فرار زندانیان از ترس کرونا

این روزها همه از کرونا فراری و به‌دنبال راهی برای نجات از آن هستند؛ حتی زندانیان. خبر شیوع کرونا در کشور کافی بود تا در تعدادی از زندان‌ها آشوب به‌پا شده و حتی تعدادی از زندانیان از ترس ابتلا به این ویروس مرگبار، نقشه فرار از زندان را طراحی کنند. بر اساس گزارش‌های منتشر شده، در ایام نوروز در 8زندان ناآرامی‌هایی رخ داد که در 2 مورد زندانیان موفق به فرار شدند. به گزارش همشهری، هرچه به روزهای پایانی سال98 نزدیک‌تر می‌شدیم، ویروس کرونا شیوع بیشتر و شمار مبتلایان و قربانیان بیماری کووید19 افزایش پیدا می‌کرد. با اینکه مسئولان قضایی و سازمان زندان‌ها درباره ضدعفونی و گندزدایی زندان‌ها اطمینان داده بودند اما وقتی خبر فراگیر شدن ویروس مرگبار به داخل زندان‌ها رسید خیلی از زندانیان را به فکر فرو برد. هر روز خبرهایی درباره قربانی شدن تعداد دیگری از هموطنانمان منتشر می‌شد و در این شرایط بود که تعدادی از زندانیان زندان پارسیلون خرم‌آباد نقشه فرار کشیدند. این نقشه فرار در آخرین ساعت‌های سال98 کشیده شد و در لحظات ابتدایی سال99 تعدادی از زندانیان این زندان فراری شده و در آن سوی میله‌های زندان بودند. جعفر طولابی، فرماندار خرم‌آباد در این‌باره به فارس می‌گوید: «این حادثه غروب پنجشنبه 29اسفند و هنگام هواخوری زندانیان و پس از درگیری با مسئولان نگهبان زندان رخ داد و یک بند از زندانیان زندان پارسیلون اقدام به فرار کرده و در این میان یک نفر از زندانیان کشته و یک نفر نیز دستگیر شده است.» وی ادامه می‌دهد: «به‌دنبال فرار زندانیان طرح مهار نیروی انتظامی در سطح منطقه انجام شد و نیروی‌های امنیتی و اطلاعاتی برای آگاهی از محل اختفای زندانیان متواری بسیج شدند.»  از سوی دیگر به‌دنبال فرار زندانیان زندان پارسیلون روابط عمومی اداره کل زندان‌های استان لرستان در اطلاعیه‌ای جزئیات بیشتری از آنچه رخ داده را منتشر کرد. در این اطلاعیه آمده است: «بعدازظهر 29فروردین  در اردوگاه حرفه‌آموزی و کاردرمانی زندانیان خرم‌آباد که ویژه نگهداری زندانیان جرائم سبک است و به همین لحاظ این مرکز از سطح حفاظتی معمولی برخوردار است، تعداد معدودی از زندانیان در زمانی که مأموران مشغول سرشماری و کنترل افراد بوده و در تطبیق و تشخیص شرایط واجدان عفو اعلام شده بودند، از غفلت مأموران سوءاستفاده کرده و از محل اردوگاه متواری شدند. این در حالی است که اردوگاه مذکور دارای حدود ۲۰۰نفر زندانی است و اکثریت قریب به اتفاق زندانیان به اختیار خود همچنان در محل اردوگاه حضور دارند و در بین زندانیان فراری هیچ زندانی خطرناکی وجود ندارد.» در همین حال محمود ثمینی، معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استانداری لرستان تعداد زندانیانی که موفق به فرار از زندان پارسیلون شده‌اند را 23نفر اعلام کرده و می‌گوید: «عمده زندانیانی که از زندان پارسیلون خرم‌آباد فرار کرده‌اند، زندانیان مواد‌مخدر بودند و تا این لحظه هم حکمی برایشان صادر نشده بود. همچنین هنگام فرار یک‌نفر با تیراندازی مأموران کشته شده و یک زندانی نیز مجروح شده است.»

فرار دسته‌جمعی از ترس کرونا
اما جدی‌ترین فرار زندانیان عصر جمعه 8فروردین در زندان سقز رقم خورد؛ جایی که حدود 70 تا 80زندانی موفق شدند از زندان بگریزند و تاکنون تلاش‌ها برای دستگیری و بازگرداندن اغلب آنها به جایی نرسیده است. محمد جباری، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کردستان درباره این فرار دسته‌جمعی می‌گوید: «حدود 70زندانی از غفلت نگهبانان این زندان سوءاستفاده کرده و با طراحی نقشه‌ای، موفق به فرار شدند.» وی ادامه می‌دهد: «7نفر از زندانیان متواری دستگیر و 2نفر دیگر از آنها خود را تحویل دهند و تلاش برای بازداشت سایر متهمان شناسایی‌ شده ادامه دارد.» او همچنین به زندانیان فراری هشدار داده و می‌گوید: «چنانچه زندانیان متواری خود را تحویل و به زندان برگردند، جرم ارتکابی‌شان برابر دستورالعمل و مقررات، مشمول ارفاق و تخفیفات قانونی قرار گرفته و این اقدام فرار آنان مانع عفو جرم اصلی قبلی‌شان نخواهد شد اما اگر برنگردند، پس از دستگیری به مجازات جرم جدید محکوم و مشمول بخشنامه عفو نخواهند شد.» از سوی دیگر سردار سیدصادق حسینی، فرمانده سپاه بیت‌المقدس کردستان در این‌باره به مهر می‌گوید: «زندانیان متواری‌شده شناسایی، تحت تعقیب و تیم‌هایی متشکل از نیروهای انتظامی و اطلاعات سپاه برای دستگیری آنان اعزام شده‌اند. علت احتمالی این فرار ترس از کرونا بوده است. با این حال همه زندانیان فراری از زندان سقز توسط دوربین‌های مداربسته شناسایی شده‌اند. همچنین تعدادی از آنها هنگام فرار جداگانه و به‌صورت فردی سوار خودروهای افراد عادی شده و فرار کرده‌اند که تمامی این خودروها نیز شناسایی شده‌اند.»

یک زندانی، قربانی شورش در زندان
گزارش‌های رسیده از سایر زندان‌ها نیز نشان می‌دهد در چند زندان دیگر نیز تعدادی از زندانیان تلاش کردند تا با آشوب و درگیری راهی برای فرار پیدا کنند اما در اغلب موارد تلاش‌شان به نتیجه‌ای نرسید؛ مثل آنچه روز اول فروردین در زندان الیگودرز اتفاق افتاد و شورش در زندان موجب جان‌باختن یکی از زندانیان شد. حمید کشکولی، فرماندار الیگودرز در این‌باره به خبرگزاری صدا‌و‌سیما می‌گوید: «عصر روز اول فروردین تعدادی از زندانیان شرور و سابقه‌دار زندان الیگودرز برای مدتی با اعتراضات خود زندان را ناآرام کرده و دست به شورش زدند. آنها علاوه بر تخریب اموال زندان با مأموران درگیر شدند و با شکستن درهای داخلی به در اصلی نزدیک شدند اما با حضور به‌موقع نیروهای انتظامی و همکاری سپاه پاسداران، پس از چند ساعت آشوب و درگیری، شورش ناکام ماند و اوضاع زندان به کنترل مأموران درآمد و هیچ زندانی موفق به فرار از زندان الیگودرز نشد اما در این شورش یک زندانی کشته و یک نفر دیگر از ناحیه پا مجروح شد.»

تلاش نافرجام برای فرار از زندان همدان
تعدادی از زندانیان زندان همدان نیز روز نهم فروردین قصد داشتند فرار کنند؛ اما تلاش‌شان نافرجام ماند. بر اساس خبرهای منتشر شده در این شورش یکی از زندانیان جان خود را از دست داد و بعد از ساعتی اوضاع تحت کنترل مأموران زندان درآمد. حسن خانجانی، دادستان عمومی و انقلاب همدان در این خصوص به ایرنا می‌گوید: «تبهکاران اصلی زندان همدان شروع به ایجاد ناآرامی کرده و نگرانی از ابتلا به ویروس کرونا را بهانه‌ای برای کار خود قرار داده بودند که لیدرهای اصلی ایجاد ناآرامی در زندان این شهر با یک کار اطلاعاتی دقیق و حساب‌شده شناسایی شدند.» وی می‌گوید: «این در حالی است که دستگاه قضایی استان شرایط را برای ارائه مرخصی به زندانیان آسان کرده و حتی پیش از صدور بخشنامه از سوی رئیس قوه‌قضاییه، اعطای مرخصی به زندانیان به دادستان‌های شهرستان‌ها ابلاغ شده بود.» وی درباره فوت یکی از زندانیان نیز می‌گوید: «به‌دنبال بروز ناآرامی در زندان این فرد که سن بالایی نیز داشت جان خود را از دست داد که فرضیه اول مرگ ناشی از خفگی بود اما این فرضیه توسط پزشکی قانونی تأیید نشد و علت فوت ایست‌قلبی اعلام شد.» 

آرامش پس از طوفان در زندان سپیدار اهواز
زندان سپیدار اهواز یکی دیگر از زندان‌هایی است که در روزهای گذشته دچار ناآرامی شده بود. تعدادی از زندانیان با آتش زدن پتو و سطل‌های زباله قصد فرار داشتند اما تلاش‌شان بی‌نتیجه ماند. سردار‌حیدر عباس‌زاده، فرمانده انتظامی استان خوزستان این حادثه را اینطور روایت می‌کند و به باشگاه خبرنگاران می‌گوید: «تعدادی از زندانیان ۲بند زندان سپیدار اهواز امروز قصد آشوب و ایجاد ناآرامی داشتند که با حضور به‌موقع نیرو‌های انتظامی و امنیتی آرامش به زندان برگردانده شد. تعدادی از این زندانیان اقدام به سوزاندن چند سطل زباله درون زندان کردند که عوامل امنیتی و انتظامی حاضر در زندان این آتش‌سوزی‌های محدود را هم مهار کرده و خوشبختانه کسی در بین این زندانیان آسیبی ندید و شایعه فرار زندانیان نیز صحت ندارد و نیروهای امنیتی و انتظامی زندان و نیروهای کمکی اجازه ندادند هیچ زندانی‌ای حتی از بند‌های زندان هم خارج شود.»

شورش زندانیان خاص
با وجود اینکه در اغلب ناآرامی‌های اخیر در زندان‌ها اعلام شد که زندانیان افراد خطرناکی نیستند اما خبرهای منتشر شده درباره آشوب در زندان عادل‌آباد شیراز حاکی از آن است که چند زندانی خطرناک در پشت پرده ناآرامی شامگاه 10فروردین این زندان قرار داشتند. این را رئیس‌کل دادگستری استان فارس اعلام کرده و به ایسنا می‌گوید: «از ساعت۲۲ روز ۱۰فروردین در 2 بند از زندان عادل‌آباد شیراز شاهد ناآرامی بودیم که این موضوع توسط نیروهای امنیتی زندان و یگان‌های امدادی تحت کنترل درآمد.» کاظم موسوی می‌گوید: «در این دو بند زندانیان با جرائم خاص و سنگین نگهداری می‌شوند که هیچ‌گونه تسهیلاتی شامل آنها نمی‌شود. این زندانیان برخی نرده‌ها و دوربین‌های مدار بسته را شکسته‌اند اما هیچ آسیبی به دیگر زندانیان و زندانبانان وارد نشد.»

تلاش ناکام برای فرار از زندان شیبان
زندانیان زندان شیبان شهرستان باوی در استان خوزستان نیز از جمله زندانیانی بودند که در روزهای گذشته قصد فرار داشتند اما با واکنش سریع مأموران انتظامی نقشه‌شان نقش برآب شد. آنها روز 12فروردین تلاش کردند با آتش زدن سطل‌های زباله راهی برای فرارشان باز کنند اما تلاش‌شان بی‌نتیجه بود.سردار‌حیدر عباس‌زاده، فرمانده انتظامی استان خوزستان درخصوص آشوب در زندان شیبان شهرستان باوی به باشگاه خبرنگاران می‌گوید: «تعدادی از زندانیان ۴بند زندان شیبان قصد آشوب و ناآرامی در زندان را داشتند که با ورود به‌موقع مأموران انتظامی و امنیتی به زندان این ناآرامی‌ها کنترل و آرامش به زندان بازگشت. این زندانیان با سوزاندن زباله‌ها و سطل‌های زباله درون زندان قصد ناآرامی درون زندان را داشتند که با حضور به‌موقع نیرو‌های امنیتی زندان و نیز مأموران انتظامی استان و نیرو‌های بسیج و سپاه ضمن مهار این آتش‌سوزی‌های محدود از ادامه تنش از سوی زندانیان جلوگیری به عمل آمد.» وی ادامه می‌دهد: «فرماندهی میدانی کنترل این ناآرامی‌ها را شخصا و با همراهی رئیس‌کل دادگستری و دادستان ۲شهرستان اهواز و باوی و نیز مدیران امنیتی، سپاه و بسیج استان به‌عهده داشتم و با نهایت خویشتن‌داری اجازه ندادیم به زندانیان آسیبی برسد و هیچ فردی از زندانیان نیز موفق به فرار از زندان شیبان نشد و همه زندانیان در صحت و سلامت کامل قرار‌دارند.»

تکذیب ناآرامی در زندان مرکزی تبریز
زندان دیگری که این روزها خبرهای زیادی درباره ناآرامی و حتی فرار زندانیان از آنجا در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد زندان تبریز بود اما این خبر توسط روابط عمومی زندان‌های استان آذربایجان شرقی تکذیب شد. در اطلاعیه‌ای که این سازمان در این خصوص منتشر کرده آمده است: «اخباری که در مورد ناآرامی در زندان مرکزی تبریز در فضای مجازی منتشر شده، کذب است و صحت ندارد. چند نفر از زندانیان خواسته‌هایی را مطرح کرده بودند که برای لحظاتی باعث تحریک عده‌‌ای شده بود اما اوضاع زندان آرام است و زندانیان در سلامت به‌سر می‌برند.»