماعی فرامی‌خواند و آقای بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس تا یک‌هفته قبل از ابتلا به ویروس با تعطیلی مدارس مخالفت می‌کرد و ترامپ وضعیت کشورش را آرام و غیرآسیب‌پذیر قلمداد و ساختار درمانی آمریکا را به‌رخ ملت آمریکا و جهانیان می‌کشید و ویروس را چینی می‌دانست، سرزنش مقامات سیاسی و درمانی کشور از بابت تأخیر در شناسایی ابعاد بحران و تشکیل ستاد فراگیر و اتخاذ تصمیمات قاطع و مؤثر و سرکوب ویروس در بهمن‌ماه و در کانون اولیه یعنی قم تا حدودی انتظار بلاموضوع و بی‌فرجامی است.
اما با دیدن وقایع و احوال کشورهای آمریکا و اروپا، رفتار مترقیانه و نوع‌دوستی و فرهیختگی مردم ایران و ارزش فداکاری و خدمت کادر پزشکی و پرستاری کشور بهتر درک می‌شود.
خانه‌نشینی ایرانیان در نوروز و بهار به یادماندنی خواهد شد. رفتار متمدنانه در خرید کالا و مراجعه به فروشگاه‌ها به‌رغم اقدامات تشویش‌آفرین و اضطراب‌زای برخی در داخل و خارج باید ثبت و ضبط شود.
ظرفیت بالا، تجربه و فداکاری پزشکان و پرستاران کشور که بی‌باکانه و با اشراف و دانش و تجربه دوران دفاع‌مقدس و پشتوانه فرهنگ ایرانی اسلامی به میدان بلا و مبارزه با ویروس هجوم بردند، باید بزرگ داشته و به رخ جهانیان کشیده شود. آقای ترامپ دیروز و پس از کسب رتبه اول جهان در آمار مبتلایان یعنی 489هزارنفر و فوتی‌ها یعنی 18هزار نفر و صرفا 26هزار بهبود یافته و انعکاس خبر گور دسته‌جمعی کشته‌شدگان نیویورک در رسانه‌های دنیا هنوز ادعای برتری در انجام 2میلیون تست را به رخ می‌کشد. آیا کارنامه بخش درمان کشور ما و تاب‌آوری مردم و در خانه ماندن آنها در نوروز و سیزده بدر و رفتار و متانت آنها هنگام حضور در مراکز خرید اقلام ضروری و مواد غذایی و بهداشتی ستودنی نیست؟
آیا تلاش ارزشمند تولیدکنندگان برای تولید روزانه 4میلیون ماسک و 400هزار لیتر الکل و بی‌نیاز کردن کشور به واردات این اقلام که مناسبات آمریکا، اروپا و اتحادیه اروپا را به چالش کشیده، شایسته ستایش نیست؟
آیا کوشش‌های خیرخواهانه گروه‌های خیریه و مردمی در تامین غذا و مایحتاج خانواده‌های نیازمند، افتخارآمیز نیست؟
با این وصف نظریه و دوقطبی‌سازی نان یا جان که این روزها مطرح می‌شود، باید به جان و سلامت آری گفت و در عین حال بازگشت اقتصاد و اشتغال تضمین‌کننده جان بخش قابل‌توجهی از روزمزدبگیران کشور مدنظر قرار گیرد و مادامی که واکسن و داروی کوویدـ19 در دسترس نیست، ناچار به تنظیم مناسبات مدیریت شده کسب و کارهای ضروری هستیم.
از خانواده بزرگ مدیریت شهری که دوشادوش کادردرمانی، در دفاع از سلامت مردم و مبارزه با کرونا و از ساعات اولیه بحران تلاش و فداکاری کرده است سپاسگزاری به‌عمل می‌آید. شرکت مترو، اتوبوسرانی، تاکسیرانی، سازمان مدیریت پسماند، سازمان آتش‌نشانی، شهرداری‌های مناطق، مدیریت شهرسالم، سازمان میوه و تره‌بار و شهروند و مدیریت رفاه اجتماعی و همه بخش‌های خدماتی و فرهنگی و مدیریت بحران تا بخش اقتصادی و درآمد که اسفند و فروردین سختی را می‌گذراند و دوسوم منابع درآمدی را از دست داده است، همه بی‌وقفه کوشیده‌اند.جمع‌آوری و دفن روزانه 7500تن پسماند شهر تهران توسط پاکبانان، ضدعفونی کردن معابر و بیمارستان‌ها و پارک‌ها تا اداره گرمخانه‌ها و کمک به حفظ آرامش بازار میوه و تامین اقلام و مایحتاج مردم و تا انجام اقدامات و استقبال از بهار و آذین میادین و کاشت و توسعه فضای سبز کارنامه‌ای ارزشمند و شایسته تقدیر است. شهرداری پایتخت متحمل هزینه سنگینی شده است. تهران به‌عنوان پایتخت و محل سکونت 8.5میلیون جمعیت کشور و تامین‌کننده نیازهای درمانی و اقتصادی 15میلیون نفر، دو ماه سخت و نگران‌کننده‌ای را پشت سرگذاشته است. اسفندماه به دلایل اقتصادی و سنتی فصل رونق درآمد و ذخیره منابع برای ماه‌های اولیه سال بعد بوده است. شهرداری تهران در اسفند97 بیش از 2800میلیارد تومان ورودی نقدی به خزانه داشته است و با وجود رکود و تورم و تحریم علاوه بر انجام وظایف اجرایی و تکمیل پروژه‌های عمرانی و مترو و بدون فروش دارایی‌ها، بخشی از تعهدات بانکی سال‌های 94 و 95 را نیز پرداخت کرده است. اما متأسفانه نه‌تنها مورد توجه بانک مرکزی قرار نگرفته، بلکه به عوض تیم قبلی که در سال95 حدود 5300میلیارد تومان استقراض کرده و 69هزارمیلیارد بدهی به ارث گذاشتند، مدیریت کنونی را موردکم مهری قرار داده و از پرداخت 910میلیاردتومان اوراق قرضه بانک آینده که 6ماه قبل فروخته شده و تاکنون شهرداری میلیاردها تومان هزینه و سود آن‌را پرداخت کرده نیز سر باز زده است.
با بحران کرونا درآمدهای نقدی به یک‌سوم کاهش پیداکرده؛ همین وضعیت در فروردین در حال استمرار است. طی 2ماه 3هزارمیلیارد تومان کسری درآمد رخ داده و هنوز وضعیت اردیبهشت و خرداد مبهم است. صدور پروانه و پایانکار در تعلیق درآمدهای مالیات ارزش‌افزوده بلاتکلیف، درآمد مترو در سطح 20درصد قبل از بحران و بقیه بخش‌ها هکذا. از رئیس‌جمهور محترم و دولت محترم انتظار توجه داریم؛ اگرچنین نشود پرداخت حقوق کارکنان و نگهداشت شهر با مشکل مواجه می‌شود. از محل صندوق توسعه ملی یا پرداخت علی‌الحساب خزانه مشابه فروردین98 این مشکل مرتفع خواهد شد. دولت محترم نیز بسته 100هزارمیلیاردی را به تصویب رسانده و یک‌میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برداشت کرده، بعید است که دولت محترم به وضعیت درآمدی پایتخت بی‌توجه و کم‌اعتنا باشد؛ آیا سهمی از منابع تخصیص‌یافته در این خصوص متوجه شهرداری تهران خواهد شد؟
از جناب آقای دکتر حناچی و همکاران عزیز در حوزه‌های برنامه‌ریزی و اقتصادی و مالی و شهرداران مناطق و سازمان املاک و سرمایه‌گذاری نیز مجدانه می‌خواهم بدون فوت وقت و با تدبیر و همت فراتر از گذشته برای خروج از شرایط بحران منابع و زمینه‌سازی شروع فعالیت‌های عمرانی و توسعه‌ای تلاش کنند و ازطریق تبدیل دارایی‌ها یا فعال‌سازی دارایی‌های راکد رفع بن‌بست کنند. شورا نیز آماده درک وضعیت و همکاری است.
چرا صدای التماس طبیعت قبل از کرونا شنیده نشد؟
مقامات و کارشناسان اقتصادی جهان که در سال2007 در داووس گردهم آمدند، هیچ‌کدام پیش‌بینی بحران اقتصادی 2008 را مورد اشاره قرار نداده بودند و در موضوع کرونا هنوز هیچ دولت، پیشگو و فیلسوفی توانایی ترسیم ابعاد و پیامدهای آن را ندارد. باوجود تفاوت در سطح توسعه و برخورداری از منابع مالی و اقتصادی و درمانی متأسفانه تفاوت چندانی در عملکرد بسیاری از دولت‌ها در این بحران دیده نمی‌شود. 6کشور همسایه چین تاکنون سهم ناچیزی از بحران ابتلا را تجربه کرده‌اند. اگرچه مختصر معمایی درخصوص هندوستان و بقیه کشورهای همسایه غربی چین تا برسد به ایران و اروپا وجود دارد. اگر درصد بالای ابتلای سیاهپوستان در میشیگان و میلواکی نسبت به سفیدپوستان نبود، می‌شد احتمال داد که ویروس کرونا فانتزی است و شهرهای توسعه‌یافته مثل نیویورک، لندن،رم، پاریس و تهران را بیشتر از شهرها، مناطق و کشورهایی که ادعای سطح بالاتر از بهداشت و ساختاردرمانی و تجهیزات را دارند، مورد چالش و تهدید قرار داده است.
اما قرائن نشان می‌دهد که کرونا قاره‌ها و ملیت‌ها و فقیر و غنی را با یک چشم می‌بیند و تاکنون 3نوع A، B و C که ظاهرا تفاوت‌هایی دارند و چین و آمریکا و استرالیا و اروپا و بقیه یکسان نیستند اما کارکرد مشابهی دارند.
و اگر این بار هم صدای هشدار طبیعت ناشنیده بماند، آینده آبستن حوادث شگفت‌انگیزتری نسبت به گذشته خواهد بود.
آیا صدای التماس طبیعت در سال2006 با شیوع بیماری سی‌سی‌دی زنبورهای عسل و ناپدید شدن نیمی از جمعیت آنها در آمریکا و اروپا و آسیا شنیده شد؟
آیا پیام آتش‌سوزی‌های مهیب سال گذشته در آمازون، استرالیا و کالیفرنیا تا ارسباران ایران که میلیون‌ها هکتار از جنگل‌ها از بین رفت، شنیده شد؟
آیا خطر مسابقه آمریکا و چین و اروپا در تولید گازهای گلخانه‌ای درک شد و از این پس تغییری در رفتار چند کشور صنعتی که دارای اقتصاد بزرگ‌تر و 50درصد GDP جهان را دارند، خواهیم بود؟
آیا گرم شدن زمین و آب شدن یخ‌ها و فراهم شدن امکان قایقرانی در قطب شمال و در آخرین و البته 3 دهه پس از «سوراخ شدن لایه ازن قطب شمال» خبر آژانس فضایی اروپا قطب جنوب موجب بیداری بشر شد؟
براساس پیمان پاریس که در سال 2015به امضای 195کشور رسید، مقرر شده است که میانگین دمای جهانی در سطح 1.5درجه بالاتر از میانگین قبل از دوره صنعتی حفظ و افزایش مقاومت اقلیمی و حفظ شرایط لازم جهت تامین غذای بشر و کاهش سرمایه‌گذاری در حوزه مصرف سوخت‌های فسیلی و در عوض توجه به انرژی‌های تجدیدپذیر مورد عمل قرار گیرد.
10کشور صنعتی و در صدر آمریکا با امضای این پیمان موظف به کاهش 20درصدی گازهای گلخانه‌ای شدند که متأسفانه آقای ترامپ با هدف سرمایه‌گذاری در حوزه نفت و زغال‌سنگ در سال2017 از این پیمان خارج شد.
و حالا نوبت به تهدید و اقدام عملی و به تعبیر یکی از مراکز پژوهشی آلمان فصل تنفس طبیعت رسیده است و اگر این رویداد پیام خالق هستی برای بقای زیبایی و زندگی زمین تلقی شود و مداخلات بشر نه به‌عنوان مالک که به‌عنوان میهمان محدود به ظرفیت طبیعت شود، چه بسا در آینده قضاوت متفاوتی نسبت به این بلا و سایر بلایای پیشین جهان صورت گیرد. خبر بازگشت دلفین‌ها و مرواریدها به سواحل ایتالیا و دیده‌شدن قله هیمالیا در شهر جیلندردر پنجاب هند که 3دهه به‌دلیل آلودگی هوا از دیدها پنهان شده بود، نشانه‌های پرمعنایی در بحبوحه روزهای کرونایی است.
ابعاد و آثار بحران کرونا:
گرچه هنوز آثار و ابعاد فرهنگی ـ اقتصادی و بهداشتی ـ امنیتی کرونا در سطح ملی، منطقه‌ای و جهانی نامعلوم است، لکن تا همین‌جا روشن شده است که طبق اعلام بانک جهانی کاهش دورقمی درصد صادرات و واردات جهانی به‌ویژه در آمریکا و آسیا، کاهش 5درصدی رشد تولید ناخالص داخلی حوزه قفقاز و 3.7درصدی در خاورمیانه، رشد منفی 2.8 تا4.4درصدی حوزه اروپا که اتحادیه اروپا را وادار به تصویب یک بسته 500میلیارد یورویی کرده، طبق پیش‌بینی فدرال رزرو از دست رفتن 47میلیون شغل در آمریکا و بیکاری تا سطح 32درصد که کنگره نخستین بسته حمایتی2.2 تریلیونی را تصویب و دومین بسته حمایتی در راه کنگره است. طبق اعلام وزیر بودجه و اقتصاد و دارایی فرانسه این کشور با بحرانی بی‌سابقه و کاهش تولید ناخالص داخلی رکود 6درصد و کسری بودجه 7.6درصد که از سال1945 و 2008 افزون‌تر است روبه‌روشده و 100 میلیارد یورو هزینه خواهد کرد.
صنعت گردشگری در جهان متوقف و بسیاری از شرکت‌های ردیف اول جهان مثل امارات کانادا و بریتیش ایرویز در معرض ورشکستگی قرار گرفته‌اند. و درسطح جهان صدها میلیون شغل از دست خواهد رفت. پیمان ناتو با اختلاف آمریکا و اروپا در موضوع خرید ماسک از چین و تایلند به چالش کشیده شده است. اتحادیه اروپا در مقابل بحران ایتالیا و اسپانیا منفعل و بسیاری از توافق‌ها و مصوبات مرزی و سرزمینی را به تعلیق درآورده‌اند و اینها بخش محدودی از آثار اقتصادی و سیاسی است و فرصت ارزیابی شرایط روانی و اجتماعی فرهنگی، امنیتی و... نرسیده است.
و اما پیام‌های شنیده شده در بحران:
سلامت و حیات بشر به هم پیوستگی دارد و از ساحت فردی طبق فرموده سعدی که بنی آدم اعضای یک پیکرند، به یک کالای جهانی تبدیل شده یک دنیا یک سلامتی.
مرزهای توسعه‌یافتگی کشورها در مقابل ویروس فروافتاده و تمایزی نسبت به غیرتوسعه‌یافته ندارند.
سقوط بورس‌های بزرگ و آسیب شاغلان روزمزد پیوند و اشتراک سرنوشت سرمایه‌داری و فقر را گوشزد کرده و مفهوم جدیدی از امنیت ملی و منطقه‌ای و جهانی و جمعی بشر متولد شده است.
زوم گسترش همکاری بین دولت‌ها و تنیدگی در روابط بین‌المللی بهتر درک شده است.
کارآمدی، اقدام سریع و علمی و به موقع شاخص برتری دولت‌ها و حکمرانی خوب و مقبولیت شهروندان است.
مرزهای خدمات عمومی دولتی ازجمله درمان و امنیت غذایی با بخش خصوصی جابه‌جا خواهد شد.
زبان رهبران دینی دنیا به وحدانیت خدا نزدیک‌تر و اخلاقی‌تر و متفاوت شده است.
حریم خصوصی و ردیابی شهروندان از طریق تلفن همراه در کنار نقش فزاینده فناوری در آموزش و انتقال خبر و اطلاعات درمانی و بهداشتی رژیم‌های حقوقی جدیدی را ایجاد خواهد کرد.
و ظاهرا هیچ بخشی از جهان و هیچ قشر و قومی از شمول این پیام‌ها بی‌نصیب نبوده است و گرچه آقای کیسینجر هیأت حاکمه آمریکا را مشابه بحران‌های دهه‌های اخیر برای ترسیم جهان پس از بحران فرامی‌خواند، لکن به‌خوبی اعتراف می‌کند که دنیا پس از کرونا چنان نخواهد ماند که پیش از این بود و نظم جهانی را برای همیشه تغییر خواهد داد.
بنابراین تا همین جا تدوین یک کنوانسیون جهانی جدید متناسب با شرایط و فضای کنونی ساکنین زمین با رویکردهای زیر را ضروری می‌نماید:
قواعد سختگیرانه و بدون تبعیض و لازم‌الاجرا و بازدارنده در موضوع محیط‌زیست و به رسمیت شناختن یک ابرقدرت بلامنازع یعنی طبیعت و محدود کردن قدرت‌های نظامی، اقتصادی و امنیتی جهانی در این چارچوب.
تعریف شاخص‌های پایه جهانی برای سلامت، امنیت و رفاه نوع بشر و انتشار اوراق قرضه و رفع شکاف موجود بین سطح برخورداری امکانات تغذیه و بهداشت در کشورهای توسعه یافته قبل از کرونا و کشورهای فقیر.
تعطیلی و انهدام تسلیحات بیولوژیکی هسته‌ای و توقف مسابقات تسلیحاتی در فراجو.
تنظیم قواعد مشابه کنوانسیون ژنو برای توقف تحریم‌های بین‌المللی و... علیه کشورهای درگیر بحران.
اضافه‌شدن ماده‌ای در فصل هفتم منشور ملل که مسببان چنین بحران‌هایی به‌عنوان تهدیدکنندگان امنیت بین‌المللی شناخته شوند.
پس پیشنهاد می‌کنم که کمیسیون حقوقی شورا متن مناسبی تهیه کرده و با تأیید شورای شهر تهران به شوراهای کلانشهرهای جهان فرستاده شده و خواستار اقدام و تلاش مشابه شویم.
